به گزارش نبض بازار،در ادامه فضای ملتهب دیپلماسی هستهای کشور، طرح سهفوریتی مجلس برای خروج ایران از معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای (NPT)، به یکی از مهمترین و جنجالیترین موضوعات روز بدل شده است. این طرح که با هدف واکنش به نقض تعهدات برجامی طرفهای غربی و احتمال فعالسازی مکانیسم ماشه ارائه شده، حالا در دستور بررسی هیئترئیسه مجلس قرار گرفته و احتمال تصویب آن در صحن علنی نیز مطرح است.
بر اساس متن طرح، ایران موظف خواهد شد به محض تصویب، فوراً از NPT خارج شده، اجرای الزامات این معاهده را متوقف کند، مذاکرات با طرفهای غربی را قطع نماید و همکاریهای نظارتی با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را نیز خاتمه دهد. طراحان معتقدند این اقدام باید به عنوان «پاسخ متقابل» به رفتارهای اخیر آمریکا و اروپا، از جمله ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت، انجام شود.
برخی اعضای کمیسیون امنیت ملی، از جمله احمد بخشایش اردستانی، گفتهاند که اگر این طرح به صحن علنی برسد، به احتمال قوی رأی خواهد آورد. او از ارائه ۱۰ پیشنهاد پیرامون خروج از NPT در کمیسیون امنیت ملی خبر داده که محور بیشتر آنها نیز تأکید بر اقدام فوری در برابر غرب بوده است.
تصمیمگیر نهایی خروج از NPT: شورای عالی امنیت ملی
با وجود بحثهای داغ در مجلس، کوثری، عضو کمیسیون امنیت ملی، تأکید کرده که تصمیم نهایی درباره خروج از NPT بر عهده شورای عالی امنیت ملی است. او هشدار داده که اگر تلاشهای حقوقی ایران در نهادهای بینالمللی برای مقابله با رفتارهای غرب نتیجه ندهد، اقدامات متقابل، از جمله خروج از NPT، روی میز باقی خواهد ماند.
هشدار تبعات خروج از NPT
در مقابل، دیپلماتها و تحلیلگران سیاسی این طرح را فاقد توجیه راهبردی و سرشار از هزینههای داخلی و بینالمللی میدانند. علی ماجدی، سفیر پیشین ایران در آلمان، صراحتاً اعلام کرده که طرحهایی مانند بستن تنگه هرمز یا خروج از NPT، نهتنها امنیت ملی را تقویت نمیکند بلکه باعث افزایش فشار بینالمللی و تضعیف بازدارندگی میشود. به گفته او، تعامل با خارج و افزایش مشروعیت بینالمللی به بهبود وضعیت اقتصادی و افزایش رضایت عمومی منجر خواهد شد.
در همین حال، امروزروزنامه جمهوری اسلامی با انتقاد از طرح سهفوریتی مجلس برای خروج از NPT، آن را اقدامی به زیان ملت توصیف کرد. این روزنامه با اشاره به تجربه دو مصوبه قبلی مشابه در مجلس، تأکید کرده که چنین تصمیماتی موجب قفل شدن مسیر دیپلماسی، افزایش فشارهای بینالمللی و تشدید مشکلات اقتصادی کشور خواهد شد. به باور این رسانه، در شرایطی که امکان حل بحران هستهای از طریق گفتوگو وجود دارد، اقدامات قهرآمیز تنها به انزوای بیشتر ایران منجر میشود.
این روزنامه همچنین با استناد به دیدگاه کارشناسان، هشدار داده است که چنین طرحهایی در حالی دنبال میشود که کشور در شرایطی حساس قرار دارد و خطر تحریمهای بینالمللی مجدد، کاملاً جدی است. جمهوری اسلامی از مقامات کشور خواسته به جای دامن زدن به سیاستهای تند، مسیر مذاکره و تعامل را در پیش بگیرند تا از پیامدهای خطرناک سیاسی و اقتصادی جلوگیری شود
واکنش تندروها: خروج از NPT حداقل واکنش است
در سوی دیگر ماجرا، نمایندگانی چون حمید رسایی از خروج از NPT به عنوان «کمترین واکنش» به فعالسازی مکانیسم ماشه یاد کردهاند. او صراحتاً خواستار محاکمه افرادی شد که در دولت قبل، مکانیسم ماشه را در متن برجام پذیرفتند. رسایی مدعی است که ضعف دیپلماتیک ایران و قابل پیشبینی بودن رفتار تهران، زمینهساز جسارت طرف غربی شده است.
حسینعلی حاجیدلیگانی، دیگر نماینده مجلس، در موضعی متفاوت، معتقد است که خروج از NPT تأثیر تعیینکنندهای بر تصمیم کشورهای غربی برای جنگ یا صلح ندارد. او با اشاره به سابقه حملات آمریکا به کشورهای عضو NPT، این پیمان را فاقد بازدارندگی عملی دانسته و بر اهمیت انسجام داخلی به عنوان عامل اصلی بازدارنده تأکید کرده است.
واکنش بازار به طرح خروج از NPT
بازارهای مالی نیز به شدت به این تحولات واکنش نشان دادهاند. پس از انتشار خبر بررسی این طرح در مجلس، دلار غیررسمی وارد کانال ۱۰۳ هزار تومان شد و طلا نیز به بیش از ۸.۸ میلیون تومان رسید. این افزایش ناگهانی قیمتها نشاندهنده نگرانی فعالان بازار از بازگشت تحریمهای شورای امنیت و تبعات اقتصادی احتمالی آن است.
راهی به سوی انزوا یا بازگشت به دیپلماسی؟
در شرایطی که تنشهای بینالمللی پیرامون پرونده هستهای ایران دوباره در حال تشدید است، تصویب طرح خروج از NPT میتواند مسیر کشور را بهسمت انزوا و فشارهای مضاعف سوق دهد. این اقدام میتواند بهانهای برای بازگشت قطعنامههای شورای امنیت و اجماع جهانی علیه ایران فراهم کند. در مقابل، استفاده از فرصتهای باقیمانده برای مذاکره، بازنگری در استراتژیهای گذشته و احیای تعامل سازنده با جهان میتواند ضمن حفظ حقوق ملت، از فاجعه احتمالی اقتصادی و سیاسی پیشگیری کند.در نهایت، عقلانیت و تدبیر در این بزنگاه تاریخی، میتواند آینده کشور را از سقوط در دره تقابل نجات دهد.