فشار دولت به خودروسازان برای برگشت به بورس کالا/ قرعه به نام این محصول افتاد

به گزارش نبض بازار ایران خودرو توانست مجوز فروش محصولاتش را از بورس کالا دریافت کند. آبی‌های جاده مخصوص در گام اول برای وانت آریسان از هیات پذیرش کالا و اوراق بهادار مبتنی بر پذیرش کالا مجوز گرفتند.

اعضای این هیات در جلسه 175 خود این مجوز را برای محصول تجاری سبک ایران خودرویی‌ها صادر کردند تا بار دیگر شاهد حضور محصولات خودروسازان بزرگ روی تابلوی بورس کالا باشیم.

البته خودروساز ساکن کیلومتر 14 جاده مخصوص برای کسب این مجوز از هیات پذیرش کالا و اوراق بهادار مبتنی بر پذیرش کالا تعهداتی هم داده است.

آن طور که در اطلاعیه منتشر شده این خودروساز در سایت کدال سازمان بورس آمده است ایران خودرو باید 50 درصد تولید سالیانه خود را از مسیر بورس کالا عرضه کند.

این 50 درصد تولید به لحاظ تیراژ عرضه باید شامل فروش حداقل 19 هزار دستگاه وانت آریسان به کمک ابزار بورس کالا شود. 

تعهد دیگری که آبی‌های جاده مخصوص به اعضای هیات پذیرش کالا و اوراق بهادار مبتنی بر پذیرش کالا دادند تا مجوز فروش وانت آریسان را در بورس کالا به دست بیاورند،‌ این است که حداقل باید ماهی یکبار این محصول تجاری سبک خود را روی تابلوی بورس کالا عرضه کنند. 

همچنین مدیران فروش ایران خودرو باید پیش از هر عرضه وانت آریسان در بورس کالا برای اطلاع مشتریان باید 48 ساعت قبل از عرضه درج امید نامه وانت آریسان را در سایت بورس کالا عرضه کنند.

فروش خودرو در بورس کالا از تابستان 1401 در دستور کار سیاست گذار خودرویی قرار گرفت. خودروسازان بزرگ کشور ابتدا چندان از این شیوه فروش استقبال نکردند و می‌توان گفت به نوعی دست به عصا حرکت کردند. اما وقتی امکان فروش محصولات با قیمت‌هایی بالاتر از قیمت‌های دستوری از مسیر بورس کالا ممکن شد، مدیران ایران خودرو و سایپا مشتاق شدند تا محصولات خود را از مسیر بورس کالا به دست متقاضیان برسانند. 

البته سایپایی‌ها چندان نتوانستند از بورس کالا برای فروش محصولات خود استفاده کنند، در مقابل ایران خودرویی‌ها توانستند مشتریان خود را برای عرضه محصولاتشان به صف کنند. مشتریان هم که امکان خرید خودروی دلخواه خود زیر قیمت بازاری را داشتند از فروش خودرو در بورس کالا استقبال کردند.

اما به رغم رضایت دو طرف عرضه و تقاضا، سیاست‌گذار خودرویی جلوی آن را گرفت و ایده فروش خودرو از مسیر سامانه یکپارچه تخصیص خودرو با مکانیزم نوبت دهی را به شرکت‌های خودروساز تحمیل کرد. 

تغییر دولت و روی کار آمدن دولت چهاردهم سبب شد تا بار دیگر ایده فروش خودرو از مسیر بورس کالا به گوش رسید.

البته این ایده در داخل دولت موافقان و مخالفان خود را داشت. وزیر اقتصاد در سر لیست موافقان بازگشت محصولات خودروسازان به تابلوی بورس کالا بود. اما در مقابل وزیر صمت در نقطه مقابل وزیر اقتصاد قرار داشت و چندان معتقد به بازگشت محصولات خودروسازان به بورس کالا نبود. رو در رویی عبدالناصر همتی با محمد اتابک سبب شد تا ایده بازگشت خودرو روی تابلوی بورس کالا به نوعی قفل شود. 

اما به نظر می‌رسد با اظهارنظر رییس جمهور کفه عرضه خودرو در بورس کالا سنگین شد. مسعود پزشکیان موافق عرضه خودرو در بورس کالاست و به نظر می‌رسد ریشه این موافقت را باید در وضعیت شرکت‌های خودروساز جست و جو کرد. 

زیان انباشته ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو تا پایان نیمه اول 1403 در مجموع به بیش از 208 هزار میلیارد تومان (همت) رسیده و این مساله راه حیات خودروسازان را باریک کرده است.

خودروسازان برای تداوم حیات خود دچار چالش هستند، در مقابل سیاست گذار کلان هم حاضر نیست به دلیل تبعات اجتماعی سیاست قیمت گذاری دستوری در صنعت خودرو را تعطیل کند.

بنابراین می‌توان گفت فروش خودرو در بورس کالا یک راه میانه است زیرا قیمت پایه همان قیمت دستوری است. بنابراین همچنان سیاست گذار می‌تواند افکار عمومی را قانع کند که در پروسه قیمت گذاری محصولات تولیدی شرکت‌های خودروساز حضور دارد. از طرف دیگر خودروسازان از مسیر مکانیزم عرضه و تقاضا در بورس کالا می توانند محصولات خود را با قیمت‌های بالاتری از قیمت دستوری بفروشند.

باید منتظر ماند و دید ایران خودرو چه زمانی دیگر محصولات خود را به بورس کالا می‌آورد و آیا سایپایی‌ها نیز حاضر هستند تجربه شکست دور پیش فروش محصولات خود از بورس کالا را به دست فراموشی بسپارند و بار دیگر شانس فروش خودرو به کمک ابزار بورس کالا را امتحان کنند؟

منبیع تجارت نیوز