به گزارش نبض بازار به نقل از روابط عمومی فولاد سنگان، شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان که شرکتی پیشرو در بخش معدن و صنایع معدنی کشور به شمار می‌آید، در این راستا ابتدا نقشه راه تحول دیجیتال را ترسیم کرده و سپس با تکمیل زیرساخت‌های فیبر نوری، راه‌اندازی سیستم هوشمند دیسپاچینگ توزیع انرژی، رصدخانه هوش مصنوعی روابط عمومی و آموزش منابع انسانی، پرشتاب در مسیر تحولات تکنولوژیکی و توسعه فناوری حرکت می‌کند؛ اقدامات هوشمندانه‌ای که با ارتقای سطح بهره‌وری و رقابت‌پذیری، بستر تحقق چشم‌اندازهای فناورانه و نوآورانه این شرکت را فراهم می‌آورند.
با توجه به شرایط خاص، پیچیده و بزرگ‌مقیاس فعالیت‌‌های صنایع معدنی، مطالعات و پیشرفت‌های تکنولوژیکی در این حوزه غالبا به سمت فاصله گرفتن از روش‌ها و فناوری‌های سنتی، ارتقای سطح بهره‌وری تولید و به حداقل رساندن آسیب‌ها به محیط‌زیست و زیست‌بوم‌ها معطوف شده‌اند. در عصر حاضر بخش معدن و صنعتی معدنی تحت تاثیر انقلاب صنعتی چهارم وارد مرحله جدیدی از بلوغ و تکامل شده، به طوری که امکان انجام فعالیت‌ها به صورت هوشمند و رشد کمی و کیفی تولید با تکیه بر تکنولوژی‌های نوین فراهم شده است. افزون بر این، به واسطه تحولات تکنولوژیک بخش معدن و صنایع معدنی، دقت و سرعت عملیات افزایش می‌یابد، استحصال و بهره‌برداری از ذخایر با عیار پایین‌تر نیز امکان‌پذیر می‌شود و هزینه‌های تولید به طور قابل توجهی بهبود می‌یابد و در عین حال به واسطه بهینه‌سازی فرایندهای تولید کمترین آسیب و زیان به محیط‌زیست وارد می‌شود. همگام با این روند و موج تحولات، شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان خراسان نیز به‌روزرسانی تکنولوژی‌های تولید و فرآوری مواد معدنی را به عنوان یکی از استراتژی‌های پیشرفت خود در اولویت قرار داده است. این شرکت پیشرو در حوزه معدن و صنایع معدنی کشور، برنامه‌های هدفمند و ساختاریافته‌ای را برای همگام شدن با تحولات این بخش در دستور کار دارد که بدون‌شک تاثیرات مثبت آن را می‌توان در کاهش هزینه‌های تولید، ارتقای سطح دانش فنی، افزایش سطوح بهره‌وری و حفظ منابع انرژی و محیط‌زیست مشاهده کرد.
گام نخست توسعه
امروزه ظهور تکنولوژی‌های نوین و گسترش کاربردهای فناوری‌های جدیدی مانند هوشمندسازی، اینترنت اشیا و … در بخش صنعت و معدن، این بخش را به طور قابل توجهی تحت تاثیر قرار داده است، به طوری که به جرات می‌توان گفت پیشرفت و توسعه از آن نقش‌آفرینانی است که بتوانند از این ابزارها در راستای بهینه‌سازی و مدیریت فرایندهای تولید و ارتقای بهره‌وری استفاده کنند. در همین راستا شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان خراسان به عنوان شرکتی پیشتاز در بهره‌گیری از فناوری‌های نو، اقدامات ویژه‌ای را در دستور کار قرار داده است تا بتواند همراه و همراستا با تحولات تکنولوژیکی جهانی، عملکرد خود را بهبود ببخشد و در مسیر توسعه‌ای فراگیر و مستمر حرکت کند. این شرکت به منظور حفظ حرکت پرشتاب خود در مسیر توسعه و انتقال تکنولوژی، نقشه راه تحول دیجیتال را ترسیم کرده است؛ اقدامی نو که در بهبود عملکرد این شرکت بر پایه تکنولوژی‌های نوین تاثیر بهسزایی دارد. در واقع تدوین این نقشه راه از آن جنبه اهمیت دارد که با ترسیم چارچوب مناسب و انعطاف‌پذیر برای ارتقای عملکرد سازمانی، زمینه هماهنگی بیشتر با محیط بیرونی سازمان را فراهم می‌آورد. در این راهبرد، روندها و تحولات فناوری در بخش معدن و صنایع معدنی به صورت مستمر پایش و رصد می‌شوند و با الگوبرداری از شرکت‌های پیشرو و تدوین چشم‌انداز سازمانی، مسیر تحولات دیجیتال سازمان ترسیم می‌شود. شرکت فولاد سنگان در این خصوص همکاری خود را با شرکت بین‌المللی مهندسی سیستم‌ها و اتوماسیون آغاز کرده است تا بتواند تحولات تکنولوژیکی را در حوزه معدن و صنایع معدنی به سرعت شناسایی کند و با بهره‌گیری از آن‌ها، نیازهای سازمانی خود را مرتفع سازد.
توسعه زیرساخت‌های فیبر نوری از اولین اقدامات این شرکت در خصوص توسعه زیرساخت‌های تحول دیجیتال به شمار می‌آید که بستر مناسب را برای توسعه‌ای فراگیر فراهم می‌آورد. علاوه بر این، رصدخانه هوش مصنوعی روابط عمومی نیز با هدف شناسایی مشتریان بالقوه و دستیابی به اطلاعات جدید در حوزه صنعت، داده کاوی فضای مجازی، بهبود عملکرد رسانه ای بر پایه روانشناسی مخاطب و درک صحیح تر از مطالبات اجتماعی در دستور کار قرار گرفت و در ششمین جشنواره ملی فولاد از فاز اول آن رونمایی شد. در واقع این رصدخانه با امکان تحلیل و بررسی اطلاعات و تحولات به صورت مستمر، مسیر حرکت شرکت فولاد سنگان را به سمت توسعه تکنولوژی مشخص می‌کند. اقدام شرکت فولاد سنگان در خصوص راه‌اندازی سیستم هوشمند دیسپاچینگ توزیع آب، برق و گاز نیز، که یکی از گام‌های این شرکت در راستای هوشمندسازی فرایندها تلقی می‌شود، نقش مهمی را در راستای بهینه‌سازی مصرف انرژی ایفا خواهد کرد، به طوری که تا 40 درصد از مصرف انرژی در این شرکت جلوگیری می‌شود. هوشمندسازی الگوی مصرف انرژی برق و آب که فاز اول آن در دست اقدام قرار دارد، در شرایطی که ناترازی انرژی آسیب‌های زیادی به صنایع معدنی و فلزی کشور از جمله زنجیره فولاد وارد آورده است، می‌تواند با بهینه‌سازی مصرف انرژی بستر مناسب برای ارتقای سطح بهره‌وری را فراهم آورد. علاوه بر این موارد، شرکت فولاد سنگان اجرای فاز اول هوشمندسازی واحد تولید کنسانتره را نیز در دستور کار قرار داده است و به این ترتیب می‌توان از آن به عنوان اقدامی راهبردی در راستای جاریسازی فرایند هوشمندسازی در زنجیره فولاد کشور یاد کرد.
یکی از مهمترین چالش‌های تحولات دیجیتال و به‌روزرسانی تکنولوژی‌ها، عدم هماهنگی سطح دانش و مهارت منابع انسانی با تغییرات ساختاری است و تدوین برنامه‌های لازم برای آموزش و آمادگی آن‌ها مناسب‌ترین راهکار برای پر کردن این شکاف عمیق به شمار می‌آید. در این راستا، شرکت فولاد سنگان با برگزاری دوره‌های آموزشی اقدام به ارتقای سطح آمادگی منابع انسانی برای رویارویی با این تحولات پردامنه کرده است که این مسئله می‌تواند با بهبود مهارت دیجیتال، مقاومت آن‌ها را در برابر تغییر کاهش دهد و حرکت پرشتاب این شرکت را برای رهسپار شدن به دنیای دیجیتال و توسعه فناوری تضمین کند.
الگوی بی‌بدیل توسعه فناوری
شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان خراسان با ظرفیت تولید سالانه 5 میلیون تن کنسانتره و 5 میلیون تن گندله سنگ‌آهن به عنوان بزرگترین تولیدکننده محصولات معدنی در شمال شرق کشور به شمار می‌آید و با توجه به اینکه همواره از جدیدترین تکنولوژی‌ها در فرایند تولید محصولات معدنی استفاده می‌کند، می‌توان آن را یکی از مدرن‌ترین کارخانه‌های معدنی و صنعتی در کشور نامید. خط تولید این کارخانه از دو بخش مجزا برای تولید کنسانتره و گندله تشکیل شده است. در مرحله نخست کلوخه سنگ‌آهن پس از ورود به کارخانه با عبور از سرند، از طریق نوار نقاله وارد بخش مخلوط‌‌کنی با بنتونیت می‌شود و پس از شارژ میکسرها و تکمیل فرایند، مخلوط آماده‌شده به بخش تولید گندله خام هدایت می‌شود. در این مرحله کنسانتره مجددا توسط نوار نقاله به مخازن دیسک چرخان گندله انتقال می‌یابد و بر اثر چرخش دیسک‌ها فرایند آماده‌سازی گندله با سایز مناسب صورت می‌پذیرد. سپس گندله خام با عبور از سرند و قرارگیری روی نواری به عرض 4 متر، وارد مرحله پخت منتقل می‌شود و ذرات ریزتر از حد استاندارد با عبور از سرند غلتکی مجددا به فرایند باز می‌گردند. نوار پخت گندله شامل 248 پالت کار و طول 168 متر است که به صورت پشت سرهم و در موقعیت رفت و برگشتی از داخل تونل پخت عبور حرکت می‌کنند. گندله پس از آماده‌سازی و عبور از سرند به دپوی محصول منتقل می‌شود و محصول نهایی در پایل‌های گندله توسط استکر ریکلایمر و سپس مرکز بارگیری مکانیزه و ایستگاه اختصاصی ارسال می‌گردد.
انجام کلیه مراحل عملیات با تجهیزات مکانیزه و بازگشت مجدد محصولات ریزدانه به فرایند تولید، یکی از نکات جالب توجه در خطوط تولید شرکت فولاد سنگان است که این مسئله با کنترل و به حداقل رساندن ایجاد باطله ناشی از عملیات، میزان انتشار آلاینده‌های معدنی را به محیط به طور قابل توجهی کاهش می‌دهد. باید در نظر داشت که این شرکت به اتوماسیون فرایندها و عملیات تولید همواره توجه ویژه‌ای دارد، چرا که با کاهش خطای انسانی و ارتقای سطح بهره‌وری همراه است و چنانکه اشاره شد هوشمندسازی کارخانه تولید کنسانتره در دست اقدام قرار دارد. علاوه بر این، در جدیدترین اقدام، نمونه‌برداری از مواد اولیه و محصول که توسط کامیون به کارخانه وارد و خارج می‌شوند، به وسیله نمونه‌گیر اتوماتیک انجام می‌شود. این تجهیز که اولین نمونه‌گیر اتوماتیک کامیونی دروازه‌ای در کشور محسوب می‌شود، امکان نمونه‌برداری مکانیزه و بدون دخالت اپراتور را فراهم می‌آورد و به طور قابل توجهی دقت و سرعت عملیات تخلیه و بارگیری را افزایش می‌دهد.
موضوع جالب توجه دیگری که شرکت فولاد سنگان همواره به آن توجه ویژه‌ای دارد، توسعه تکنولوژی و فراگیر کردن آن در بخش معدن و صنایع معدنی است. برای نمونه، به‌روزرسانی و توسعه فناوری‌های استخراج و فرآوری سنگ‌آهن عیارپایین و استفاده از آن در مقیاس صنعتی یکی از مهمترین مسائلی است که این شرکت مورد بحث و بررسی قرار داده و امروز در مسیر احداث واحد تولید کنسانتره از سنگ‌آهن هماتیتی با ظرفیت 5/2 میلیون تن قرار دارد؛ دستاوردی که با همکاری شرکت فولاد سنگان با شرکت‌های دانش‌بنیان و دانشگاه‌ها رقم می‌خورد. علاوه بر این، حذف گوگرد از گاز خروجی استوک واحد گندله‌سازی، انجام مطالعات تحقیقاتی روی باطله سنگ‌آهن به منظور شناسایی کاربردهای آن در سایر صنایع و ریشه‌یابی علت لرزش «Axial» فن فرایندی، جدیدترین پروژه‌های تحقیقاتی این شرکت به شمار می‌آیند که در مرحله دریافت پروپوزال قرار دارند. به عبارت دقیق‌تر، یکی از مهمترین راهبردهای استراتژیک توسعه فناوری شرکت فولاد سنگان، استفاده از ظرفیت‌های جذب دانش و دستاوردها و نتایج امیدبخش مراکز علمی و پژوهشی در قالب پروژه‌های تحقیق و توسعه است. از طرفی این شرکت در طرح‌ها و پروژه‌های افزایش ظرفیت تولید نیز از پتانسیل شرکت‌های دانش‌بنیان و متخصصان داخلی بهره‌مند می‌شود و ایجاد تحولات دیجیتال نیز با مشارکت و برنامه‌ریزی مراکز دانش‌بنیان صورت می‌پذیرد که این موضوع از جنبه رسیدن به خودکفایی صنعتی و بومیسازی اهمیت بسیاری دارد.
در پایان باید به اشاره کرد که شرکت فولاد سنگان در مسیر حرکت به سمت توسعه و انتقال تکنولوژی، پردیس فناوری صنایع معدنی را راه‌اندازی کرده است که این پردیس نقش بهسزایی در گسترش روابط شرکت‌های فناورمحور و دانش‌بنیان با شرکت‌های صنایع معدنی ایفا می‌کند. گفتنی است این شرکت با عقد قرارداد 3 هزار میلیارد ریالی با شرکت‌های دانش‌بنیان پرشتاب‌تر از گذشته در مسیر بومیسازی نیز گام برمی‌دارد و با کسب نتیجه مطلوب از این سرمایه‌گذاری از خروج 5/3 میلیون یورو ارز از کشور جلوگیری به عمل خواهد آمد. به این ترتیب شرکت فولاد سنگان با بهره‌گیری از جدیدترین تکنولوژی‌های تولید و استفاده از ابزارهای هوشمند و به‌روز می‌تواند به الگوی بی‌بدیل توسعه فناوری در کشور تبدیل شود.