به گزارش نبض بازار، با توجه به اقداماتی که طی یک سال اخیر در حوزه عضویت و تقویت حضور ایران در پیمان‌های منطقه‌ای انجام شده است، شاهد رشد قابل توجه تجارت با کشور‌های همسایه بودیم، در این بین مجوز ثبت سفارش واردات کالاهای مصرفی از اتحادیه اوراسیا نیز صادر شده است.
اتحادیه اوراسیا یک اتحادیه گمرکی متشکل از کشور‌های بلاروس، قزاقستان، روسیه، ارمنستان و قرقیزستان است. از کالا‌هایی که میان کشور‌های این اتحادیه جابه‌جا می‌شوند هیچ حق گمرکی دریافت نمی‌شود و (به‌خلاف مناطق تجارت آزاد) اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا یک تعرفه خارجی مشترک برای همهٔ کالا‌هایی که به اتحادیه وارد می‌شوند، در نظر می‌گیرند.
از جمله مزیت‌های اتحادیه اوراسیا این است که به‌عنوان یک نهاد واحد در مذاکرات بین‌المللی نظیر مذاکره با سازمان تجارت جهانی وارد می‌شود و دیگر لازم نیست هر کشور به‌صورت جداگانه مذاکره کند.
کشور‌های عضو، اتحادیه اقتصادی اوراسیا تعرفه گمرکی تمامی کالا‌ها را در سال ۲۰۱۱ در تجارت با یکدیگر حذف کردند. در سال ۲۰۱۱ کشور‌های عضو اتحادیه اوراسیا یک کمیسیون مشترک برای رشد تبادلات اقتصادی تأسیس کردند. کمیسیون اقتصادی اوراسیا نقش یک سازمان تنظیم‌کننده برای اتحادیهٔ گمرکی اوراسیا بازی می‌کند. در سال ۲۰۲۱ نیز ایران به جمع اتحادیه اوراسیا پیوست.
گفتنی است، از سال ۱۳۹۷ و هم‌زمان با تشدید تحریم‌ها واردات برخی کالا‌ها که مشابه تولید داخل داشتند ممنوع شد. با این سیاست‌گذاری که دولت انجام داد، شاهد صرفه‌جویی ۳ تا ۵ میلیارد دلاری در شرایط دشوار ارزی کشور بودیم.
لازم به ذکر است که با توجه به سیاست‌های دولت طی سه سال اخیر شاهد ممنوعیت واردات کالاهای مصرفی به کشور بودیم. در دولت سیزدهم، اما استراتژی افزایش تجارت با همسایگان در دستور کار قرار گرفت و به پیمان‌های منطقه توجه ویژه‌ای شد. یکی از اقدامات قابل توجه در این حوزه صدور اجازه ثبت سفارش کالاهای ممنوعه از اتحادیه اوراسیا بود.
فراهم‌شدن امکان ثبت سفارش کالاهای ممنوعه تولید اتحادیه اوراسیا
رحمت‌الله خُرمالی، مدیرکل آسیای میانه، قفقاز و روسیه سازمان توسعه تجارت ایران در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، در خصوص فراهم شدن امکان ثبت سفارش واردات کالاهای ممنوعه از مبدأ کشور‌های اوراسیا گفت: واردات برخی از اقلام که به‌سبب حمایت از تولید داخلی به کشور ممنوع بوده است، پیرو مصوباتی که از نهاد‌های بالادستی اخذ شده است، امکان ثبت سفارش کالا واردات این دست از کالا‌ها از کشور‌های اوراسیا فراهم شده است.
وی تأکید کرد که کالا‌هایی امکان واردات به کشور را دارند که حتماً در همان پنج کشور اتحادیه اوراسیا تولید شده باشند، به‌عبارت دیگر در گواهی مبدأ این کالا‌ها باید حتماً ساخت یکی از پنج کشور اتحادیه اوراسیا ذکر شده باشد.
پیش‌بینی صادرات ۱.۳ میلیارددلاری به اتحادیه اوراسیا تا پایان سال ۱۴۰۱
مدیرکل آسیای میانه، قفقاز و روسیه سازمان توسعه تجارت ایران در خصوص شرایط تجارت با اتحادیه اوراسیا پس از امضای قرارداد تجارت ترجیحی با این اتحادیه گفت: بر اساس امضای توافق‌نامه تجارت ترجیحی که از سال ۱۳۹۸ با اتحادیه اقتصادی اوراسیا امضا شده است، در حوزه روسیه شاهد صادرات قطعی ۳۴۰ میلیون دلاری در شش‌ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۱ هستیم که رشد ۲۵ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل دارد.
وی افزود: صادرات به ارمنستان نیز حدود ۱۸۰ میلیون دلار (رشد ۱۵ درصدی)، صادرات به قزاقستان و قرقیزستان به‌ترتیب ۷۵ میلیون دلار و ۲۵ میلیون دلار و بلاروس نیز حدود ۱۰ میلیون دلار بوده است. مجموع صادرات ایران به اتحادیه اقتصادی اوراسیا بیش از ۶۲۰ میلیون دلار در ۶ ماهه ابتدایی سال بوده است.
خرمالی ادامه داد: در این مدت شاهد رشد ۱۵ درصدی میانگین صادرات به کشور‌ها این حوزه بودیم. واردات ایران از این کشور‌ها حدود یک میلیارد و ۹۶۵ میلیون دلار با رشد بیش از ۴۰ درصد در مدت مشابه بوده است. با کمیسیون مشترکی که با کشور‌های روسیه، بلاروس و ارمنستان برگزار شد، روند تجارت با اتحادیه اوراسیا رو به رشد است. پیش‌بینی می‌کنیم که بیش از یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار صادرات کالاهای ایرانی به محدوده اوراسیا تا پایان سال رخ دهد.
احتمال صفرشدن تعرفه گمرکی میان ایران و پنج کشور اوراسیا تا انتهای سال
مدیرکل آسیای میانه، قفقاز و روسیه سازمان توسعه تجارت ایران با اشاره به اینکه پنجمین دور مذاکرات حضوری با اتحادیه اوراسیا در مهر ماه برگزار شد، گفت: قرار است که تا پایان سال ۲۰۲۲ مذاکرات مربوط به انعقاد قرارداد تجارت آزاد جمهوری اسلامی ایران با اتحادیه اوراسیا انجام شود و طی این موافقت‌نامه و پس از تصویب آن در مراجع قانونی ایران و پنج کشور عضو اتحادیه اوراسیا، به‌مرور زمان حدود ۹۰ درصد تعرفه‌ها صفر خواهد شد، با این اتفاق امیدوار هستیم اولین پیوند ایران با یک اتحادیه منطقه‌ای صورت بگیرد و حجم مبادلات با رشد مواجه شود.
رشد ۵۰ درصدی تجارت ایران با اوراسیا طی سه سال
وی در مورد اثرات اجرای توافق موقت با اتحادیه اوراسیا که از مهر ماه سال ۱۳۹۸ اجرایی شد، گفت: در آن سال صادرات ما به این پنج کشور حدود ۸۴۰ میلیون دلار بوده است، اما در مدت مشابه سال جاری، بیش از ۵۰ درصد رشد صادرات را شاهد هستیم. اثر این موافقت‌نامه را می‌توان در حجم تجارت خارجی دید.
به گزارش تسنیم، کشور‌های همسایه بازار‌های پرظرفیتی هستند که طی سال‌های اخیر توجه چندانی به آن‌ها نشده است، درعین‌حال حجم واردات این همسایگان از ایران بسیار قابل توجه است. طی یک سال گذشته تمرکز ویژه‌ای روی این بازار‌ها شکل گرفته است و شاهد حضور هیئت‌های تجاری متعددی از ایران در کشور‌های همسایه بودیم.
ضمن اینکه نشست‌های مشترک تجاری متعددی نیز با هیئت‌های خارجی در ایران برگزار شد که این موارد می‌تواند به رشد تجارت ایران و رشد سهم کشور در بازار‌های کشور‌های همسایه کمک کند.