بحران پنهان در بیمارستان‌ها /۸۰ ساعت اضافه‌کار اجباری

به گزارش نبض بازار، دکتر احمد نجاتیان، رئیس‌کل سازمان نظام پرستاری، با اشاره به کمبود شدید نیروی انسانی در بیمارستان‌ها گفت: «هر پرستار در ایران، عملاً به‌جای دو نفر خدمت می‌کند.» او هشدار داد که در استان‌هایی مانند تهران، خوزستان و هرمزگان، وضعیت به مرز بحران رسیده است؛ جایی که هر پرستار باید مسئول مراقبت از ۱۰ تا ۱۲ بیمار باشد، در حالی‌که استاندارد جهانی بین یک به دو یا یک به سه است.

فشار کاری؛ ۸۰ ساعت اضافه‌کاری در ماه

بر اساس اعلام رئیس‌کل سازمان نظام پرستاری، پرستاران کشور به‌طور متوسط ۸۰ ساعت اضافه‌کاری در هر ماه دارند. او تأکید کرد: «اکثر این اضافه‌کاری‌ها اجباری است، نه داوطلبانه.»

در حالی‌که خدمات درمانی باید بی‌وقفه ادامه یابد، اما این استمرار به قیمت فرسودگی جسمی و روحی پرستاران تمام می‌شود. نجاتیان می‌گوید: «در حالت ایده‌آل، پرستار باید بتواند با یک شیفت کاری، زندگی قابل قبولی داشته باشد.»

درآمدی که با سختی کار همخوان نیست

به گفته نجاتیان، دریافتی پرستاران با سختی کارشان تناسبی ندارد. تعرفه‌های پرستاری نسبت به تورم و تعرفه‌های پزشکی بسیار پایین‌تر است. «وقتی تعرفه پزشک و پرستار هر دو ۳۰ درصد بالا می‌رود، عدد حاصل برای پزشک ده‌ها میلیون بیشتر است.»

در حالی‌که پرستار از نفس افتاده است، کارانه‌ها هم با تأخیر پرداخت می‌شوند. طبق اعلام او، کارانه پرستاران در حال حاضر تا هفت ماه عقب‌افتاده است؛ هرچند اضافه‌کاری‌ها تقریباً به‌روز پرداخت می‌شود.

نسبت پرستار به تخت؛ کمتر از حداقل استاندارد

رییس سازمان نظام پرستاری می‌گوید: «نسبت پرستار به تخت در ایران کمتر از یک است، در حالی که عدد مطلوب باید ۱.۸ باشد.» یعنی هر پرستار مجبور است حجم کاری بیش از دو برابر ظرفیت انسانی خود را بپذیرد.

نتیجه این وضعیت، افت کیفیت خدمات و افزایش خطا‌های حرفه‌ای است؛ از عفونت‌های بیمارستانی گرفته تا حوادثی، چون سقوط بیماران.

۱۵ هزار فارغ‌التحصیل؛ ۶ هزار جذب

نجاتیان در بخش دیگری از گفت‌و‌گو با ایسنا فاش کرد: «سالانه حدود ۱۵هزار نفر از رشته پرستاری فارغ‌التحصیل می‌شوند، اما تنها حدود ۶هزار نفر جذب نظام سلامت می‌شوند.» او تأکید کرد مشکل پرستاری در ایران کمبود آموزش نیست، بلکه ضعف در جذب و نگهداشت نیروست.

به گفته او، باوجود وجود بیش از ۲۲۰ دانشکده پرستاری در کشور، بسیاری از دانش‌آموختگان بیکار مانده‌اند یا تمایلی برای کار در مراکز درمانی ندارند، چون حقوق پایین و فشار کاری بالا انگیزه را از آنها گرفته است.

بحران در مناطق جنوبی و کم‌برخوردار

نجاتیان با اشاره به وضعیت نامطلوب برخی استان‌ها گفت: «در استان‌های خوزستان، هرمزگان و حتی تهران، کمبود پرستار به بحران نزدیک شده است.»

او افزود: «با وجود اینکه پرستاران طرحی باید دو سال در مناطق محروم خدمت کنند، بسیاری از آنها به‌دلیل نبود امکانات رفاهی، از جمله وضعیت نابسامان پانسیون‌ها، تمایلی به حضور در این مناطق ندارند.»

وی از دولت خواست بودجه مشخصی برای بازسازی پانسیون‌ها اختصاص دهد تا پرستاران اعزامی از حداقل امکانات زندگی برخوردار باشند.

تعرفه‌ها؛ رشد ناهم‌زمان با تورم

به گفته نجاتیان، قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری از سه سال پیش در حال اجراست، اما سطح تعرفه‌ها با تورم هماهنگ نشده است. «تعرفه‌ها نسبت به نرخ تورم کشور پایین است، بااین‌حال رشد آن نسبت به گذشته قابل‌توجه بوده، اما همچنان کافی نیست.»

او خواستار آن شد که تعرفه‌های سال آینده متناسب با تورم افزایش یابد تا پرستاران بتوانند با انگیزه بیشتری خدمت کنند.

هشدار درباره مهاجرت پرستاران

رئیس سازمان نظام پرستاری گفت: «مهاجرت پرستاران پدیده‌ای چندوجهی است و فقط به درآمد مربوط نیست. آرامش سیاسی، وضعیت اقتصادی و امنیت شغلی هم دخیل‌اند.» هرچند طبق آمار رسمی، صدور گواهی صلاحیت شغلی برای مهاجرت در شش‌ماهه نخست امسال ۳۰ درصد کاهش یافته است، اما نجاتیان تأکید کرد: «این به معنای کاهش واقعی مهاجرت نیست.»

درخواست از دولت؛ جذب و نگهداشت نیرو

نجاتیان در پایان با اشاره به نقش حیاتی پرستاران در تداوم حیات بیمارستان‌ها گفت: «اگر پرستاران حتی یک روز سر کار نیایند، بیمارستان‌ها تعطیل می‌شوند. دولت باید در جذب و نگهداشت نیروی پرستاری فوراً برنامه‌ریزی کند.»

او تأکید کرد: «پرستاران رکن اصلی رضایت بیماران هستند. حالا وقت آن است که دولت و مجلس با نگاه انسانی، نه فقط آماری، به وضعیت این قشر زحمت‌کش بنگرند.»

منبع: ایسنا