به گزارش نبض بازار با وجود الزام قانونی برای ساخت ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه برق توسط صنایع انرژیبر تا پایان سال ۱۴۰۴، آمارها نشان میدهد تنها ۲ هزار مگاوات از این ظرفیت تاکنون وارد مدار شده است. این در حالی است که با تداوم ناترازی برق، نقش صنایع در خودتأمینی برق به عنوان یکی از راهکارهای کلیدی مدیریت مصرف، بیش از پیش مورد تأکید مسئولان وزارت نیرو و وزارت صمت قرار گرفته است.
بر اساس ماده ۴ قانون «مانعزدایی از توسعه صنعت برق»، صنایع پرمصرف از جمله فولاد، سیمان و پتروشیمی موظف شدند نیاز برق خود را از طریق احداث نیروگاه تأمین کنند تا بار شبکه سراسری کاهش یابد و امکان تأمین برق پایدار برای بخشهای خانگی، کشاورزی و خدمات فراهم شود. اما در عمل، آنطور که مصطفی رجبی مشهدی مدیرعامل توانیر اعلام کرده، تنها ۲۰ درصد از این تعهد تاکنون محقق شده و بقیه هنوز در مراحل ابتدایی قرار دارد.
رجبی مشهدی همچنین از برنامه افزایش ظرفیت نیروگاههای حرارتی کشور تا ۵ هزار مگاوات خبر داده و گفته است که توان تولید برق از نیروگاههای کوچک مقیاس نیز به ۱۳۰۰ مگاوات افزایش یافته است. علاوه بر این، برق تولیدی از منابع تجدیدپذیر نیز به ۷۰۰ مگاوات رسیده است که نسبت به سالهای گذشته رشد قابلتوجهی داشته است. با این حال، کاهش ۳ هزار مگاواتی توان تولید از نیروگاههای آبی به دلیل کاهش بارندگی، شرایط تراز تولید و مصرف برق را همچنان شکننده نگه داشته است.
طبق گزارش سازمان انرژیهای تجدیدپذیر و بهرهوری انرژی برق (ساتبا)، تا دو ماه آینده قرار است ۲ هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی وارد مدار شود که بخشی از کمبود را جبران خواهد کرد، اما به نظر میرسد بخش عمده بار تأمین برق همچنان بر دوش نیروگاههای حرارتی و صنایع انرژیبر خواهد بود.
از سال ۱۴۰۰ که تفاهمنامه همکاری بین وزارت صمت و وزارت نیرو برای احداث نیروگاه توسط صنایع منعقد شد، برخی شرکتها اقدام به سرمایهگذاری در این زمینه کردند، اما بهدلایل مختلفی از جمله هزینه بالای ساخت نیروگاه، نبود مشوقهای اقتصادی کافی، پیچیدگی فرآیندهای مجوزدهی و بازگشت دیرهنگام سرمایه، بخش عمدهای از صنایع از ایفای این تعهد عقب ماندهاند.
کارشناسان معتقدند اگر دولت مشوقهای مؤثرتری برای احداث نیروگاههای اختصاصی صنایع فراهم کند، از جمله خرید تضمینی مازاد برق تولیدی یا کاهش مالیات، میتوان در آینده نزدیک شاهد جهش در این حوزه بود. چراکه احداث نیروگاه نه تنها باعث کاهش فشار بر شبکه سراسری میشود، بلکه به صنایع این امکان را میدهد که در زمان پیک مصرف، دچار قطعی برق و اختلال در تولید نشوند.
با توجه به رشد مصرف برق در تابستان و احتمال بروز خاموشی در صورت عدم توازن تولید و مصرف، تسریع در اجرای این برنامه قانونی ضروری به نظر میرسد. طبق برنامهریزی فعلی، ظرفیت نیروگاههای صنعتی تا تابستان ۱۴۰۳ به ۲۵۰۰ مگاوات خواهد رسید، اما همچنان با هدفگذاری ۱۰ هزار مگاوات فاصله زیادی وجود دارد.
در مجموع، آینده صنعت برق در گرو ایفای نقش مسئولانهتر صنایع انرژیبر در مسیر خودتأمین برق است. بیتوجهی به این موضوع میتواند در بلندمدت هم به کاهش امنیت انرژی منجر شود و هم رشد صنعتی کشور را با چالش جدی مواجه کند.
منبع ایرنا