به گزارش نبض بازار، نقش دلار به عنوان ارز ذخیره جهان در واقع بدین معنی است که سایر کشورهای جهان برای داشتن ذخیره ارزی دلار، تولیدات و سرمایههای واقعی خود را به آمریکا میدهند و در مقابل آن دلار و اوراق بهادار آمریکا را دریافت میکنند. به عبارت دیگر، این امر که در ادبیات اقتصاد به «seignorage» یا حق اربابی معروف است، به آمریکا اجازه میدهد تا به چاپ اسکناس و اوراق بهادار بپردازد و این اوراق را با کالاهایی که توسط بقیه جهان تولید میشود معاوضه کند.
بنا بر نظریه «جنگهای پترودلار»، نقش دلار به عنوان ارز انحصاری مبادلات بازار نفت و ارز ذخیره جهان عملا به صورت مکانیزمی برای تامین هزینه حفظ برتری اقتصادی و نظامی آمریکا عمل می کند. به نحوی که بدون آن پایههای هژمونی آمریکا متزلزل خواهد شد. لذا، حفظ موقعیت دلار در صدر اولویتهای سیاست خارجی آمریکا قرار دارد.
در مرحله کنونی، با توجه به ریسکها و خطراتی که موقعیت دلار را تهدید می کنند، آمریکا برای حفظ نقش دلار به عنوان ارز انحصاری مبادلات بازار نفت و ارز ذخیره جهان به سیاست نظامی گری در منطقه خلیج فارس روی آورده است تا مانع از افول هژمونی اقتصادی، نظامی وسیاسی خود گردد. مبانی اقتصادی این نظریه که توسط ویلیام کلارک وهزل هندرسون فرمول بندی شده اند را میتوان به ترتیب زیر خلاصه نمود.
نزدیک به ۷۰% مبادلات تجاری جهان به دلار انجام می پذیرد در حالیکه ارزش کل صادرات آمریکا به جهان تنها یک سوم این مبلغ است. این امر از آنجا ناشی می شود که مبادلات نفت در ان
حصار دلار میباشد و دلار نقش ارز ذخیره نظام بانکی جهان را ایفا می کند. غالب کشورهای جهان می کوشند تا کالاهای صادراتی خود را تا حداکثر ممکن به دلار بفروشند تا دلار لازم برای خرید نفت از کشورهای صادر کننده نفت را تامین کنند.
متجاوز از ۷۰% از ذخائر ارزی جهان، یعنی ارزی که کشورهای جهان برای انجام مبادلات بین المللی و محافظت خود علیه سوداگری ارزی نگاه میدارند از دلار آمریکا تشکیل میشود. اما بنا به مقتضیات بازار و مکانیزمهایی که آمریکا با استفاده از نیروی سیاسی، نظامی و مالی خود به وجود آورده است، بخش عمده این سرمایه هنگفت به اقتصاد آمریکا سرازیر میشود.
بر اساس نرخ صرافی ملی ایران امروز (۱۰ تیر ۱۴۰۱) هر دلار آمریکا به مبلغ ۲۷ هزار و ۷۲۷ تومان و هر اسکناس یورو به قیمت ۲۸ هزار و ۶۵۳ تومان به فروش میرسد.
قیمت روز ارز در صرافی ملی ایران
نام ارز |
قیمت (تومان) |
27.727 |
|
یورو |
28.653 |
پوند انگلیس |
39.558 |
لیر ترکیه |
1.900 |
4.835 |
|
دینار عراق |
22 |
روبل روسیه |
565 |