به گزارش نبض بازار،مشاغل خانگی به عنوان یکی از راهکارهای جایگزین اشتغال در سال‌های اخیر مورد توجه دولت‌ها قرار گرفته‌اند. این نوع شغل‌ها مزایای متعددی مانند عدم نیاز به سرمایه اولیه بالا، امکان فعالیت در منزل و ساعات کاری انعطاف‌پذیر دارند.
در ایران نیز دولت سیزدهم با هدف حمایت از مشاغل خانگی و ایجاد فرصتهای شغلی جدید، اقداماتی مانند افزایش سقف وام و اختصاص تسهیلات کم‌سود را در دستور کار قرار داده است.
اما با وجود این حمایت‌ها چالش‌های متعددی نیز در مسیر توسعه مشاغل خانگی وجود دارند. عدم وجود بازار مناسب برای محصولات، بروکراسی اداری پیچیده و کمبود آموزش‌های تخصصی از جمله این چالش‌ها هستند.
در این خبر به بررسی مزایا و معایب مشاغل خانگی، شرایط دریافت وام و چالش‌های پیش روی این طرح می‌پردازیم.
بر اساس گزارش‌ها مبلغ ۲۲۶ میلیارد تومان تسهیلات به ۱۶۷۷ طرح متقاضی مشاغل خانگی پرداخت شده و به متقاضیان مشاغل خانگی مستقل تا سقف ۱۵۰ میلیون تومان وام و تسهیلات پرداخت می‌شود.
چه کسانی می‌توانند وام مشاغل خانگی دریافت کنند؟
برای دریافت وام مشاغل خانگی، متقاضیان باید شرایطی را داشته باشند، از جمله:
-داشتن مجوز فعالیت در یکی از رشته‌های مشاغل خانگی
-ارائه طرح توجیهی برای کسب و کار
-تعهد به ایجاد اشتغال برای تعداد مشخصی از افراد (در مورد مشاغل خانگی پشتیبان)
از زمان آغاز فعالیت دولت سیزدهم تا پایان سال گذشته بیش از ۲۵۰ هزار فرصت شغلی خانگی ایجاد و ۹۳ درصد هدف‌گذاری ایجاد اشتغال در حوزه مشاغل خانگی محقق شده است.
مزایای دریافت وام مشاغل خانگی
دریافت وام مشاغل خانگی مزایای متعددی دارد، از جمله:
-نرخ سود پایین
-دوره بازپرداخت طولانی
-عدم نیاز به ضامن
در همین راستا محمد آذرپناه رئیس دبیرخانه ستاد ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی از اختصاص مبلغ ۲۲۱ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان تسهیلات مشاغل خانگی به استان تهران در سال گذشته خبر داد و گفت: با پیگیری ها و هماهنگی‌های لازم بین دستگاه های اجرایی و بانک‌های عامل مبلغ ۲۲۶ میلیارد تومان تسهیلات به ۱۶۷۷ طرح متقاضی مشاغل خانگی پرداخت شد که این رقم در مقایسه با سال قبل از رشد ۷۸ درصدی برخوردار بوده است.
سال گذشته مبلغ تسهیلات مشاغل خانگی با ۳۳ درصد رشد به ۴۰۰۰ میلیارد تومان افزایش یافت که با اختصاص ۱۰۰۰ میلیارد تومان دیگر از سوی بانک مرکزی مجموع تسهیلات به ۵۰۰۰ میلیارد تومان رسید.
به گفته وی مشاغل خانگی نقش بسزایی در رونق اقتصادی و تثبیت درآمد خانوارها دارد و حلقه اتصال دانش به اشتغال است، از این رو با اجرای طرح پشتیبان مشاغل خانگی می‌توان ایده‌های کسب و کار را تجاری سازی کرد.
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان تهران در عین حال درباره سقف وام مشاغل خانگی گفت: وام‌های مشاغل خانگی دو دسته هستند: یکی مشاغل خانگی مستقل یا فردی که سقف پرداخت تسهیلات به آنها ۱۵۰ میلیون تومان است و دوم مشاغل خانگی پشتیبان که در ازای اشتغال ایجادی تا سقف ۴ میلیارد تومان تسهیلات با نرخ سود ۴ درصد از محل منابع قرض‌الحسنه ۱۰ بانک عامل پرداخت می‌شود.
طبق اعلام اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان تهران طی یک سال گذشته ۷۳۸۱ مجوز در حوزه مشاغل خانگی صادر و بیش از ۲۲۶۲ میلیارد ریال تسهیلات قرض‌الحسنه به متقاضیان مشاغل خانگی پرداخت شده است که بیش از سهم تسهیلات ابلاغ شده برای مشاغل خانگی استان بوده و عملکرد ۱۰۲ درصدی را رقم زده است.
سال گذشته مبلغ تسهیلات مشاغل خانگی با ۳۳ درصد رشد به ۴۰۰۰ میلیارد تومان افزایش یافت که طبق اعلام معاونت اشتغال وزارت کار در نیمه دوم سال نیز ۱۰۰۰ میلیارد تومان دیگر برای تقویت منابع وام مشاغل خانگی از سوی بانک مرکزی اختصاص پیدا کرد و جمعا به ۵۰۰۰ میلیارد تومان رسید.
چالش‌های پیش روی دریافت وام مشاغل خانگی
با وجود مزایای متعددی که وام‌های مشاغل خانگی دارند دریافت این وام‌ها با چالش‌هایی نیز همراه است. از جمله این چالش‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
-بروکراسی پیچیده و زمان‌بر
-محدودیت رشته‌های مشاغل خانگی
-عدم تناسب تسهیلات با نیازهای واقعی کسب و کارها
مشاغل خانگی به لحاظ ایجاد شغل و نوآوری در تولید و عرضه کالا و خدمات نیز از تنوع بالایی برخوردار است و این مساله باعث شده تا روز به روز به تعداد علاقمندان این مدل از کسب و کار افزوده و استقبال جویندگان کار از مشاغل خانگی به دلیل محدود بودن فرصتهای شغلی و سرمایه‌گذاری بیشتر شود.
تا قبل از دولت سیزدهم تعداد رشته‌های مشاغل خانگی حدود ۳۸۰ رشته بود که در سه سال گذشته به بیش از ۵۳۰ رشته رسید و مقرر شد ۱۰۰ رشته دیگر نیز به آنها افزوده شود.
هم اکنون متقاضیان راه‌اندازی کسب و کارهای خانگی می‌توانند در رشته‌های مصوب مشاغل خانگی در رشته‌های صنایع دستی، فرهنگی و هنری، امور تولیدات دامی، شیلات، صنایع تبدیلی و تکمیلی، تولیدات گیاهی و کشاورزی به فعالیت بپردازند.به منظور تسهیل صدور مجوز کسب وکار خانگی رشته‌های مشاغل خانگی به دو گروه ثبت محور و مجوز محور تقسیم شده‌اند که در سامانه مذکور برای عموم مردم قابل مشاهده است.
رونق اشتغالزایی در خانه‌ها یا فریب جدید؟
با توجه به مزایا و چالش‌های پیش روی دریافت وام مشاغل خانگی این سوال مطرح می‌شود که آیا این وام‌ها واقعاً به رونق اشتغالزایی در خانه‌ها کمک می‌کنند یا فقط ترفندی برای جذب متقاضیان و ارائه تسهیلات کم‌بازده به آنهاست؟
پاسخ به این سوال به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله:
-سیاست‌های حمایتی دولت از مشاغل خانگی
-توانایی متقاضیان در ارائه طرح‌های توجیهی مناسب
-شرایط اقتصادی کشور
منبع:ایسنا