به گزارش نبض بازار، پتروشیمیها به دلیل محدودیتهای فراوان در تامین خوراک، نتوانستند با تمام ظرفیت کار کنند و از این رو، زیان فراوانی در همین زمینه متحمل شدند.
حسن عباسزاده، مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی، روز شنبه ۱۷ خرداد در نشست راهبردهای احیای طرح پتروشیمی دهلران عنوان کرد: تاکنون بیش از ۹۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری در صنعت پتروشیمی انجام شده، اما متاسفانه بخشی از این ظرفیت به دلیل کمبود خوراک بدون استفاده مانده است. برآوردها نشان میدهند حدود ۲۲ درصد از ظرفیت نصبشده قابل بهرهبرداری نیست و این موضوع یکی از چالشهای صنعت به شمار میرود.
وی با بیان اینکه برای رفع این چالش و استفاده کامل از ظرفیتها، به سرمایهگذاری حدود ۱۸ میلیارد دلاری نیاز است، گفت: تامین پایدار خوراک یکی از ارکان اصلی برنامه هفتم توسعه است. تلاش میشود بهطور همزمان با توسعه ظرفیت، خوراک مورد نیاز نیز فراهم شود.
در همین زمینه لازم است که عدمالنفع پتروشیمیها به دلیل کمبود خوراک بررسی شود.
عدمالنفع ۲.۵ میلیارد دلاری پتروشیمیها
حمیدرضا صالحی، نائب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران، عنوان کرد: همانطور که میزان عدمالنفع صنایع از قطعی برق تعیین شده است، عدمالنفع ناشی از کمبود خوراک نیز مشخص است و از این محل خساراتی به کارخانههایی که تقاضا و صادرات بالایی دارند، تحمیل میشود.
او ادامه داد: با توجه به اینکه صنایع پتروشیمی از جمله بخشهای صادراتمحور کشور هستند، نقدشوندگی خوبی دارند و عملکرد مطلوبی نیز در بازارهای بینالمللی دارند، توقف یا کاهش تولید آنها به دلیل نبود خوراک، زیان قابل توجهی برای کشور به همراه دارد.
وی افزود: به گفته مدیرعامل شرکت ملی پتروشیمی، ۲۰ درصد ظرفیت پتروشیمیها بلااستفاده مانده است. با در نظر گرفتن ۱۴ میلیارد تا ۱۵ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی در حوزه پتروشیمی در سال میتوان گفت کاهش ۲۰ درصدی این ظرفیت حدود ۲.۵ میلیارد دلار برآورد میشود. رقم ۲.۵ میلیارد دلار عدمالنفع به هیچ عنوان عدد کمی نیست.
صالحی توضیح داد: به نظر من، مسئله خوراک یکی از موضوعات کلیدی و مهم صنعت پتروشیمی بوده و همواره نیز محل بحث و چالش بوده است. در سالهای اخیر، علاوه بر محدودیت در تامین خوراک، موضوع قیمت و ظرفیت تامین خوراک نیز به یکی از عوامل تاثیرگذار در کاهش بهرهوری این صنعت تبدیل شد. به بیان دیگر، موضوع تامین پایدار خوراک، قیمت و ظرفیت آن برای پتروشیمیها مطرح است.
تاثیر قیمت خوراک بر عدمالنفع پتروشیمیها
او در مورد تاثیر قیمت خوراک بر عدمالنفع پتروشیمیها عنوان کرد: در سالهای اخیر، قیمت خوراک از چالشهای موجود در صنعت پتروشیمی بوده است. در کشور ایران، در سالهای اخیر قیمت خوراک افزایش یافته است، در حالی که انتظار میرفت بهعنوان یک کشور دارای منابع گسترده فسیلی، برای فعالان این حوزه مزیت رقابتی در مقایسه با کشورهای منطقه ایجاد شود.
وی خاطرنشان کرد: اگر قیمت خوراک رقابتی باشد، تولید افزایش مییابد و صادرات بیشتری نیز صورت میگیرد. اما وقتی قیمت خوراک بالا و غیررقابتی باشد، مزیت رقابتی کاهش مییابد. به عنوان مثال، اگر قیمت خوراک در قطر با نرخ هشت سنت بهازای هر متر مکعب و همین خوراک در ایران به قیمت ۱۰ سنت عرضه شود، تولیدکننده با هزینهای بسیار بالاتر مواجه خواهد شد.
نائب رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران توضیح داد: در چنین شرایطی، کسی که در قطر خوراک موردنیاز خود را تحویل میگیرد، در حوزه صادرات نیز موفقتر خواهد بود. در واقع مزیت رقابتی آنها باعث میشود که بازارهای بیشتری را داشته باشند. در ایران، مسئله اینگونه نیست. متاسفانه وزارت نفت در این زمینه نگاه رقابتی ندارد و گاهی اوقات مشاهده میشود که قیمت خوراک در دنیا در حال پایین آمدن است، اما در ایران این اتفاق نیفتاده است.
وی تشریح کرد: با وجود اینکه محصولات تولیدی پتروشیمی در ایران بهطور عمده صادراتی هستند، این اختلاف قیمت، مزیت رقابتی آنها را کاهش میدهد و باعث میشود که پتروشیمیها نتوانند محصولات خود را در دنیا به فروش برسانند.
صالحی بیان کرد: در ایران، متاسفانه بهویژه در سالهای اخیر، رویکرد رقابتی در تعیین قیمت خوراک به اندازه کافی وجود نداشته است. به غیر از خوراک گازی، در مورد قیمت باقی خوراکها نیز این موضوع مشاهده شد که بهرغم پایینآمدن قیمت خوراک جهانی، قیمت خوراک ایران بالا نگه داشته شد.
او درنهایت توضیح داد: این موضوع نشان میدهد که ایران در فرآیند قیمتگذاری خوراک، تصمیماتی میگیرد که به دور از نگاه رقابتی است و به صنعت پتروشیمی لطمه وارد میکند. این موضوع باعث کاهش تولید و صادرات میشود.