مسعود پلمه دبیر کل انجمن کشتیرانی در گفتگو با نبض بازار در خصوص قرارداد مابین ایران و هندوستان برای توسعه بندرچابهار ضمن برشمردن مشکلات و موانع پیشرفت این پروژه گفت: در ابتدای امر ما باید به فعالیت طرف هندی در بندر چابهار توجه کنیم. طبق قرارداد امضا شده مابین طرفین، وظیفه طرف هندی سرمایهگذاری در چابهار برای توسعه فعالیت بندری بوده نه تامین بار، پس اگر قرار باشد سرمایهگذاری صورت بگیرد و درنهایت نتیجه مطلوبی نداشته باشد، قطعا برای طرفین قرارداد خصوصا طرف خارجی، صرفه اقتصادی ندارد. درعینحال باید قید شود در مقابل، طبق امضای قرارداد مابین ایران و هندوستان، قرار بر این بوده که هندوستان چیزی حدود ٢٢٠ میلیون دلار در بندر چابهار سرمایهگذاری کند درحالیکه بر اساس اطلاعاتی که بدست آمده، هندیها کمتر از یک چهارم مبلغی که تعهد داده بودند در چابهار سرمایهگذاری کردند. جالب اینجاست که نصف بیشتر همین یک چهارم هم مبلغ تجهیزاتی است که هندیها وارد چابهار کردهاند.
تحریمهای اقتصادی بزرگترین مانع پیشرفت توسعه بندر چابهار است
مسعود پل مه در ادامه عنوان کرد: در حال حاضر بندر چابهار برای بالابردن سرعت تخلیه کشتیها، به تجهیزات راهبردی نیاز دارد. متاسفانه در این قرارداد و پروژه شاهد هستیم که شرایط و تجهیزات لازم برای پیشبرد به گونهای رقم نخورده که علاوه بر انتفاع کشور ما در این بخش، طرف مقابل نیز سودی از بندر چابهار ببرد.
وی گفت: طرف هندی در قرارداد توسعه بندر چابهار برای عدم سرمایهگذاری و پیشبرد اهداف قرارداد بهانههای فراوانی دارند یکی از آنها تحریم است. آنها اعتقاد دارند بخاطر وجود تحریمهای سنگین، قادر به انتقال تجهیزات به بندر چابهار نیستند. مورد دوم، گردش تجاری پایین بندر چابهار است. مشخص است که طرفین قرارداد یعنی هندیها با این اوضاف و اوضاع برای ورود سرمایه به کشور و بندر چابهار به صرافت و تکاپو نمیفتند و همین موضوعات باعث میشود که قرارداد توسعه آنگونه که انتظار داریم پیش نرفته است.
سرمایهگذاران داخلی بهراحتی میتوانند جایگزین طرف هندی شوند
پلمه دبیر کل انجمن کشتیرانی در ادامه تصریح کرد: متاسفانه طی چند سال اخیر و از زمانی که این قرارداد مابین ایران و هندوستان بسته شد و اهمالهای فراوانی از سوی هندوستان انجام گرفت، ماهم کوتاهی کردیم و به این فکر فرو نرفتیم که جایگزین خارجی داشته باشیم یا از پارامترها و آلترناتیوهای داخلی و سرمایهگذاران بخش خصوصی استفاده کنیم. کما اینکه الان سرمایهگذارانی هستند که حاضرند جایگزین طرف هندی شوند و درنهایت مدیریت لازمه را در به سرانجام رساندن کار به خرج بدهند.
پل مه ضمن اشاره به اهمال دولت در عدم توسعه بندر چابهار عنوان کرد: قطعا نمیتوانیم از نقش دولت در توسعه یافتگی بندر چابهار غافل شویم، کمکاری دولت در احداث زیر ساختهای لجستیکی و اتصال ریل از بدیهیترین کارهایی بود که باید دولت برای پیشبرد این امر انجام میداد، ولی متاسفانه هنوز اقدام مثبتی در این زمینه صورت نگرفته است. امنترین، ارزانترین و بدیهیترین سیستم حملونقل در حوزه جغرافیایی شرق و جنوب شرقی کشور میتواند ریل باشد. متاسفانه زمان مشخصی نیز برای بهرهبرداری از ریل در این مسیر توسط دولت برنامهریزی نشده است.
فعالیت اقتصادی در بندر چابهار توجیه ندارد
وی عنوان کرد: در کنار همه این مسائل نواقص دیگری نیز داریم. ما برای فعالیت بخش خصوصصی کامیوندار و متصدی باید شرایط مطلوب محیطی و زیستی را تامین بکنیم. اگر بندرچابهار را با بندر عباس یا امام خمینی از لحاظ امکانات رفاهی، در دسترس بودن بار و بسیاری مزایای دیگر مقایسه کنیم، طبیعی است که وقتی کامیونی به سمت چابهار میرود توجیه اقتصادی برای آن ندارد و سعی میکند حملونقل و بار خود را به سمت بندرهای امام و بندرعباس ببرد.
مسعود پل مه در پایان عنوان کرد: این مواردی که گفته شد عواملی است که میتواند ناکارآمدی و اهمال را در بندر چابهار افزایش بدهد و شرایط را برای اینکه این بندر بتواند تاثیر حداقلی بر اقتصاد کشور داشته باشد، دیگر فراهم نباشد. بدیهی است که ما با توجه به شرایط جغرافیایی و اقتصادی کشور از هر فرصتی برای توسعه چابهار بهره ببریم. اگر بندر چابهار و یا پروژههای سواحل مکران فعال شود حلقههای متعددی از زنجیره تامین بوجود خواهد آمد. وقتی کشتیهای بزرگ و اصلی در بندر چابهار پهلو بگیرند، تخلیه و بارگیری کنند، قطعا ما نیاز به عوامل خدمات بندری داریم، بسیاری از تجار به چابهار نقل مکان میکنند، برای بارگیری و انتقال نیاز به کامیون داریم، در رنهایت تولید ثروت آنجا در بازه زمانی کوتاهی شکل خواهد گرفت. طبیعی است همین انتفاع به اکثریت مردم نیز خواهد رسید.