به گزارش نبض بازار، ادامه نوسانات ارزی و تشدید رکود تورمی بازار خودرو در کنار مشکلات ساختاری خودروسازان، بازار خودرو ایران را به بازاری شکننده و خالی از سرمایه‌گذار بدل کرده است. با این حال روند فزاینده قیمت‌ها احتمال زمستان گرم این بازار را بالا می‌برد.
بازار خودرو در حالی از فردا وارد آخرین فصل سال می‌شود که روند فزاینده نرخ دلار، ناترازی انرژی، افزایش قیمت خودروهای تحویلی کارخانه و نزدیک‌شدن به عید نوروز، آن را تحت تاثیر قرار داده‌اند.
بسیاری از کارشناسان تب قیمتی بازار خودرو را در زمستان داغ می‌بینند، اما امیدی به گرمای معاملات در زمستان ندارد.
نوسان ۱۰ درصدی بازار خودرو
مسیح فرزانه، کارشناس صنعت خودرو، در گفتگو با تجارت‌نیوز به تحلیل وضعیت بازار خودرو پرداخت و عوامل مؤثر بر نوسانات قیمتی اخیر را تشریح کرد.
او تأکید کرد که تحولات منطقه‌ای، به‌ویژه در زمینه مسائل هسته‌ای ایران و مذاکرات بین‌المللی، از مهم‌ترین عواملی بوده‌اند که در هفته‌های اخیر بر قیمت ارز و به تبع آن بر بازار خودرو تأثیرگذار بوده‌اند.
وی افزود: گفتگو‌های مربوط به پرونده هسته‌ای ایران و اظهارنظر‌های مقامات ایالات متحده، اتحادیه اروپا و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در کنار حذف ارز نیمایی و آغاز به کار مرکز ارز توافقی، به‌طور مستقیم منجر به افزایش نرخ ارز شده است. این افزایش نرخ، گرچه به شکل جهشی و قابل‌توجه نبوده، اما به‌صورت میانگین بین پنج تا ۱۰ درصد قیمت خودروهای داخلی و وارداتی را بالا برده است.
این کارشناس خودرو در ادامه به رکود تورمی موجود در بازار اشاره کرد و گفت: بازار خودرو در حال حاضر با رکود تورمی عمیقی مواجه است. طوری‌که حتی با وجود افزایش قیمت‌ها، تقاضای مصرف‌کنندگان کاهش یافته است. علت اصلی این مسئله، کمبود نقدینگی در دست مردم است. مصرف‌کنندگان به دلیل شرایط اقتصادی و کاهش قدرت خرید، دیگر به‌سرعت وارد بازار خودرو نمی‌شوند و در بسیاری از موارد از خرید صرف‌نظر می‌کنند.
عقب‌ماندگی ۱۸ درصدی خودروسازان از برنامه تولید
فرزانه همچنین به مشکلات ناشی از ناترازی انرژی و قطعی‌های مکرر برق اشاره کرد و تأثیر آن بر صنعت خودرو را قابل‌توجه دانست.
او تصریح کرد: قطعی‌های مکرر برق نه‌تن‌ها بر روند تولید خودرو بلکه بر کل صنایع تأثیر منفی داشته است. در صنعت خودرو، این مسئله باعث کاهش تیراژ تولید و در نتیجه افزایش قیمت تمام‌شده خودرو‌ها شده است. آمار‌ها نشان می‌دهند که خودروسازان در حال حاضر حدود ۱۸ درصد از برنامه تولید عقب هستند. برنامه‌هایی که وزارت صمت از ابتدای سال اعلام کرده بود، در واقعیت بیشتر شبیه به یک آرزو بودند تا اینکه بر پایه وضعیت واقعی اقتصاد کشور و صنعت خودرو بنا شده باشند.
فرزانه در بخش دیگری از سخنان خود به حذف ارز نیمایی به‌عنوان یک عامل بالقوه برای افزایش قیمت در آینده اشاره کرد و گفت: حذف ارز نیمایی می‌تواند هم در بخش خودروهای داخلی و مونتاژی باعث افزایش قیمت در آینده شود. این تغییرات ممکن است در هفته‌های آینده به‌تدریج تأثیر خود را بر قیمت‌ها نشان دهند.
هزارتوی بازار خودرو
با توجه به شرایط فعلی بازار و پیش‌بینی کارشناسان به نظر می‌رسد که بازار خودرو در یک وضعیت پیچیده و چندوجهی گرفتار شده است.
از یک سو، نوسانات ارزی که تحت تأثیر مسائل کلان بین‌المللی و داخلی همچون مذاکرات هسته‌ای و سیاست‌های پولی قرار دارد، همچنان عامل اصلی افزایش قیمت خودروهاست.
اما از سوی دیگر، رکود تورمی به‌عنوان یک پدیده پایدار، باعث کاهش قدرت خرید و تقاضای مصرف‌کنندگان شده است. این شرایط، بازار خودرو را به سمت تعادلی شکننده هدایت کرده؛ جایی که هم افزایش قیمت‌ها و هم کاهش تقاضا به‌طور هم‌زمان در حال رخ دادن است.
علاوه بر این، مشکلات ساختاری نظیر قطعی برق و ناترازی انرژی، بر تولید و عرضه خودرو نیز فشار وارد کرده است. کاهش تیراژ تولید، به معنای کاهش عرضه در بازاری است که خود از تقاضای ضعیف رنج می‌برد، اما این کمبود عرضه می‌تواند موجب افزایش قیمت‌ها شود.
در مجموع، به نظر می‌رسد که بازار خودرو در آینده نزدیک شاهد تحولات زیادی نخواهد بود و رکود تورمی تداوم می‌یابد. تنها تغییری که ممکن است رخ دهد، افزایش قیمت‌ها به‌واسطه کاهش تولید و حذف ارز نیمایی است، اما با توجه به ضعف تقاضا، بعید است که این افزایش‌ها به سرعت به رونق بازار منجر شود. در این میان، مصرف‌کنندگان همچنان به دلیل کاهش قدرت خرید و نگرانی‌های اقتصادی از خرید خودرو پرهیز می‌کنند که خود بر عمق رکود موجود می‌افزاید.