به گزارش نبض بازار، محصولات پتروشیمیها در ایران هم رقابت خارجی را پیش رو دارند و هم رقابت داخلی که با استفاده از دانش بومی، در حال شدت گرفتن است. پتروشیمیها دیگر منتظر دانش و تجهیزات خارجی برای واردات نیستند و در نمونههای متعددی شاهد ساخت دستگاههای مهم برای تولید متانول در داخل ایران هستیم.
در شرایطی که صادرات پتروشیمیها از اهمیت بسیاری برای اقتصاد کشور برخوردار است، بهینهسازی تولید و افزایش بهره وری آنها یکی از اهداف مهم این مراکز محسوب میشود. دانش بومی، دستگاههای ساخت داخل و علم فرآیند تولید بهینه، سه عامل مهم در افزایش بهره وری پتروشیمی هاست. در این بین برخی پتروشیمیها پیشرو دانش ایرانی هستند که در روند تولیدشان نیز اثرات قابل توجهی داشته است.
اولین رآکتور سنتز متانول
۱۰ میلیون تن صادرات متانول از ایران نشانگر جایگاه مهم ایران در تولید این محصول مهم است. پتروشیمیهای متعددی نیز در این فرآیند نقش دارند که برخی از آنها با رویکردی دانش محور، به دنبال تولید بهینه و با کیفیت بالا هستند. همین موضوع رقابت میان پتروشیمیها را ایجاد میکند. رقابت تولید متانول در ایران صرفاً بر سر میزان عددی تولید نیست، بلکه فرآیند تولید و به روزرسانی تجهیزات نیز در روند آن نقش دارد. هلدینگ انرژی سپهر، یکی از مهمترین مجموعههای حوزه انرژی کشور است که در پتروشیمیهای زیرمجموعه خود، بر روی این موضوع تمرکز کرده است. در پایان سال ۱۴۰۳ بود که پتروشیمی سبلان در فاز دو خود، اقدام به نصب اولین راکتور سنتر متانول با دانش بومی کرد.
هلدینگ سپهر درباره اهمیت این اقدام گفته است: «این تجهیز با وزن تقریبی ۳۶۰ تن، ۶ متر و ۵۰ سانتیمتر قطر و ارتفاع ۱۱ متر و ۷۰ سانتیمتر برای نخستین بار در شرکت ماشینسازی اراک ساخته شده است.»
ارزبری پتروشیمیها
با وجود اینکه پتروشیمیها یکی از بازوهای ارزآوری برای اقتصاد هستند، وابستگی تکنولوژیک برخی از آنها باعث ارزبری شدید شده است. در این بین رها شدن از وابستگی ارزی و تکنولوژیک به کشورهای دیگر، میتواند تصویری نو از پتروشیمیها در ایران ارائه کند. هلدینگ انرژی سپهر با تمرکز بر روی رشد بهره وری محصولات و جلوگیری از هدررفت ارز، تمرکز خود را در پتروشیمیهای زیرمجموعه خود، از جمله پتروشیمی سبلان، بر روی کاهش مصرف ارز و استفاده از تجهیزات داخلی کرده است. این پتروشیمی توانسته با استفاده از شرکتهای دانش بنیان، تا ده میلیون یورو صرفهجویی ارزی داشته باشد. تنها در دو پروژه از پتروشیمی سبلان، شاهد تجربهای موفق از اعتماد به دانش بومی و در نتیجه جلوگیری از هدررفت ارز بودهایم.