واگذاری سهام دو باشگاه استقلال و پرسپولیس به بخش خصوصی، مساله‌ای است که سال‌ها به‌صورت طرح و لایحه مورد‌بحث بوده، ولی هیچگاه به انجام نرسیده بود. حال پس از مدت‌ها ظاهرا سهام این دو باشگاه به برخی از بانک‌ها و پتروشیمی خلیج فارس واگذار شده است. در همین زمینه نبض بازار با حمید حاج اسماعیلی کارشناس مسائل اقتصادی گفتگویی داشته که در ادامه می‌خوانیم.
حاج اسماعیلی در ابتدای صحبت‌هایش با اشاره به چرخه معیوب خصوصی‌سازی در کشور گفت: بحث واگذاری در کشور ما همچنان با اشکالات فراوانی مواجه است. در کل قضیه صرفا واگذاری دو باشگاه ورزشی نیست، بلکه ما در بخش خصوصی‌سازی دچار مشکلات اساسی هستیم. راهبرد‌های کشور در این قضیه مهم که چندین بار رهبر معظم انقلاب نسبت به اصلاح آن تاکید داشتند، نیازمند بازنگری جدی است.
وی گفت: از سال ١٣٨٤ و پس از ابلاغیه رهبری مبنی بر خصوصی‌سازی شرکت‌های دولتی در کشور، مسیرِ خصوصی‌سازی به‌شدت ناهموار و ناموفق بوده و متاسفانه در ١٨ سال اخیر، گسترش پیدا نکرده و در همان حد و اندازه‌های دهه ٨٠ باقی مانده است. در‌عین‌حال در این زمینه ما شاهد انحرافات و فساد گسترده بوده‌ایم و هستیم.
دولت علاقمند به واگذاری استقلال و پرسپولیس نیست
این کارشناس مسائل اقتصادی در ادامه تصریح کرد: بسیاری از اموال در شرکت‌های دولتی با قیمت‌هایی ناچیز، کارشناسی و به افرادی با رابطه و رانت واگذار می‌شود. در‌واقع روند خصوصی‌سازی به معنای واقعی کلمه در کشور ما به دلیل اینکه عزم جدی برای آن وجود نداشته، اجرایی نشده است. علاوه بر اینکه سازمان خصوصی‌سازی نتوانسته هیچگاه در ریل درست قرار بگیرد، سیاست‌های اجرایی نیز در بهترین حالت، به بدترین شکل ممکن به مرحله اجرا در آمده است.
وی ادامه داد: بحث باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس و نحوه واگذاری آن‌ها نیز به همین روند معیوب خصوصی‌سازی در کشور بازمی گردد، اما جدای از این دلایل، دولت به دلایل سیاسی، علاقه‌مند نیست که این دو تیم پایتخت را به بخش خصوصی واگذار کند. تعداد هواداران و تبعیت دولت از مالکیت خصوصی پس از واگذاری، از دلایلی است که دولت حاضر نیست به این مهم تن بدهد.
دولتی‌ها به دلیل منافع شخصی، مانع واگذاری هستند
حاج اسماعیلی در ادامه با برشمردن مشکلات خصوصی‌سازی در کشور توضیح داد: در حال حاضر برای خصوصی‌سازی ٢ باشگاه پایتخت، دو مشکل جدی وجود دارد: ١. علاوه بر اینکه بخش خصوصی در کشورمان جدی گرفته نمی‌شود، دولتی‌ها نیز به دلایل شخصی و نفع فردی، مانع جدی خصوصی‌سازی هستند و به همین خاطر، واگذاری به بخش خصوصی برای باشگاه‌ها مشکلات عدیده‌ای به همراه دارد.
٢. واگذاری و استقلال باشگاه‌ها و در اختیار گذاشتن تملک به شخصی غیر دولتی به دلیل مسائل سیاسی، برای حاکمیت و دستگاه‌های امنیتی، نگران کننده است. همین مورد از مسائلی است که باعث شده چندین سال پرونده خصوصی‌سازی این دو باشگاه روی میز باشد، ولی در عمل هیچ اتفاقی نیفتد.
وی تصریح کرد: علاوه بر موانع فراوان بر سر راه خصوصی شدن دو باشگاه استقلال و پرسپولیس، این دو مجموعه از لحاظ مالی نیز برای خریدار هزینه بر هستند. به دلیل شرایط خاص اقتصادی کشور و همچنین فراهم نبودن بستر فعالیت‌های اقتصادی، خریدار این دو باشگاه نهایتا با تلف کردن سرمایه اولیه، نمی‌تواند درآمد خاصی از محل این دو باشگاه برای خود دست و پا کند. در سال‌های اخیر چندین بار تلاش شد که پرسپولیس و استقلال به شرکت‌های زیر مجموعه دولت واگذار شود، حتی چند بار سهام این دو باشگاه در بورس عرضه شد، ولی به‌هیچ‌وجه مورد استقبال قرار نگرفت. به هر حال واضح است باشگاهی که زیان‌ده است، قطعا خریدار ندارد.
وقتی سودی در کار نباشد خریداری هم وجود ندارد
این کارشناس مسائل اقتصادی ادامه داد: در حال حاضر به دلیل نگرانی اقتصادی و اجتماعی که از سوی دولت وجود دارد، قطعا اجازه فعالیت‌های منطقی مانند مابقی باشگاه‌های اروپایی و آسیایی را به پرسپولیس و استقلال نمی‌دهد و همین امر که برای یک باشگاه ورزشی کاملا حیاتی است، باعث شده که تعداد مشتری‌ها و خواهان این دو تیم بزرگ پایتخت به حداقل کاهش پیدا کند. قطعا نام و برندینگ زمانی با ارزش است که خریدار بتواند از قِبل آن درآمدزایی بکند، ولی وقتی سودی در این کار نباشد قطعا خریداری هم وجود نخواهد داشت.
فعال حوزه کارگری در پایان عنوان کرد: انتقال این دو باشگاه در مقطع کنونی، یک عملیات صوری برای راضی نگه‌داشتن کنفدراسیون فوتبال آسیا بود که بتواند آن‌ها را برای جریمه نکردن این دو باشگاه متقاعد کند. در‌واقع دولت هیج اراده‌ای برای واگذاری این دو تیم به بخش خصوصی ندارد. مادامی‌که دغدغه و نگرانی در خصوص رویکرد اجتماعی و اقتصادی این دو باشگاه وجود دارد، شاهد واگذاری آن‌ها به بخش خصوصی نخواهیم بود و بعید است به این زودی همچنین اتفاقی رخ بدهد.