به گزارش نبض بازار،در عصر دیجیتال، پیامکهای تبلیغاتی به یکی از ابزارهای مهم بازاریابی تبدیل شدهاند، اما در ایران، تجربه کاربران نشان میدهد این ابزار به شکل مزاحم و تا حدی غیرقابل کنترل درآمده است. همراه اول و ایرانسل، بهعنوان دو اپراتور اصلی کشور، نقش کلیدی در این فرآیند دارند، اما عملکرد آنها در مدیریت پیامکهای تبلیغاتی با انتقاداتی جدی مواجه است.
پیامکهایی که لغو نمیشوند
اکثر پیامکهای تبلیغاتی، در انتهای خود شماره یا کدی برای لغو دریافت پیامکها درج میکنند؛ عباراتی مانند «برای لغو پیامک عدد ۱ را ارسال کنید» یا «برای لغو پیامکهای تبلیغاتی عدد ۱۱». با این حال، تجربه کاربران نشان میدهد که حتی پس از انجام این اقدامات، پیامکها همچنان ادامه دارند. این موضوع باعث ایجاد حس ناامیدی و بیاعتمادی در بین کاربران شده است.
برای بررسی عملی وضعیت پیامکهای تبلیغاتی، خبرنگار «نبض بازار» خود اقدام به لغو پیامکها با استفاده از کد دستوری #۸۰۰* کرد. پس از ارسال درخواست، پیامکی مبنی بر این دریافت شد که «پیامکهای تبلیغاتی شما ظرف ۲۴ ساعت غیر فعال خواهند شد.» با این حال، حتی پس از گذشت یک روز، پیامکهای تبلیغاتی همچنان ارسال میشدند و مزاحمت ادامه داشت.
این تجربه عملی تأکیدی است بر ناکارآمدی روشهای رسمی لغو پیامکهای تبلیغاتی و ضعف در نظارت اپراتورها بر عملکرد شرکتها و سرویسهای ارزشافزوده.
استفاده از شمارههای متعدد: شرکتها و سرویسدهندگان برای تبلیغات خود از چندین شماره استفاده میکنند، بنابراین لغو پیامک از یک شماره، تاثیری بر دیگر شمارهها ندارد.
سرویسهای ارزشافزوده (VAS): بسیاری از کاربران بهصورت ناخواسته در سرویسهای ارزشافزوده مشترک میشوند که به ارسال پیامکهای تبلیغاتی ادامه میدهند.
کنترل ناکافی اپراتورها: اپراتورها مسئولیت توقف کامل پیامکهای تبلیغاتی را به شکل شفاف و مؤثر برعهده نمیگیرند و بیشتر نقش واسطه را ایفا میکنند.
این پیامکها علاوه بر ایجاد مزاحمت و اشغال حافظه گوشی، باعث افزایش هزینههای کاربران نیز میشوند، بهخصوص در شرایطی که برخی سرویسها هزینه اشتراک ماهانه دارند. همچنین، بیاعتمادی کاربران به اپراتورها و کسبوکارها تشدید میشود.
پیامکهای تبلیغاتی همراه اول و ایرانسل نهتنها تجربه کاربری را تحتالشعاع قرار دادهاند، بلکه به مسئلهای جدی در حوزه حقوق مصرفکننده تبدیل شدهاند. تجربه عملی خبرنگار «نبض بازار» نشان میدهد که حتی روشهای رسمی لغو پیامکها نیز کارایی لازم را ندارند. تا زمانی که اپراتورها و نهادهای نظارتی کنترل مؤثر بر این پیامکها نداشته باشند، کاربران همچنان با پیامکهای مزاحم و تکراری مواجه خواهند بود.
درآمد میلیاردی ایرانسل و همراه اول از پیامک های تبلیغاتی
در سال ۱۴۰۴، هزینه ارسال پیامک در اپراتورهای همراه اول و ایرانسل بسته به نوع سیمکارت و زبان پیامک متفاوت است. برای همراه اول، ارسال یک پیامک فارسی از سیمکارت دائمی حدود ۸.۹ تومان و از سیمکارت اعتباری ۱۰.۶ تومان هزینه دارد. پیامک انگلیسی برای سیمکارت دائمی ۲۲.۲ تومان و برای سیمکارت اعتباری ۲۶.۴ تومان است. ایرانسل نرخ بالاتری دارد؛ پیامک فارسی از سیمکارت دائمی ۱۲.۹ تومان و از سیمکارت اعتباری ۱۴.۶ تومان و پیامک انگلیسی برای سیمکارت دائمی ۲۶.۲ تومان و اعتباری ۳۰.۴ تومان محاسبه میشود.
این نرخها شامل هزینههای پایه پیامک هستند و به آنها ۱۰ درصد مالیات ارزش افزوده و ۴۰ ریال به ازای هر پیامک به عنوان درآمد عمومی دولت افزوده میشود. همین تعرفهها نشان میدهد که اپراتورها با میلیونها مشترک فعال، از حجم بالای پیامکهای ارسالی درآمد قابل توجهی کسب میکنند.
برای ارسال پیامکهای انبوه، هزینهها بسته به نوع خط اختصاصی متفاوت است. خطوط پرکاربرد مانند ۹۰۰۰، ۲۰۰۰، ۳۰۰۰، ۵۰۰۰، ۰۲۱ و ۷۰۰۷ برای ارسال پیامکهای تبلیغاتی و اطلاعرسانی استفاده میشوند. به عنوان نمونه، هزینه ارسال از خط ۹۰۰۰ برای همراه اول حدود ۲۴۷ تومان و برای ایرانسل ۲۷۲ تومان است، و خطوط ۷۰۰۷ نیز همین حدود قیمت دارند. خطوط ۵۰۰۰ و ۵۰۰۲/۵۰۰۴ بسته به نوع اپراتور از ۱۳۰ تا ۲۶۸ تومان متغیر هستند. علاوه بر این، خطوط ویژه موقعیتمحور مانند LBS همراه اول هزینهای بالغ بر ۱۰۴۵ تومان برای هر پیامک دارند.
این تعرفهها نشان میدهد که بازار پیامک تبلیغاتی برای اپراتورها بسیار سودآور است. ایرانسل و همراه اول نه تنها از پیامکهای عادی، بلکه از پیامکهای خدماتی، انبوه و ارزشافزوده درآمد هنگفتی کسب میکنند. در مقابل، کاربران تجربهای کاملاً متفاوت دارند. بسیاری از مشترکان گزارش دادهاند که پیامکهای تبلیغاتی حتی پس از درخواست لغو، ادامه دارند.
این وضعیت نشان میدهد که وعده توقف پیامکهای تبلیغاتی اغلب عملی نمیشود و کاربران ناچار به تحمل مزاحمت روزانه هستند، در حالی که اپراتورها از این بازار پررونق میلیاردها تومان درآمد دارند. هزینه ارسال پیامک برای کسبوکارها نسبتاً پایین و جذاب است، اما این جذابیت به قیمت مزاحمت مداوم برای کاربران و ضعف در نظارت و کنترل پیامکهای تبلیغاتی تمام میشود.
در حالی که آمار رسمی و دقیقی از حجم پیامکهای تبلیغاتی ارسالی توسط همراه اول و ایرانسل منتشر نمیشود، این اپراتورها محدودیتهایی برای ارسال پیامک از سیمکارتهای عادی اعمال کردهاند؛ بهطور مثال، ارسال بیش از ۵۰۰ پیامک در روز میتواند منجر به مسدود شدن سیمکارت شود. با این حال، برای تبلیغات انبوه، شرکتها و کسبوکارها تشویق میشوند از پنلهای پیامکی استفاده کنند. این پنلها امکان ارسال حجم بالای پیامک، هدفگذاری دقیق مخاطب، زمانبندی ارسال و دریافت گزارش عملکرد کمپینها را فراهم میکنند و به همین دلیل، ابزار اصلی اپراتورها برای مدیریت و تسهیل تبلیغات انبوه به شمار میروند.