به گزارش نبض بازار، بازار رمزارزهای ایران این روزها با چالشهای متعددی روبهروست؛ از محدودیتهای بانک مرکزی گرفته تا ریسک مسدود شدن دارایی کاربران در صرافیهای خارجی. نیما اسماعیلی، کارشناس بازار رمزارزها، در گفتوگو با نبض بازار هشدار داد که نبود قانونگذاری شفاف و کمبود آگاهی عمومی، سرمایه کاربران را در معرض خطر قرار داده و باعث شده بسیاری از افراد به سراغ فضاهای غیرمتمرکز و صرافیهای خارجی بروند.
این کارشناس حوزه رمزارزها به بررسی محدودیتهای اخیر بانک مرکزی برای معاملات رمزارزی بهویژه تتر پرداخت و تأکید کرد: تصمیمات بانک مرکزی بیشتر در واکنش به شرایط بینالمللی و تحریمها اتخاذ میشود و گاهی ماهیت موقت دارند.
او با اشاره به اینکه رمزارزها هنوز در سطح جهانی به عنوان «پول رسمی» شناخته نشدهاند، گفت: «بانکهای مرکزی در جهان این داراییها را هنوز به رسمیت نشناختهاند و اگر هم بنا بر ورود به این حوزه باشد، باید پیشبینیهای لازم برای امنیت داراییها و مشکلات احتمالی از قبل انجام شود. اقدام اخیر بیشتر یک راهکار موقتی برای عبور از بحرانهای فعلی به نظر میرسد.»
اسماعیلی خاطرنشان کرد که محدود کردن یک رمزارز مانند تتر، الزاماً مشکل را حل نمیکند، زیرا بازار رمزارزها چند ده هزار توکن و کوین دارد و کاربران بهراحتی به سراغ سایر گزینهها میروند: «غیر از تتر، استیبلکوینهای دیگری مثل یواسدیکوین، دای و یواسدی وجود دارند که میتوانند جایگزین شوند. در بسیاری از موارد، این رمزارزها حتی قابلیت ردیابی پایینتری نسبت به تتر دارند و همین امر استفاده از آنها را برای کاربران جذابتر میکند.»
خطر بلوکه شدن تتر همیشه برای ایرانی ها وجود دارد
او در ادامه افزود: «خطر اصلی تتر برای کاربران ایرانی، متمرکز بودن این دارایی است. در وایتپیپر تتر آمده که این شرکت حتی امکان مسدود کردن دارایی کاربران در کیف پولشان را دارد. به همین دلیل، تتر شاید گزینهای ایمن برای ایرانیها نباشد، زیرا خطر بلوکه شدن داراییها همیشه وجود دارد.»
به گفته این کارشناس، افزایش عرضه تتر در سطح جهانی باعث بالا رفتن نقدینگی بازار رمزارزها شده است: «فقط در ۹۰ روز اخیر بیش از ۴۵ میلیارد دلار تتر جدید منتشر شده که نقدینگی قابل توجهی را به بازار افزوده است.»
اسماعیلی در خصوص تأثیر محدودیتها بر کاربران داخلی نیز توضیح داد: «به نظر نمیرسد برای کاربر عادی بازار رمزارزها در ایران مشکلی جدی ایجاد شود. این محدودیتها بیشتر به حوزههایی مثل صادرات، واردات و پرداختهای تجاری مربوط میشوند که از رمزارز برای تسویه معاملات خارجی استفاده میکنند.»
او همچنین درباره اخبار منتشر شده درخصوص مسدود شدن دارایی برخی کاربران ایرانی توسط تتر گفت: «از نظر فنی این کار کاملاً امکانپذیر است، اما شواهد و داده دقیقی از وقوع گسترده آن وجود ندارد. به نظر میرسد بیشتر در حد هشدار بوده تا واقعیت قطعی.»
نبود قانونگذاری شفاف مردم را به صرافیهای خارجی و بازارهای زیرزمینی سوق میدهد
نیما اسماعیلی کارشناس حوزه رمزارزها در ادامه گفتوگوی خود با تأکید بر تجربههای گذشته کاربران ایرانی در تعامل با صرافیهای خارجی گفت: «در گذشته مواردی پیش آمد که برخی صرافیها بدون اطلاع و توضیح کافی، قوانین خود را تغییر دادند و دارایی کاربران ایرانی را مسدود کردند. بهعنوان مثال، در یکی از صرافیها تا سقف دههزار دلار برداشت روزانه بدون احراز هویت مجاز بود، اما این قانون ناگهان کنار گذاشته شد و داراییها بدون دلیل روشن بلوکه شد. این تجربه نشان میدهد کاربران ایرانی در استفاده از صرافیهای خارجی یا داراییهای متمرکز مثل تتر همیشه در معرض خطر هستند.»
او با اشاره به ضرورت همکاری دوطرفه میان دولت و فعالان بازار خاطرنشان کرد: «اگر قوانین داخلی شفاف نباشند، مردم ناچار میشوند برای فعالیت به صرافیهای خارجی یا فضاهای زیرزمینی روی بیاورند. این موضوع هم دارایی مردم را در معرض بلوکه شدن توسط دولتهای متخاصم قرار میدهد و هم باعث خروج سرمایه از کشور میشود. بنابراین باید قوانینی تدوین شود که هم اعتماد کاربران را جلب کند و هم امکان نظارت برای نهادهای داخلی فراهم باشد.»
آگاهی پایین، بزرگترین چالش بازار رمزارز در ایران است
اسماعیلی مهمترین چالش بازار رمزارز در ایران را «کمبود آگاهی و دانش عمومی» دانست و افزود: «بازار رمزارز بازاری بسیار پرریسک است و برخلاف بورس تهران که قوانین داخلی میتواند از سرمایهگذاران تا حدی محافظت کند، در بازار رمزارز یک اشتباه کوچک ممکن است به از دست رفتن کل دارایی منجر شود. بسته شدن حساب، هک کیفپول، یا حتی اشتباه در نگهداری کلیدهای خصوصی میتواند سرمایه افراد را از بین ببرد. به همین دلیل افزایش آگاهی و آموزش عمومی در این حوزه بسیار ضروری است.»
وی در ادامه با مقایسه وضعیت ایران با برخی کشورهای پیشرفته گفت: «در آمریکا صرافیهایی مثل کوینبیس زیر نظر قانون فعالیت میکنند و حتی صندوقهای ETF رمزارزی وارد بازار شدهاند. این یعنی ساختارهای مالی آنها به سمت پذیرش و قانونگذاری حرکت کرده است. اما در ایران هنوز شرایط نابالغ و خام است و نیاز به توسعه قوانین و افزایش آگاهی وجود دارد.»
در پاسخ به پرسشی درباره میزان دارایی ایرانیها در بازار رمزارز، اسماعیلی اظهار داشت: «آمار دقیقی وجود ندارد. در مقاطعی از اوج بازار رمزارزها، ارقامی بین هزار تا دههزار میلیارد تومان ارزش مبادلات روزانه در ایران مطرح شد، اما اینها بیشتر نقل قول هستند و قابل استناد دقیق نیستند. از آنجا که معاملات در بسترهای غیرمتمرکز انجام میشود، ردیابی جغرافیایی آنها دشوار است مگر اینکه صرافیهای بزرگ اطلاعات رسمی منتشر کنند.»
او در پایان درباره آینده بازار رمزارز در ایران گفت: «بیتکوین و اتریوم همچنان محبوبترین ارزهای دیجیتال در ایران هستند، اما در دورههایی ارزهای ترندی مثل دوجکوین یا پروژههایی که کاربردهای خاص داشتند (مثل اپلیکیشنهای مبتنی بر گوشی) توانستند توجه زیادی جلب کنند. با این حال، هرچه ارزش بازار یک رمزارز پایینتر باشد، ریسک سرمایهگذاری در آن بیشتر است. بنابراین توصیه میشود کاربران با دقت و دانش کافی وارد این حوزه شوند و از سرمایهگذاری هیجانی پرهیز کنند.»