به گزارش نبض بازار، کاهش فلرینگ بهعنوان یکی از اهداف کلان در حوزه صنعت نفت و گاز، از منظر زیستمحیطی، اقتصادی و بهرهوری منابع، اهمیت بالایی دارد. در سالهای اخیر، سوزاندن گازهای همراه نفت یا گازهای مازاد به دلایل مختلفی از جمله نبود زیرساختهای جمعآوری و انتقال، موجب هدررفت منابع ارزشمند هیدروکربنی، آلودگیهای زیستمحیطی و محرومماندن صنایع پاییندستی از خوراک پایدار شده است.
بر همین اساس، توسعه پروژههای جمعآوری، انتقال و فرآوری گازهای فلر، به یکی از محورهای اصلی سیاستگذاری در بخش انرژی کشور تبدیل شده است.
کاهش فلرینگ با اجرای خط لوله راهبردی
در راستای کاهش فلرینگ و جلوگیری از هدررفت منابع هیدروکربونی، پروژه احداث خط لوله ۱۸۰ کیلومتری برای اتصال واحد NGL۳۱۰۰ به NGL۳۲۰۰ با سرمایهگذاری ۵۵ میلیون یورویی پتروشیمی بندر امام به مرحله راهاندازی رسیده است.
در پروژهای که اشاره شد، یک خط لوله ۱۸۰ کیلومتری احداث شده است تا گازهای همراه تولیدی از NGL۳۱۰۰ به NGL۳۲۰۰ منتقل شوند. این واحدهای مایعات گاز طبیعی برای تفکیک و فرآوری گازهای همراه و استخراج مایعات گازی طبیعی مثل اتان، پروپان، بوتان و ... بهکار میروند.
بهرهبرداری از این طرح موجب افزایش حداقل هشت هزار بشکهای خوراک روزانه و کاهش قابلتوجه فلرینگ خواهد شد. این اقدام راهبردی علاوه بر جلوگیری از هدررفت گازهای همراه، زمینه بهرهبرداری اقتصادی از این منابع و تامین پایدار خوراک برای پتروشیمیها را فراهم میکند.
فلرینگ یا مشعلسوزی، بهمعنای سوزاندن گازهای مازاد استخراجشده در فرآیند تولید نفت و گاز، از جمله چالشهای جدی صنعت نفت ایران در دهههای اخیر بوده است.
براساس برآوردها، ایران یکی از پنج کشور اول جهان در حجم فلرینگ است. این گازها که بهطور عمده ترکیبی از متان، اتان، پروپان و سایر هیدروکربنها هستند، در صورت فرآوری میتوانند به خوراک باارزش برای صنایع پاییندستی مانند پتروشیمیها تبدیل شوند. از این رو، سرمایهگذاری در زیرساختهای جمعآوری گاز فلر، یکی از راهکارهای کلیدی برای رفع همزمان دو معضل ساختاری یعنی آلودگی زیستمحیطی و کمبود خوراک محسوب میشود.
در ادامه این مسیر، پتروشیمی بندر امام نیز با هدف تثبیت و توسعه پایدار تامین خوراک، اقدامات گستردهای را در مناطق غرب کارون و جنوب غرب کشور آغاز کرده است. در همین چارچوب، پتروشیمی بندر امام در ادامه اقدامات توسعهای خود، اجرای پروژههایی در مناطق غرب کارون و دارخوین و همچنین تکمیل فاز دوم NGL۳۲۰۰ را با سرمایهگذاری بالغ بر ۲۰۰ میلیون دلار آغاز کرده و قراردادهای مرتبط با آن را نیز منعقد کرده است. این پروژهها نقش مهمی در ارتقای ظرفیت تولید و کاهش وابستگی به خوراکهای ناپایدار دارند.
ضرورت ادامه مسیر پتروشیمی بندر امام
طرحهای کاهش فلرینگ بهویژه در شرایطی که بسیاری از پتروشیمیهای کشور با ناپایداری خوراک بهویژه در فصل سرد و محدودیتهای زیرساختی انتقال گاز روبهرو هستند، میتوانند نقش کلیدی در تداوم تولید، حفظ ظرفیت صادراتی و جلوگیری از خامفروشی ایفا کنند.
افزونبر این، بهکارگیری گازهای جمعآوریشده بهعنوان خوراک پایدار و قابل اتکا، ضمن ارتقای امنیت زنجیره تولید پتروشیمی، به بهرهوری بالاتر انرژی، کاهش شدت مصرف انرژی در کشور و افزایش ارزش افزوده اقتصادی منجر میشود. از سوی دیگر، استفاده از این گازها بهجای سوزاندن فلرها، گامی موثر در راستای کاهش انتشار گازهای گلخانهای، تحقق تعهدات اقلیمی و حفاظت از محیطزیست بهشمار میرود.
بهطور کلی، اجرای پروژه اتصال NGL۳۱۰۰ به NGL۳۲۰۰، در کنار طرحهای توسعهای پتروشیمی بندر امام، نمادی از حرکت صنعت نفت و گاز ایران بهسمت بهرهوری بالاتر، کاهش اتلاف منابع و ایجاد زنجیره ارزش پایدار است. چنین طرحهایی نهتنها ظرفیت تولید کشور را تقویت میکنند، بلکه میتوانند الگویی موفق برای سایر مناطق دارای فلر فعال در کشور نیز باشند.
از این منظر، توسعه چنین پروژههایی نهتنها در راستای اهداف کلان صنعت نفت و گاز کشور قرار دارد، بلکه میتواند بهعنوان یک الگو برای سایر شرکتهای پتروشیمی نیز مورد توجه قرار گیرد. گسترش اقدامات مشابه از سوی دیگر پتروشیمیها، بهویژه در مناطق نفتخیز و مستعد فلرینگ، میتواند نقش موثری در کاهش اتلاف منابع گازی، بهبود تامین خوراک پایدار برای واحدهای پاییندستی و کاهش آثار منفی زیستمحیطی ایفا کند.
در شرایطی که بخش قابلتوجهی از پتروشیمیهای کشور با محدودیتهای خوراک مواجه هستند، چنین راهکارهایی میتوانند به بهبود توازن عرضه و تقاضا در زنجیره صنعت پتروشیمی و ارتقای بهرهوری اقتصادی منجر شوند. تکرار و تعمیم این رویکرد در سطح ملی، گامی ضروری برای حرکت بهسمت صنعتی کماتلاف، پایدار و همراستا با منافع بلندمدت کشور خواهد بود.