به گزارش نبض بازار، روند کلی بازار طلا و انواع سکه در ایران در هفته اول خرداد ۱۴۰۴، متمایل به صعود بوده است. این افزایش در سکههای تمام و نیمسکه، گاهی اوقات محسوستر از طلا (مثقال ۱۸ عیار) بود که میتواند نشاندهنده حباب قیمتی در سکه باشد.
در مقابل، بازار جهانی طلا در این بازه زمانی کوتاه (۲۳ تا ۲۸ می ۲۰۲۵) شاهد یک روند نزولی ملایم بود. بهای هر اونس طلا از حدود ۳،۳۵۷ دلار در ۲۳ می، به حدود ۳،۳۰۳ دلار در ۲۸ میکاهش یافت. این واگرایی بین روند جهانی و داخلی، عمدتاً به دلیل عوامل قدرتمندتر داخلی در ایران رقم میخورد.
قیمت طلا و سکه در ایران به مجموعهای از عوامل داخلی و بینالمللی وابسته است. در هفته اول خرداد ۱۴۰۴، چند عامل اصلی در نوسانات و تمایل صعودی بازار داخلی نقشآفرین بودهاند:
۱. قیمت جهانی طلا (انس): این عامل، تعیینکننده اصلی قیمت پایه طلا در تمام جهان است. هرگونه نوسان در بازارهای جهانی، به سرعت بر بازار داخلی ایران اثر میگذارد. در هفته اول خرداد، اگرچه انس جهانی روند نزولی ملایمی داشت، اما این کاهش نتوانست مانع از رشد قیمتها در بازار داخلی ایران شود، چرا که عوامل داخلی قویتر عمل کردند. عوامل بینالمللی مؤثر بر انس جهانی شامل:
o سیاستهای پولی فدرال رزرو آمریکا: گمانهزنیها درباره نرخ بهره و احتمال کاهش آن در آینده، میتواند جذابیت نگهداری طلا (به عنوان یک دارایی بدون بهره) را افزایش دهد. در این بازه، عدم قطعیت درباره زمان و میزان کاهش نرخ بهره، بر نوسانات جهانی تأثیر میگذارد.
o ارزش دلار آمریکا: معمولاً رابطه معکوسی بین ارزش دلار و قیمت طلا وجود دارد؛ دلار قویتر باعث گرانتر شدن طلا برای خریداران بینالمللی میشود.
o تنشهای ژئوپلیتیکی جهانی: درگیریهای منطقهای، تنشهای تجاری (مانند تعرفههای پیشنهادی ترامپ بر واردات اتحادیه اروپا که در اواخر می ۲۰۲۵ مطرح شده) و عدم قطعیتهای سیاسی، طلا را به عنوان یک دارایی امن جذابتر میکند. موسسات بزرگی مانند Citi و JP Morgan در پیشبینیهای خود برای سال ۲۰۲۵، به دلیل افزایش تعرفهها و خطرات ژئوپلیتیکی، چشمانداز صعودی برای طلا ترسیم کردهاند.
o خرید توسط بانکهای مرکزی: ادامه خریدهای قوی طلا توسط بانکهای مرکزی جهان، به ویژه چین، به عنوان یک عامل حمایتی ساختاری برای قیمت طلا عمل میکند و کف قیمتی را بالا نگه میدارد.
۲. نرخ ارز (دلار داخلی): از آنجایی که قیمت طلا و سکه در ایران به ریال محاسبه میشود، نرخ برابری ریال و دلار نقش حیاتی ایفا میکند. افزایش نرخ دلار در بازار داخلی، به طور مستقیم به افزایش قیمت طلا و سکه منجر میشود. در هفته اول خرداد، رشد نرخ دلار داخلی به دلیل انتظارات تورمی و ابهامات اقتصادی، مهمترین عامل صعودی قیمت طلا و سکه بود و کاهش جزئی انس جهانی را خنثی کرد.
۳. انتظارات تورمی و کاهش ارزش پول ملی: در ایران، انتظارات تورمی فزاینده یکی از قویترین محرکهای بازار طلا و سکه است. با توجه به نرخ بالای تورم و عدم چشمانداز روشن برای کاهش سریع آن، مردم و سرمایهگذاران به دنبال حفظ ارزش داراییهای خود هستند و طلا به عنوان یک پناهگاه امن در برابر کاهش قدرت خرید پول ملی، محبوبیت فراوانی دارد. این موضوع، تقاضا را افزایش داده و به رشد قیمتها دامن میزند.
۴. عرضه و تقاضای داخلی (اثر حباب): میزان عرضه سکه توسط بانک مرکزی (در صورت وجود) و تقاضای داخلی برای خرید سکه، میتواند حباب قیمتی را در بازار سکه ایجاد یا تشدید کند. در شرایطی که تقاضا برای سکه از عرضه پیشی بگیرد، حباب سکه افزایش یافته و قیمت آن نسبت به ارزش ذاتی طلا بیشتر میشود.
کارشناسان اقتصادی با تحلیل عوامل مختلف، به تشریح وضعیت بازار طلا و سکه میپردازند. بسیاری از آنها بر این باورند که طلا در ایران، بیش از آنکه یک کالای لوکس باشد، به یک شاخص از اعتماد عمومی به وضعیت اقتصادی کشور و همچنین بازتابی از روندهای جهانی تبدیل شده است.
پیشبینی برای ادامه خرداد ماه ۱۴۰۴ نیازمند احتیاط است، اما میتوان روندهای احتمالی را ترسیم کرد:
• همبستگی با دلار داخلی و انس جهانی: روند آتی طلا و سکه در هفتههای بعدی خرداد ماه، به شدت به نرخ دلار در بازار داخلی و بهای انس جهانی طلا وابسته خواهد بود. اگر دلار روند صعودی خود را ادامه دهد و انس جهانی نیز در سطوح بالا باقی بماند یا دوباره افزایشی شود (همانند پیشبینیهای بسیاری از موسسات برای سال ۲۰۲۵ که به ۳۵۰۰ تا ۴۵۰۰ دلار اشاره دارند)، قیمت طلا و سکه نیز مسیر صعودی را طی خواهد کرد.
• نقش سیاستهای بانک مرکزی: هرگونه مداخله مؤثر و هدفمند بانک مرکزی در بازار ارز و سکه (مثلاً از طریق افزایش عرضه سکه یا مدیریت نرخ ارز) میتواند به کنترل نوسانات و ایجاد ثبات نسبی در بازار طلا کمک کند.
• انتظارات تورمی پابرجا: تا زمانی که انتظارات تورمی در جامعه کاهش نیابد و برنامهای عملی برای کنترل نقدینگی و تورم ارائه نشود، تقاضا برای طلا به عنوان دارایی امن حفظ خواهد شد و این عامل، فشار صعودی را بر قیمتها وارد میکند.
• ریسکهای ژئوپلیتیکی و اخبار بینالمللی: هرگونه تشدید تنشهای ژئوپلیتیکی در منطقه یا جهان، میتواند به سرعت قیمت انس جهانی طلا را افزایش داده و این رشد به بازار داخلی نیز منتقل شود. پیشبینیها نشان میدهد که نگرانیها از جنگهای تجاری و سیاستهای پولی جهانی، طلا را در سال ۲۰۲۵ حمایت میکند.
در مجموع، به نظر میرسد بازار طلا و سکه در هفتههای آتی خرداد ماه ۱۴۰۴، همچنان تحت تأثیر نوسانات ارزی و انتظارات تورمی داخلی قرار خواهد داشت. در غیاب اخبار مثبت اقتصادی و سیاسی مؤثر و اقدامات قاطعانه برای کنترل تورم، انتظار میرود که تمایل به صعود در بازار طلا و سکه ادامه یابد، هرچند که ممکن است با اصلاحهای قیمتی مقطعی و نوسانات همراه باشد و در بازار جهانی نیز با چشمانداز صعودی بلندمدت مواجه باشیم.