به گزارش نبض بازار - در نظامهای اقتدارگرا، امنیت رهبر نه تنها ضرورت عملیاتی، که بخشی از نمایش قدرت و استمرار مشروعیت سیاسی است. در کره شمالی، این امنیت به سطحی از وسواس و پیچیدگی رسیده که حتی در میان رهبران جهان کمنظیر است. کیم جونگاون، سومین نسل از خاندان حاکم، وارث سنتی است که پدر و پدربزرگش بنا نهادهاند: سفر با قطار ضدگلوله، استفاده از تیمهای حفاظتی چندلایه، و حذف هرگونه رد زیستی پس از حضور در مکانها. این اقدامات، که رسانهها بارها به آن پرداختهاند، نه تنها بازتاب نگرانیهای امنیتی، که نشانهای از درک خاص این رژیم از تهدیدات خارجی و داخلی است.
قطار ضدگلوله؛ «دژ متحرک» خاندان کیم
کیم جونگاون برای سفرهای خارجی خود از قطار زرهی موسوم به «تایانگهو» یا «قطار خورشید» استفاده میکند؛ وسیلهای که به گفته The Independent و MSN، مجهز به دیوارها و پنجرههای ضدگلوله، سیستمهای ارتباطی امن، سالنهای کنفرانس، رستوران، و حتی واگنهای مخصوص حمل خودروهای زرهی مرسدس-مایباخ است. این قطار با سرعتی حداکثر ۶۰ کیلومتر در ساعت حرکت میکند، چرا که وزن بالای زره و تجهیزات، و همچنین وضعیت نامناسب خطوط ریلی کره شمالی، مانع سرعت بیشتر میشود.
سفر با این قطار بخشی از سنت خانوادگی است. کیم ایلسونگ و کیم جونگایل، بهویژه به دلیل نگرانی از امنیت پرواز، تقریبا تمام سفرهای خارجی خود را با قطار انجام میدادند. روایتهای روسی از سفر کیم جونگایل به مسکو در ۲۰۰۱، از منوی غذایی شامل خرچنگ زنده و شرابهای فرانسوی تا همراهی گروههای سرگرمی، نشان میدهد این وسیله علاوه بر امنیت، نماد تجمل و قدرت نیز بوده است.
حلقه حفاظتی انسانی؛ بادیگاردهای دونده و تیمهای چندلایه
تصاویر منتشرشده از سفرهای کیم، بهویژه دیدارهایش با ولادیمیر پوتین و شی جینپینگ، نشان میدهد حلقهای از بادیگاردهای آموزشدیده، خودرو یا حتی خود رهبر را در حرکت احاطه میکنند. این بادیگاردها، که به گفته تحلیلگران امنیتی غربی از میان وفادارترین نیروهای ارتش و سازمانهای اطلاعاتی انتخاب میشوند، وظیفه دارند هرگونه تهدید بالقوه را در فاصلهای نزدیک خنثی کنند.
به گزارش Newsweek، در ۲۰۲۴ سرویس اطلاعات ملی کره جنوبی اعلام کرد که پیونگیانگ سطح امنیت رهبر را به دلیل نگرانی از سوءقصد افزایش داده است. این اقدامات شامل استفاده از خودروهای مجهز به سامانههای اخلال ارتباطی، تجهیزات کشف پهپاد، و افزایش تعداد محافظان در رویدادهای عمومی بوده است.
حذف رد زیستی؛ امنیت در سطح مولکولی
از جنبههای منحصربهفرد امنیت کیم، وسواس در حذف هرگونه رد زیستی است. ویدئوهایی که رسانههای روسی و بریتانیایی منتشر کردهاند، نشان میدهد پس از دیدار کیم با پوتین در پکن در سپتامبر ۲۰۲۵، کارکنان او صندلی، میز و لیوانی را که استفاده کرده بود، با دقت ضدعفونی و جمعآوری کردند.
به گزارش Nikkei Asia، این اقدامات با هدف جلوگیری از دسترسی سرویسهای اطلاعاتی خارجی به نمونههای DNA یا سایر شاخصهای زیستی انجام میشود که میتواند اطلاعات حساسی درباره وضعیت سلامت رهبر فاش کند. حتی در سفرهای داخلی، توالتهای شخصی همراه او حمل میشود تا فضولات انسانی در اختیار هیچ فرد یا نهادی قرار نگیرد. این رویه، که در زمان کیم جونگایل نیز وجود داشت، شامل جمعآوری تهسیگارها و حتی کبریتهای استفادهشده است.
هزینهها و چالشهای لجستیکی
حفظ چنین سطحی از امنیت، هزینههای هنگفتی را به اقتصاد کره شمالی تحمیل میکند. هر سفر خارجی کیم، نیازمند اعزام قطارهای پیشرو برای بررسی مسیر، قطارهای پشتیبانی با نیروهای امنیتی و تجهیزات، و هماهنگی با نیروهای هوایی برای پوشش هوایی است. این در حالی است که اقتصاد کره شمالی تحت فشار شدید تحریمهای بینالمللی قرار دارد و بخش بزرگی از منابع کشور صرف بخش دفاعی میشود.
از منظر اقتصاد سیاسی، این تخصیص منابع نشاندهنده اولویت مطلق بقای رژیم بر توسعه اقتصادی است. همانطور که تحلیلگران ۳۸ North اشاره کردهاند، بخش دفاعی نه تنها سهم بزرگی از بودجه را جذب میکند، بهترین نیروی انسانی و فناوری را نیز به خود اختصاص میدهد، و این مانع رشد بخشهای غیرنظامی میشود.
مقایسه با دیگر رهبران؛ شباهتها و تفاوتها
کیم جونگاون تنها رهبر جهان نیست که چنین تدابیری اتخاذ میکند. ولادیمیر پوتین نیز به گزارش Daily Mail و The Independent، از ۲۰۱۷ دستور داده فضولات انسانیاش در سفرهای خارجی جمعآوری و به روسیه بازگردانده شود تا از سوءاستفاده اطلاعاتی جلوگیری شود. با این حال، تفاوت اصلی در این است که روسیه با وجود چنین اقدامات حفاظتی، به دلیل اقتصاد بزرگتر و زیرساختهای پیشرفتهتر، فشار اقتصادی کمتری از این تدابیر متحمل میشود.
در سوی دیگر، رهبران غربی مانند رئیسجمهور ایالات متحده نیز تحت حفاظت چندلایه سرویس مخفی قرار دارند، اما این حفاظت بیشتر بر پیشگیری فیزیکی و اطلاعاتی متمرکز است تا حذف رد زیستی. سفرهای هوایی سریع، استفاده از خودروهای زرهی مانند «بیست» (Cadillac One)، و هماهنگی با نیروهای امنیتی کشور میزبان، الگوی غالب در غرب است.
امنیت بهمثابه ابزار سیاست خارجی
امنیت کیم نه تنها برای حفاظت از جان او، که بهعنوان بخشی از نمایش قدرت در عرصه بینالمللی عمل میکند. ورود آهسته قطار زرهی به ایستگاه پکن یا ولادیوستوک، با استقبال رسمی و پوشش رسانهای گسترده، پیام روشنی به مخاطبان داخلی و خارجی میفرستد: رهبر در اوج امنیت و اقتدار است. این نمایش، بهویژه در دیدار با متحدانی، چون چین و روسیه، بخشی از دیپلماسی نمادین پیونگیانگ است.