به گزارش نبض بازار با گذشت نزدیک به چهار سال از آغاز طرح نهضت ملی مسکن، همچنان یکی از اصلیترین موانع پیشروی اجرای این پروژه بزرگ ملی، امتناع بانکها از پرداخت تسهیلات است. اگرچه بر اساس قانون جهش تولید و تأمین مسکن، بانکها موظف به پرداخت ۱۴۰۰ هزار میلیارد تومان وام ۱۲ تا ۲۰ ساله بودند، اما تاکنون فقط ۳۰ درصد از این تعهد عملی شده است. بانکها ترجیح میدهند جریمه قانونی ناشی از عدم اجرای تعهدات را بپردازند، اما از پرداخت تسهیلات به متقاضیان خودداری میکنند.
عملکرد ضعیف بانکها در پرداخت وامهای مسکن ملی
بر اساس دادههای رسمی بانک مرکزی، از مهر ۱۴۰۰ تا آبان ۱۴۰۳، تنها ۴۲۷.۸ هزار میلیارد تومان تسهیلات در قالب طرح نهضت ملی مسکن پرداخت شده که سهم آن از تعهدات بانکی فقط حدود ۳۰ درصد است. در حالی که در سال اول اجرای قانون، باید ۳۶۰ هزار میلیارد تومان وام پرداخت میشد، بانکها فقط ۱۸.۴ هزار میلیارد تومان یعنی ۵.۱ درصد آن را اختصاص دادند. در سال دوم نیز از ۴۵۸ هزار میلیارد تومان تعهدشده، تنها ۱۳۹.۶ هزار میلیارد تومان عملی شد. در مجموع در دو سال اول، باید ۸۱۸ هزار میلیارد تومان وام پرداخت میشد، اما تنها ۱۵۸ هزار میلیارد تومان پرداخت شده است.
بانک مسکن با پرداخت ۱۰۷.۲ هزار میلیارد تومان، در صدر پرداختکنندگان وام قرار دارد و پس از آن، بانکهای ملت، ملی، سپه و صادرات در رتبههای بعدی قرار دارند. اما عملکرد ۱۴ بانک دیگر در این حوزه صفر بوده و هیچگونه تسهیلاتی ارائه ندادهاند.
متقاضیان و سازندگان در بلاتکلیفی؛ پروژهها نیمهکاره ماندهاند
طبق آخرین آمار معاونت مسکن وزارت راه و شهرسازی، از مجموع یک میلیون و ۳۲ هزار واحد تعریفشده در طرح مسکن ملی، تنها ۵۵۹ هزار واحد به مرحله اجرا رسیدهاند. از این تعداد نیز، ۴۶۰ هزار واحد در مرحله فونداسیون و ۶۱ هزار واحد در مرحله نازککاری هستند. با این حال، نبود تسهیلات بانکی موجب شده تا پروژهها یا با کندی پیش بروند یا کاملاً متوقف شوند.
از میان ۲۶ بانک موظف به پرداخت وام، تنها بانک مسکن به صورت دورهای عملکرد خود را اعلام میکند و ۲۵ بانک دیگر هیچ آماری از فعالیت خود ارائه ندادهاند. در نتیجه، از بین ۸۰۰ هزار متقاضی که آورده اولیه خود را واریز کردهاند، تنها ۴۰۰ هزار نفر موفق به دریافت وام شدهاند.
جریمههای سنگین هم بازدارنده نبود
بر اساس تبصره ۵ ماده ۴ قانون جهش تولید مسکن، بانکهایی که به تعهدات خود عمل نکنند، باید ۲۰ درصد مبلغ تعهدات انجامنشده را به عنوان مالیات بپردازند. در سال اول، تنها ۱۱ بانک به تعهدات خود عمل کردند و ۱۴ بانک دیگر مشمول جریمه شدند. طبق اعلام دیوان محاسبات، سازمان امور مالیاتی در سال اول، بانکهای متخلف را ۸۰ هزار میلیارد تومان جریمه کرد. با این حال، همانطور که نایبرئیس کمیسیون عمران مجلس اعلام کرده، بسیاری از بانکها ترجیح میدهند جریمه بدهند تا اینکه منابع خود را برای وامهای بلندمدت قفل کنند.
منبع ایسنا