به گزارش نبض بازار، اظهارات ترامپ را میتوان همزمان هم یک تهدید و هم یک فرصت برای ایران دانست. از یک سو، تأکید او بر تمایل به بازگشت به برجام نشاندهنده تمایل واشنگتن به حل بحران از راه گفتوگو است. از سوی دیگر، هشدار او درباره حمله احتمالی اسرائیل در صورت پیشرفت برنامه هستهای ایران، یادآور فشارهای امنیتی است که تهران باید در محاسبات خود لحاظ کند.
ایران همواره تأکید داشته که برنامه اتمیاش صلحآمیز است، اما افزایش غنیسازی تا سطح ۶۰ درصد و کاهش همکاری با بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی، نگرانیهایی درباره اهداف واقعی تهران ایجاد کرده است. در چنین شرایطی، آیا ایران باید برای کاهش تنشها به مذاکره بازگردد یا با ادامه روند فعلی، خطر درگیری نظامی را بپذیرد؟
از دیدگاه راهبردی، ایران چند گزینه پیشرو دارد:
۱. بازگشت به مذاکرات و کاهش تحریمها؛ یعنی اگر تهران بتواند از طریق دیپلماسی فعال، تضمینهای لازم برای لغو تحریمها و به رسمیت شناخته شدن حقوق هستهای خود را دریافت کند، این مسیر میتواند به بهبود اقتصاد و کاهش انزوای بینالمللی بیانجامد.
۲. ادامه پیشرفتهای هستهای و افزایش اهرم فشار؛ یعنی در صورت تداوم روند فعلی، ایران ممکن است به توانایی ساخت بمب اتمی نزدیکتر شود، اما این کار خطر حمله پیشدستانه رژیم صهیونیستی یا حتی آمریکا را افزایش میدهد.
۳. تقویت بازدارندگی غیرهستهای؛ یعنی ایران میتواند با توسعه موشکهای بالستیک و تقویت گروههای نیابتی در منطقه، هزینه هر حمله احتمالی را برای دشمنانش افزایش دهد. این استراتژی در گذشته نیز کارایی خود را در جلوگیری از تهاجم مستقیم نشان داده است.
در همین راستا در مجموع میتوان گفت: به نظر میرسد بهترین راهکار برای ایران، ترکیبی از دیپلماسی تهاجمی و تقویت بازدارندگی نظامی باشد. تهران میتواند با نشان دادن انعطاف در مذاکرات هستهای (در ازای لغو واقعی تحریمها)، از یک سو از خطر حمله بکاهد و از سوی دیگر با حفظ توان موشکی و منطقهای، امنیت خود را تضمین کند. در واقع تصمیمگیری نهایی باید بر اساس منافع بلندمدت ملی باشد، نه صرفاً ملاحظات ایدئولوژیک یا سیاسی کوتاهمدت.