به گزارش نبض بازار،سامانه ملی املاک و اسکان ایران که به‌عنوان یکی از ابزارهای کلیدی در مدیریت و کنترل بازار مسکن و املاک کشور شناخته می‌شود در ماه‌های اخیر شاهد تغییرات اساسی و قابل توجهی بوده است.
بر اساس آخرین گزارش‌ها، در این سامانه ۴۵۰ میلیون رکورد اطلاعاتی از سوی دستگاه‌های مختلف ثبت شده و بیش از ۲۰ وب سرویس به آن متصل گردیده است. این حجم از اطلاعات و اتصال وب سرویس‌ها نشان‌دهنده حجم وسیع داده‌های موجود و پیچیدگی فرآیندها در این سامانه است.
مدیرکل دفتر اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی، ابوالفضل نوروزی، در گفت‌وگو با خبرنگاران اعلام کرد که تعداد خوداظهاری‌ها در سامانه از حدود سه میلیون نفر در سال ۱۴۰۱ به ۱۲ میلیون نفر در سال ۱۴۰۳ رسیده است.
این رشد چهار برابری در مدت زمانی نسبتاً کوتاه، نشان‌دهنده افزایش چشمگیر آگاهی عمومی نسبت به اهمیت ثبت اطلاعات در این سامانه و تاثیرات آن بر دسترسی به خدمات مختلف نظیر آموزشی و مسکنی است.
بررسی و تحلیل تحولات اخیر سامانه ملی املاک و اسکان
۱. ثبت و شناسایی گسترده داده‌ها
در پی اقداماتی که برای جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات انجام شده است، سامانه ملی املاک و اسکان اکنون دارای حدود ۴۵۰ میلیون رکورد اطلاعاتی است. این رکوردها شامل داده‌های مختلفی از جمله اطلاعات ملک و سکونتگاه‌های افراد می‌باشند که از طریق ۴۵۰ دستگاه مختلف جمع‌آوری شده‌اند.
این اطلاعات، که از طریق ۲۰ وب سرویس به سامانه متصل شده‌اند، به منظور شفاف‌سازی و بهبود فرآیندها در حوزه املاک و مسکن مورد استفاده قرار می‌گیرند.
۲. تاثیرات ثبت اطلاعات بر بازار مسکن و خدمات عمومی
با توجه به اینکه افراد باید اطلاعات خود را در سامانه ملی املاک و اسکان ثبت کنند تا از خدمات عمومی برخوردار شوند، این موضوع منجر به افزایش تعداد ثبت‌نام‌ها و نیز شفاف‌سازی در وضعیت املاک و مسکن شده است.
طبق گزارش‌های منتشر شده، تاکنون ۱۱ میلیون مالکیت در این سامانه شناسایی شده و این میزان شناسایی باعث شده تا ۴۰ میلیون نفر تعیین‌تکلیف شوند.
۳. عرضه خانه‌های خالی و کاهش قیمت مسکن
یکی از نتایج قابل توجه اقدامات اخیر، شناسایی و عرضه خانه‌های خالی به بازار است. نوروزی اعلام کرد که ۵۰۰ هزار خانه خالی شناسایی شده و ۱۸۲ هزار واحد از این تعداد به بازار عرضه شده است. این اقدام به ویژه در استان‌های تهران، تبریز و اصفهان تأثیر قابل توجهی در کاهش قیمت مسکن و جلوگیری از افزایش تورم در این بخش داشته است. این روند منجر به کاهش نرخ تورم نقطه‌ای مسکن به ۹.۴ درصد شده است که یک تغییر مثبت در وضعیت بازار مسکن به شمار می‌رود.
۴. وضعیت مالیات بر خانه‌های خالی
سازمان امور مالیاتی کشور نیز با توجه به اطلاعات موجود، مالیات‌هایی را برای خانه‌های خالی شناسایی‌شده تعیین کرده است. طبق گزارش‌ها، در سال ۱۴۰۰، مالیات واحدهای مسکونی خالی به ۱۲ میلیارد تومان رسید و پیش‌بینی می‌شود که از سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲، حدود ۷۰۰ میلیارد تومان از مالیات خانه‌های خالی دریافت شود.
این اقدامات در راستای کاهش تعداد خانه‌های خالی و تحریک عرضه بیشتر به بازار صورت گرفته است.
۵. چالش‌ها و آینده سامانه ملی املاک و اسکان
با وجود دستاوردهای قابل توجه، همچنان چالش‌هایی نظیر دقت در شناسایی و ثبت اطلاعات، و همچنین تعامل مؤثر با دستگاه‌های مختلف برای به‌روز رسانی داده‌ها وجود دارد.
آینده سامانه ملی املاک و اسکان به استفاده بهینه از داده‌های جمع‌آوری شده و بهبود فرآیندها در جهت ایجاد یک بازار مسکن شفاف و منصفانه بستگی دارد.
به گفته نوروزی، تاکنون در سامانه ملی املاک و اسکان ۱۲میلیون نفر خوداظهاری کرده‌اند که اگر هر خانوار را میانگین ۳ نفر در نظر بگیریم، حدود ۴۰ میلیون نفر تعیین‌تکلیف شدند. همچنین ۱۱ میلیون مالکیت در سامانه ملی املاک و اسکان شناسایی شد که این میزان شناسایی از طریق ۴۵۰ دستگاه اطلاعاتی به دست آمده است.
نوروزی توضیح داد: ۷۵ میلیون و ۱۸۹ هزار کد ملی در سامانه املاک و اسکان ثبت شده که سکونتگاه‌های آنها مورد شناسایی قرار گرفته است. همچنین ۲۱ میلیون سکونتگاه در سامانه املاک و اسکان شناسایی و ۱۱ میلیون مالکیت از سوی وزارت راه و شهرسازی تشخیص داده شده که از این تعداد ۴ میلیون نفر خوداظهاری کرده‌اند.
نوروزی با بیان اینکه در بحث شناسایی خانه های خالی هدف ما اخذ مالیات از دانه درشت ها بوده است، گفت: ۵۰۰ هزار خانه خالی بر اساس قانون شناسایی کرده‌ایم اما هدف ما از اجرای این قانون اخذ مالیات از بانک ها و یا اشخاص حقوقی بوده است که چندین خانه خالی داشته و در حال حاضر سه بانک بیشترین خانه خالی را دارند که با پیگیری های صورت گرفته از این تعداد ۱۸۲ هزار واحد خانه خالی به بازار عرضه شده است.
نوروزی افزود: در دو سال گذشته ۱۸۲ هزار واحد مسکونی برای اشخاصی که بیش از ۱۰۰ واحد خالی داشته اند که بخش عمده ای از آنها هم برای بانک ها بوده است به بازار عرضه شده است.
مدیرکل دفتر اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی افزود: بخش عمده‌ای از واحدهای خالی از سکنه در استان های تهران، تبریز و اصفهان بوده که با اقدامات و نامه‌نگاری های انجام شده منجر به عرضه واحدها به بازار مسکن شده است. این اقدامات زمینه‌ساز آن شده که بعد از ۷۴ ماه افزایش قیمت مسکن تک رقمی شود.
وی افزود: در ۷۴ ماه گذشته ما رکود بی‌سابقه داشته‌ایم. به طوری که تورم نقطه به نقطه در مسکن تک رقمی و به ۹.۴ درصد رسیده است. دریافت مالیات از خانه‌های خالی مشمول واحدهای مسکونی فرسوده، واحدهای مسکونی روستایی و واحدهای مسکونی در شهرهای زیر ۱۰۰ هزار نفر نمی شود. از سال ۱۴۰۰ که پایه مالیاتی ما محسوب می شود ۱۲۰ هزار خانه به سازمان مالیاتی معرفی شده است.
در ادامه رحیمی مدیرکل دفتر حسابرسی سازمان امور مالیاتی کشور هم گفت: مطابق اطلاعات وزارت راه و شهرسازی و سامانه املاک و اسکان ۶۶ هزار و ۴۸ واحد مسکونی خالی از سکنه در سال ۱۴۰۰ در سامانه ثبت شده که مالیات تشخیص داده شده برای این واحدها یک و نیم همت بوده است.
منبع:اقتصادنیوز