به گزارش نبض بازار-قلب گزارش انتقادی سازمان حسابرسی، بند ۲-۲ گزارش (مبانی اظهار نظر مشروط) است. در این بند، حسابرس صراحتاً اعلام میکند که ذخایر خسارتهای معوق در رشتههای شخص ثالث و حوادث راننده، «بر اساس برآورد معقولی» صورت نپذیرفته است.
به زبان ساده، ذخایر فنی، پولی است که یک شرکت بیمه باید امروز برای پرداخت خسارتهایی که در گذشته رخ داده، اما هنوز فرآیند پرداخت آنها نهایی نشده است، کنار بگذارد. حسابرس دریافته است که بیمه ایران به اندازه کافی برای این تعهدات خود پول ذخیره نکرده است.
بر اساس محاسبات سازمان حسابرسی، این شرکت برای پوشش کامل تعهدات قبلی خود در این دو رشته کلیدی، با کسری حدود ۱۰۵،۱۵۸ میلیارد ریالی مواجه است. عدم شناسایی این کسری عظیم در صورتهای مالی، به معنای آن است که «زیان» واقعی شرکت بسیار سنگینتر از ارقام اعلامی است و سودآوری شرکت را به شدت تحتالشعاع قرار میدهد.
چالشی در ۹۰ سالگی غول بیمه
البته اهمیت بیمه ایران به عنوان ستون اصلی صنعت بیمه کشور غیرقابل انکار است. این شرکت که در سال ۱۳۱۴ تأسیس شده و امسال وارد نودمین سال فعالیت خود میشود، با داشتن ۲۱۵ شعبه و بیش از ۱۴ هزار نمایندگی و کارگزاری، عملاً شبکه اصلی اعتماد و پوشش ریسک در سراسر کشور را تشکیل میدهد. اما دقیقاً به دلیل همین جایگاه ملی، وجود چنین ابهامات ساختاری در ترازنامه آن، زنگ خطری جدی برای کل صنعت محسوب میشود.
ناترازی فقط در شخص ثالث نیست
«اظهار نظر مشروط» حسابرس تنها به کسری ذخایر شخص ثالث محدود نمیشود. سازمان حسابرسی در بندهای دیگر گزارش، موارد بااهمیت دیگری را نیز ذکر کرده است که بر سلامت مالی شرکت سایه افکنده است:
۱. ذخایر فنی غیر استاندارد (بند ۲-۱): شناسایی مبلغ ۸۶،۵۴۷ میلیارد ریال به عنوان «ذخیره فنی تکمیلی و خطرات طبیعی»، مغایر با استانداردهای حسابداری تشخیص داده شده است.
۲. ابهام در صندوق بازنشستگی (بند ۳):
استانداردهای حسابداری در خصوص تعهدات بازنشستگی کارکنان رعایت نشده و حسابرس معتقد است «کسری تعهدات صندوق به مراتب بیشتر» از مبلغی است که شرکت در حسابها منظور کرده است.
۳. عدم تجدید ارزیابی داراییها (بند ۴): با وجود تفاوت فاحش ارزش روز داراییهای ثابت (عمدتاً زمین و ساختمان) با ارقام دفتری، شرکت استانداردهای مربوط به تجدید ارزیابی را رعایت نکرده است.
جمعبندی:
گزارش سازمان حسابرسی نشان میدهد که بزرگترین بیمهگر دولتی کشور، با چالشهای ساختاری عمیقی در بخش تعهدات خود مواجه است. کسری ۱۰۵ هزار میلیارد تومانی در ذخایر شخص ثالث، به این معناست که بیمه ایران باید بخش بزرگی از درآمدهای آتی خود را صرف پوشش تعهداتی کند که در گذشته ایجاد شدهاند؛ موضوعی که توانگری مالی و ظرفیت رقابتی این غول ۹۰ ساله را در آینده با چالش جدی مواجه خواهد کرد.با همه اینها تا ماه آبان سال ۱۴۰۴ همچنان بیمه ایران اخبار یا افشا مثبتی در رابطه با این مسائل ارائه نکرده است.