به گزارش نبض بازار، سهام عدالت گونه‌ای یارانه است که از طریق شرکت‌های تعاونی عدالت استانی به مشمولان آن واگذار می‌شود. هدف از عرضه سهام عدالت، گسترش سهم بخش تعاون در اقتصاد ایران است. بنابر طرح «سهام عدالت»، بخشی از سهام شرکت‌های دولتی معین، به قشر‌های کم‌درآمدتر فروخته می‌شود.

بر اساس آیین‌نامه اجرایی افزایش ثروت خانوار‌های ایرانی از طریق گسترش سهم بخش تعاون براساس توزیع سهام عدالت در سال ۸۴ با مصوب هیئت وزیران به تصویب این هیئت رسید. ارزش این برگه‌ها در ابتدا ۵۰۰ هزار تومان سهام بود که بعد به یک میلیون تومان افزایش یافت. قرار بود که برای گروه‌های کم درآمد، نیمی از قیمت هر سهم تخفیف داده شود و نیمی دیگر نیز به مدت ده سال از محل سود شرکت بازپرداخت گردد.

تا پیش از اجرای طرح سهام عدالت خصوصی‌سازی بسیار کند پیش می‌رفت و آمار‌ها نشان می‌داد که نزدیک به سه هزار میلیارد تومان از سهام شرکت‌های دولتی تا آن زمان واگذار شده بود، ولی ارزش سهام عدالت در همان مرحله اول دو هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان بود. در همان سال ۱۳۸۵ بعد از تفسیر تازه‌ای که از اصل ۴۴ قانون اساسی شد، دولت اجازه یافت تا ۸۰ درصد سهام کارخانجات، بنگاه‌های بزرگ دولتی را به بخش خصوصی و تعاونی واگذار کند که تا آن زمان بنابر قانون اساسی باید در اختیار دولت می‌بود. با تفسیری که از اصل ۴۴ صورت گرفت دولت اجازه یافت تا سهام شرکت‌های بزرگ نظیر خودروسازی‌ها، فولاد، معادن، بیمه، بانک، هواپیمایی، کشتیرانی، نیروگاه‌ها، مخابرات و نفت گاز را واگذار کند. با این مجوز تازه، واگذاری‌ها شرکت‌های دولتی سرعت گرفت هر چند کارشناسان اقتصادی می‌گویند در این مدت بخش عمده‌ای از شرکت‌ها به سازمان‌ها و نهاد‌های شبه دولتی و «خصولتی» واگذار شده‌است و سهم واگذار شده به بخش خصوصی ناچیز بوده‌است.

دبیر شورای هماهنگی بانک‌های دولتی و نیمه‌دولتی گفت: زمانی که متقاضی تسهیلات خرد امکان ارائه کسر از حقوق را ندارد، یعنی کارمند دولت به حساب نمی‌آید یا حقوق‌بگیر سازمان یا نهادی نیست، از تضمین‌هایی که در دستورالعمل تعریف شده مثل سهام عدالت و یارانه استفاده خواهد شد.


مدیر پروژه کارت‌های اعتباری شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اظهار کرد: تاکنون بیش از ۳۰۰ هزار درخواست توثیق هوشمند سهام عدالت از طریق بانک‌های عامل بدون مراجعه حضوری انجام شده است. ضمانت این کارت‌های اعتباری به پشتوانه سهام عدالت و بدون نیاز به ضامن است.

به گفته او متقاضیان دریافت کارت اعتباری با مراجعه به سامانه جامع اطلاع مشتریان بازار سرمایه (سجام) می‌توانند در این سامانه ثبت نام و احراز هویت کنند و بعد از نهایی شدن فرآیند ثبت نام در سجام با مراجعه به نرم افزار بانک ملی ایران در خواست توثیق خودشان را ثبت کنند. در این طرح سهامداران ضمن نگه داشت دارایی با ارزش خود می‌توانند از مزایای سهامدارای از قبیل سود سهام، افزایش سرمایه و مشارکت در مجامع بهره‌مند شوند.

شرکت سپرده گذاری به عنوان یکی از ارکان اجرایی بازار سرمایه از اسفند سال ۱۳۹۹ تا کنون اقدام به توثیق هوشمند سهام عدالت کرده است.

علیرضا قیطاسی، دبیر شورای هماهنگی بانک‌های دولتی و نیمه‌دولتی، درباره اختصاص وام‌های خرد به متقاضیان گفت: آحاد مردم کشور طبق دستورالعمل‌هایی که بانک مرکزی در سال گذشته و طی سال جاری ابلاغ کرده تا سقف ۲۰۰میلیون تومان یا دو میلیارد ریال می‌توانند برای دریافت تسهیلات اقدامات لازم را انجام دهند. به این معنا، وقتی یک شهروند یا مشتری بانک به این تسهیلات نیاز پیدا می‌کند، تا سقف ۲۰۰میلیون تومان می‌تواند از نظام بانکی کشور دریافت کند، اما باید به این نکته توجه کرد در صورتی که این سقف تسهیلات از بانکی گرفته شود، اقدام از بانک دیگر امکان‌پذیر نخواهد بود. قیطاسی در ادامه بیان کرد: دستورالعمل‌هایی برای تسهیلات خرد صادر و بر آن تاکید شده که سرعت و سهولت در انجام کار یکی از این موارد است. تدابیری هم برای ضمانت آن مورد توجه قرار گرفته که براساس آن چنانچه متقاضی از کارکنان دولت باشد، با ارائه گواهی کسر از حقوق نیازی به ضامن نخواهد داشت.

درصورتی‌که شهروند یا متقاضی تسهیلات خرد در شعب بانک‌ها در سراسر کشور با مواردی غیر از این روبه‌رو شد، اعتراض خود را از طریق سایت بانک و قسمت واحد رسیدگی به شکایات ثبت کند، مدت ۲۴ ساعت به آن رسیدگی و نتیجه به متقاضی اعلام خواهد شد. او درباره دستورالعمل سهام عدالت، خودرو و ... به عنوان تضمین تسهیلات نیز اظهار داشت: زمانی که متقاضی تسهیلات خرد امکان ارائه کسر از حقوق را ندارد یعنی کارمند دولت به حساب نمی‌آید یا حقوق‌بگیر سازمان یا نهادی نیست، برای او در قبال دریافت تسهیلات از تضمین‌هایی که در دستورالعمل تعریف شده (سهام عدالت و یارانه) استفاده خواهد شد. البته در چنین شرایطی قطعا باید تضمینات ترکیبی مورد توجه قرار گیرد، زیرا ممکن است مقدار سهام عدالت یا یارانه به اندازه اقساط وام ۲۰۰‌میلیون‌تومانی نباشد که در این شرایط یک ضامن دیگر به عنوان ضامن شخص ثالث باید به بانک معرفی شود.

دبیر شورای هماهنگی بانک‌های دولتی و نیمه‌دولتی درباره زمان اجرای ضمانت سهام عدالت تصریح کرد: استفاده از ضمانت یارانه از قبل مورد توجه بوده است و سهام عدالت هم در بانک‌هایی که تفاهم‌نامه آن را به امضا رسانده‌اند، اجرا می‌شود. تسهیلات دیگری نیز در کنار تسهیلات خرد وجود دارد که تسهیلات ازدواج یکی از آنهاست. ضرورت دارد بانک‌های کشور توجهی خاصی نسبت به عزیزانی که ازدواج می‌کنند یا گروهی که از سال ۹۷ ازدواج کرده‌اند، داشته باشند و آن را به صورت سهل و آسان در اختیار متقاضیان قرار دهند تا به‌موقع بتوانند نیاز‌های ضروری خود را تامین کنند. مزدوجینی که از تاریخ ۱/ ۱/ ۹۷ ازدواج کرده‌اند و هنوز تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج خود را دریافت نکرده‌اند، براساس سامانه‌ای که بانک مرکزی پیش‌بینی کرده است ثبت دریافت وام ازدواج را انجام دهند، پس از آن پیامک ارسال می‌شود، در مدت ۱۲ روز مهلت شعبه بانک مورد نظر آن‌ها مشخص خواهد شد، پس از این کار باید درمدت‌زمان تعیین‌شده مدارک لازم را به بانک شعبه تحویل دهند و تسهیلات ازدواج خود را دریافت کنند.

مزدوجین باید این نکته را مورد توجه داشته باشند که در زمان تعیین‌شده، اقدامات لازم را انجام دهند، زیرا درصورتی که در آن مدت به شعبه مراجعه نکنند، نام آن‌ها از سیستم حذف خواهد شد. قیطاسی در ادامه یادآور شد: به‌تازگی آقای رئیس‌جمهور هم دستوری دادند که بانک مرکزی در مدت ۱۵ روز بازنگری کند و دستورالعمل دریافت وام را از آنچه موجود است آسان‌تر سازد تا مزدوجین بتوانند به‌موقع این تسهیلات را مورد استفاده قرار دهند که بانک مرکزی نیز این اقدام را انجام داد. همچنین تسهیلات قرض‌الحسنه دیگری هم در سال جاری در قانون پیش‌بینی شده که مربوط به فرزندآوری است. سهمیه‌ها در این خصوص به شبکه بانکی ابلاغ شده و شاهد عملکرد خوبی تا به امروز در این رابطه بوده‌ایم.