برنج ازران می‌شود؟/مهمترین ابزار کنترل قیمت برنج چیست؟

به گزارش نبض بازار، برنج یکی از محصولات پرحاشیه در طول دست‌کم دو سال‌اخیر بوده است. به این دلیل که قیمت آن به شکلی بوده که باعث دورشدن مصرف‌کننده از آن شده و تلاش سازمان‌های مختلف نیز برای مهار آن بار‌ها با شکست مواجه شده است. حالا برخی خبر‌ها حکایت از کاهش قیمت انواع برنج ایرانی دارد.

قیمت برنج ایرانی در سال‌زراعی جاری با آغاز فصل برداشت و به واسطه افزایش ۳۰‌درصدی تولید، کاهش چشمگیری یافت.

در حالی‌که همزمان با فصل برداشت برنج در کشور قیمت انواع برنج ایرانی در بازار تا ۲۰ هزار تومان در هر کیلو کاهش یافته، قیمت انواع بسته‌بندی و شرکتی این کالا که در سوپرمارکت‌ها عرضه می‌شود، تغییر محسوسی نداشته است.

در این خصوص، قاسم‌علی حسنی، دبیر اتحادیه بنکداران مواد غذایی تهران، قیمت برنج ایرانی را همچنان در حال کاهش اعلام کرد و اظهار داشت: قیمت فروش بهترین و مرغوب‌ترین برنج در شمال کشور به ۸۰تا ۹۰هزار تومان رسیده و هم‌اکنون برنج ایرانی از کیلویی ۷۰هزارتومان برای انواع پرمحصول تا ۱۱۰هزارتومان برای انواع کیفی در سطح بنکداری در حال عرضه است.

همچنین مسیح کشاورز، دبیر انجمن تولیدکنندگان برنج در مورد آن گفت: «با آغاز فصل برداشت برنج و افزایش ۳۰‌درصدی تولید برنج ایرانی در سال‌جاری، قیمت این محصول در بازار با کاهش محسوسی روبه‌رو است.»

وی در ادامه افزود: «نرخ این محصول در استان مازندران به تازگی به کیلویی ۸۰‌هزار تومان نیز رسیده و قیمت برنج در استان گیلان نیز اکنون نیز در حدود ۱۰۰‌هزار‌تومان است. اکنون شاهد عرضه برنج ایرانی در فروشگاه‌های زنجیره‌ای با قیمت کیلویی ۶۴ تا ۸۶‌هزار‌تومان و برنج هندی درجه یک با قیمت‌هایی بین ۳۰ تا ۳۷‌هزار‌تومان هستیم.»

در این میان برخی از کارشناسان بر این باورند باتوجه به افزایش تولید و رکود چند‌ماه گذشته بازار برنج، پیش‌بینی می‌شود، قیمت برنج با کاهش ۵۰‌درصدی همراه و به قیمت واقعی خود بازگردد.

آنچه در این میان باید تاکید کرد، این است که روند تثبیت قیمت باید، ادامه یابد تا قیمت‌های سرسام‌آور را دوباره شاهد نباشیم. آسیب‌شناسی دلایل افزایش قیمت برنج در سال‌گذشته نشان می‌دهد که بخشی از آن قابل‌کنترل است تا عامل تحریک رشد قیمت‌ها نشود.

اگر بپذیریم که دلالی و واسطه گری یکی از عوامل مهم رشد قیمت برنج در سال‌گذشته بود، متولیان بخش تولید و بازار با کنترل این معضل که در سالیان اخیر آفت و عامل بی‌ثباتی بازار بوده، می‌توانند قیمت برنج را در بازار تعدیل کنند.

گزارش‌ها حاکی است که سال‌گذشته دلالان برنج را کیلویی ۴۰‌هزار‌تومان از کشاورزان خریداری کرده و به قیمت سه‌برابر به مردم می‌فروختند.

احتکار از سوی عده‌ای سودجو عامل دیگری در رشد قیمت برنج بود. نقش نهاد‌های نظارتی بسیار مهم است، علاوه‌بر آن باید جریمه‌های سنگین و بازدارنده تعیین شود تا کسی به خود اجازه ندهد با سفره مردم و امنیت غذایی کشور بازی کند.

اعمال سیاست‌های مناسب واردات و صادرات

وزارت جهادکشاورزی با استفاده از ابزار سیاست صادرات و واردات در زمان مناسب می‌تواند قیمت برنج و سایر محصولات کشاورزی را در بازار کنترل کند، ممنوعیت واردات در ۴‌ماه منتهی به آبان که به یک رسم دیرینه تبدیل شده بود، نقد‌هایی داشت از جمله برنج در این مدت به کمترین قیمت در بازار‌های جهانی عرضه می‌شد و ما با ممنوعیت وارداتی که داشتیم از این امتیاز بی‌بهره بودیم و با خرید گران‌تر در فصل غیر‌برداشت، در داخل هم گران‌تر عرضه می‌شد.

افزایش تولید مهم‌ترین ابزار برای کنترل قیمت است هرچه عرضه بیشتر شود، قیمت نیز نزولی خواهد شد. دولت برنامه کشت قراردادی را برای محصولات اساسی از جمله برنج دنبال می‌کند. وزارت جهادکشاورزی قراردادی با ستاد اجرایی فرمان امام (ره) منعقد کرده تا بخش قابل توجهی از زمین‌های کشاورزی کشور به این روش تولید محصول اختصاص یابد. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که این مدل می‌تواند نقش مهمی در تولیدات کشاورزی کشور از جمله کالا‌های اساسی نظیر برنج داشته باشد؛ بنابراین دولت علاوه‌بر اینکه با سیاست‌های فعلی و کوتاه‌مدت تلاش می‌کند که قیمت برنج و سایر کالا‌های اساسی را در داخل کنترل کند با اعمال برنامه‌های طولانی‌مدت باید به فکر تثبیت این قیمت‌ها باشد.

این در شرایطی است که بررسی‌های میدانی از سطح بازار نشان می‌دهد که قیمت کنونی هر کیلو برنج هندی ۴۰ تا ۴۵ هزار تومان و برنج پاکستانی ۴۳ تا ۵۰ هزار تومان بوده که بنابر گفته فعالان بازار تا حدودی افزایش داشته است، در حالیکه انجمن واردکنندگان اذعان می‌کند بازار برنج در رکود به سر می‌برد و قیمت تفاوتی نداشته است.