به گزارش نبض بازار ، بهبود روابط بینالمللی و رفع تحریمها به عنوان یکی از کلیدیترین عوامل پیشبرنده اصلاحات اقتصادی در کشور مطرح است. بدون ایجاد فضای همکاری و تعامل مثبت با کشورهای غربی، تحقق برنامههای اصلاحی و بهبود شرایط اقتصادی به سختی ممکن خواهد بود. این ارتباطات، زمینهساز باز شدن اقتصاد و فراهم شدن فرصتهای جدید برای رقابت در سطح بینالمللی است.
از سوی دیگر، دستیابی به توافقهای راهبردی میتواند مسیر جذب سرمایهگذاری خارجی را هموار کند و موجب افزایش منابع مالی برای توسعه زیرساختها و بخشهای اقتصادی مختلف شود. در مقابل، ادامه وضعیت کنونی و حفظ تحریمها، رشد سرمایهگذاری خارجی را محدود و مشکلات معیشتی مردم را تشدید خواهد کرد.
تحریمهای بینالمللی از یک دهه پیش تاکنون یکی از بزرگترین موانع پیشروی اقتصاد ایران بودهاند. این تحریمها دسترسی ایران به بازارهای جهانی، انتقال منابع مالی و جذب سرمایهگذاری خارجی را بهشدت محدود کرده است. با این حال، بسیاری از کارشناسان معتقدند که ضعف ساختاری و تصمیمگیریهای نادرست داخلی نیز سهم بزرگی در تداوم مشکلات دارد. در این شرایط، پرسش کلیدی این است که «کلید نجات اقتصاد ایران در شرایط تحریم چیست؟» و چه سیاستهایی باید در پیش گرفته شود تا از بحران فعلی عبور کرد؟
اقتصاد ایران از سالها پیش زیر فشار تحریمهای بینالمللی قرار دارد؛ تحریمهایی که راه ورود سرمایه و ارز را مسدود کرده و فعالیتهای اقتصادی را محدود ساخته است. در کنار این فشارها، ضعف در سیاستگذاریهای داخلی و اتخاذ تصمیمات ناپخته، اقتصاد را در شرایط شکنندهای قرار داده است. در گفتوگو نبض بازار با آلبرت بغزیان اقتصاددان برجسته، ابعاد این چالشها و چشماندازهای پیشرو واکاوی شده است.
تحریمها: مانعی برای برنامهریزی بلندمدت
آلربت بغزیان تحریمها را «چتر» اصلی مشکلات اقتصادی ایران توصیف کرد و گفت: «اقتصادی که در تحریم است، نمیتواند برنامهریزی بلندمدت داشته باشد و به سیاستهای مقطعی محدود میشود.» او به محدودیتهای ناشی از تحریمها، از جمله مشکلات فروش نفت، عدم جذب سرمایهگذاری خارجی، و بلوکه شدن منابع ارزی اشاره کرد. این موانع باعث میشوند بودجه کشور بهسرعت از تعادل خارج شود، بهطوری که ارقام بودجهای ظرف یک سال به هم میریزد.
خطاهای سیاستی: تشدید بحران اقتصادی
بغزیان از تصمیمات نادرست داخلی بهعنوان عاملی مهم در تشدید مشکلات اقتصادی نام برد. او به نمونههایی مانند بازگشایی ناگهانی بورس که منجر به سقوط قابل پیشبینی شد و آزادسازی بیضابطه قیمت کالاهای اساسی مانند لبنیات و برنج اشاره کرد که قیمتها را به سطوحی مانند ۳۰۰ هزار تومان برای هر کیلو برنج رسانده است. وی تأکید کرد: «اقتصادی که تحت تحریم است، نباید اشتباهات سیاستی داشته باشد؛ مثلاً بورس را در شرایط نامناسب باز کنیم یا قیمتگذاری را کاملاً رها کنیم.»
تحریمها و سیاستگذاری: رابطهای پیچیده
در پاسخ به پرسش درباره سهم تحریمها و ضعف سیاستگذاری در مشکلات اقتصادی، بغزیان از تعیین درصد مشخص برای این عوامل انتقاد کرد. او گفت: «اشتباه است که بخواهیم بگوییم مثلاً ۵۰ درصد مشکلات از تحریم است یا ۷۰ درصد از سیاستهای داخلی. تحریمها شرایطی ایجاد میکنند که سیاستهای نادرست اتخاذ میشود و این سیاستها مشکلات را تشدید میکند.» او به «خودتحریمی» و نقش «کاسبهای تحریم» اشاره کرد و افزود که حتی با کاهش تحریمها، اثرات تصمیمات نادرست قبلی باقی میماند.
سناریوهای آینده در صورت تداوم تحریمها
بغزیان درباره تداوم تحریمها هشدار داد و گفت که اقتصاد ایران نمیتواند با یک تماس تلفنی مشکلات را حل کند. او سناریوهایی مانند افزایش فقر، بیکاری، و ناآرامیهای اجتماعی را محتمل دانست و تأکید کرد که بدون رفع تحریمها، اقتصاد به سیاستهای کوتاهمدت وابسته خواهد ماند.
توصیه به دولت: دیپلماسی و کاهش خطاها
این اقتصاددان به دولت توصیه کرد که مذاکره برای رفع تحریمها و جلوگیری از مکانیزم ماشه در توافق هستهای را در اولویت قرار دهد. او گفت: «کلید نجات اقتصاد ایران، مذاکره برای کاهش تحریمها و بازگرداندن منابع مالی است.» در کنار دیپلماسی، وی خواستار کاهش اشتباهات سیاستی شد و تأکید کرد که باید از تصمیماتی مانند آزادسازی بیضابطه قیمتها یا انتخاب مدیران غیرشایسته پرهیز شود.
بغزیان با تشریح چالشهای اقتصاد ایران، بر ضرورت رفع تحریمها از طریق دیپلماسی و اصلاح سیاستهای داخلی برای کاهش خطاها تأکید کرد. او معتقد است که بدون هماهنگی این دو رویکرد، اقتصاد ایران نمیتواند به ثبات و رشد پایدار دست یابد.