به گزارش نبض بازار ، بازار ارز ایران در روزهای اخیر صحنه نوسانات کمسابقهای بود که بیش از هر زمان دیگری حساسیت آن به تحولات سیاسی و دیپلماتیک را نشان داد. دلار با عبور از مرز ۱۰۷ هزار تومان، نه تنها رکوردی تازه در معاملات غیررسمی ثبت کرد، بلکه انتظارات تورمی و واکنش هیجانی فعالان اقتصادی را به وضوح بازتاب داد. این جهش ناگهانی، نشانگر تأثیر مستقیم اخبار بینالمللی و تصمیمات سیاست خارجی بر روان بازار بود و بار دیگر دلار را به شاخص اصلی جهتدهنده به سایر بازارها تبدیل کرد.
با این حال، کاهش ناگهانی نرخ دلار به کانالهای زیر ۱۰۰ هزار تومان، قدرت تحولات دیپلماتیک در تغییر مسیر بازار را برجسته کرد. معاملهگران و سرمایهگذاران اکنون در شرایطی قرار گرفتهاند که هر حرکت تازه سیاسی یا اقتصادی میتواند تعادل شکننده بازار ارز را جابهجا کند. این وضعیت، اهمیت رصد مداوم تحولات بینالمللی و داخلی را بیش از پیش نشان میدهد و چشمانداز بازار را با ابهام و انتظار توأمان ساخته است.
جهش دلار تحت فشار مکانیزم ماشه
دلار در هفتههای گذشته با افزایش نگرانیها نسبت به فعال شدن مکانیزم ماشه و فشار سیاست خارجی، از حدود ۸۵ هزار تومان تا مرز ۱۰۷ هزار تومان صعود کرد. کارشناسان تأکید میکنند که این جهش بیشتر جنبه روانی داشت و فعالان اقتصادی برای پوشش ریسک خود به خرید ارز و طلا روی آوردند. شایان آرانی، کارشناس بازارهای مالی، میگوید: «سرمایه از بورس خارج شد و این خود به تقویت تقاضا در بازار ارز دامن زد.»
با این حال، انتشار خبر توافق ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی باعث شد فشار فروش در بازار افزایش یابد و دلار در معاملات غیررسمی به زیر ۱۰۰ هزار تومان سقوط کند. کاهش تتر و سایر رمزارزها نیز تأییدی بر افت تقاضای واقعی دلار بود و نشان داد که فضای هیجانی جای خود را به انتظارات محتاطانهتر داده است.
تأثیر سیاست داخلی و ناکامی مهار نقدینگی
در کنار عوامل بینالمللی، شرایط داخلی اقتصاد نیز نقش تعیینکنندهای در نوسانات ارز داشت. جواد فلاحیان، کارشناس بازارهای مالی، میگوید: «پایه پولی و نقدینگی همچنان در حال رشد است و سیاستهای دولت برای مهار آن کارایی لازم را نداشته است.» وی تأکید میکند که حتی در صورت حصول توافق بینالمللی، این عامل داخلی همچنان محرک افزایش نرخ دلار خواهد بود.
فلاحیان نوسانات اخیر را «استراحت قیمتی» توصیف میکند و پیشبینی میکند که اگر تغییر بزرگی در سیاست خارجی یا اقتصاد کلان رخ ندهد، رشد نرخ ارز از آبان یا آذرماه شدت میگیرد و اوج آن در دیماه رقم خواهد خورد.
بازگشت دلار و محدوده تعادلی
پس از کاهش اولیه، دلار بار دیگر روند صعودی گرفت و از سطح ۱۰۳ هزار تومان عبور کرد. کارشناسان معتقدند که بازار هنوز نتوانسته به ثبات پایدار دست یابد و نرخها در محدوده شکننده قرار دارند. آرانی توضیح میدهد: «اکنون بخشی از نگرانیها فروکش کرده و نرخ ارز به محدوده ۱۰۰ هزار تومان بازگشته است، اما تثبیت این سطح به شدت به نتایج مذاکرات سیاسی بستگی دارد.»
او همچنین یادآور شد که ابزارهای محرمانه و شناختهشده بانک مرکزی، از جمله عملیات بازار باز و عرضه ارز، میتوانند نقش مؤثری در مدیریت نوسانات داشته باشند، هرچند اثر آنها تنها در صورت کاهش تنشهای سیاسی ملموس خواهد بود.
چشمانداز کوتاهمدت و بلندمدت بازار
تحلیلگران بر این باورند که آینده دلار همچنان تحت تأثیر دو عامل اصلی است: تحولات دیپلماتیک و سیاستهای داخلی پولی و بانکی. در سناریوی مثبت، ادامه مذاکرات و تعاملات بینالمللی میتواند کاهش نرخ دلار را تا محدوده ۹۸ تا ۱۰۰ هزار تومان تقویت کند. در مقابل، اگر مکانیزم ماشه فعال شود یا تنشها افزایش یابد، احتمال بازگشت سریع دلار به کانالهای بالاتر وجود دارد و محدوده تعادلی کوتاهمدت ممکن است تا ۱۳۰ هزار تومان افزایش یابد.
بازار ارز در هفتههای اخیر بار دیگر نشان داد که بیش از هر متغیر اقتصادی، تحت تأثیر تحولات سیاسی و انتظارات روانی است. توافق ایران و آژانس توانست کاهش موقت نرخ دلار را رقم بزند، اما مسیر آینده بازار به استمرار تعاملات سیاسی، مدیریت نقدینگی و ابزارهای بانک مرکزی گره خورده است. سرمایهگذاران اکنون بیش از هر زمان دیگری چشم به تحولات سیاسی دوختهاند تا جهت حرکت بعدی دلار را تشخیص دهند.