به گزارش نبض بازار، به گزارش گروه اخبار استان‌ها، بازار مرغ در سال‌های اخیر همواره با نوسان‌های فصلی و مقطعی روبرو بوده و هر از چند گاه، خود را به شکل کمبود در بازار یا افزایش عرضه، نشان می‌دهد. تلاطم در بازار مرغ که اواخر سال گذشته در بیشتر استان‌ها وجود داشت، در نهایت با مدیریت بازار و افزایش جوجه ریزی، برطرف شد به طوری که امروز ماجرا روندی معکوس یافته و با افزایش عرضه و وجود مرغ مازاد در بازار مواجه هستیم که در شماری از استان‌ها به کاهش قیمت‌ها منجر شده است.
وجود مرغ مازاد در بازار و کاهش قیمت‌ها در نگاه نخست، اتفاقی مثبت برای مردم و مصرف کنندگان به شمار می‌رود، اما باید مراقب بود که باز هم بازار مدیریت شده و با کاهش جوجه ریزی از سوی مرغداران و به دنبال آن کاهش تولید مواجه نشویم.
خرید مرغ مازاد در استان‌ها با هدف حمایت از تولیدکنندگان
با توجه به افزایش تولید و عرضه مرغ با هدف حمایت از تولیدکنندگان و جلوگیری از زیان مرغداران، سیاست خرید مرغ توسط نهاد‌های ذیربط در دستور کار قرار گرفته است. مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام کشور در این راستا با بیان اینکه خرید حمایتی مرغ در استان‌ها آغاز شده است، گفت: تولیدکنندگان نگرانی در این خصوص نداشته باشند.
«محسن سلامی» افزود: از یک ماه گذشته تاکنون تولید مرغ رو به افزایش بوده بنابراین از زمانی که مشکل مازاد مرغ در کشور مطرح شد، شرکت پشتیبانی امور دام کشور، عملیات خرید را آغاز کرده است.
مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام کشور تصریح کرد: اکنون نیز بخشنامه خرید حمایتی مرغ مازاد از تولیدکنندگان سراسر کشور به ادارات جهاد کشاورزی و ادارات پشتیبانی امور دام استان‌ها ابلاغ شده است بنابراین تولیدکنندگان هیچ دغدغه‌ای نداشته باشند.
در این ارتباط خبرنگاران ایرنا در مراکز استانی به بررسی وضعیت تولید و عرضه مرغ در شهرستان‌ها پرداخته‌اند و علاوه بر رصد قیمت ها، اقدامات انجام شده برای حمایت از تولیدکنندگان و مصرف کنندگان را پیگیری کرده اند.
بررسی خبرنگاران ایرنا نشان می‌دهد که سیاست خرید مرغ مازاد در استان‌ها توسط نهاد‌های ذیربط با هدف حمایت از چرخه تولید در حال انجام است و بر خلاف ماه‌های گذشته نه تنها، کمبود عرضه‌ای وجود ندارد بلکه بیشتر استان‌ها با مازاد عرضه مواجه شده اند.
در این راستا، سعادت علی‌نیا مدیرکل امور پشتیبانی امور دام خراسان رضوی به خبرنگار ایرنا در مشهد گفت: هدف از خرید حمایتی گوشت مرغ از تولیدکنندگان، کاهش قیمت گوشت مرغ در بازار و جلوگیری از متضرر شدن تولیدکنندگان است و خرید تا زمان تعادل در بازار و رسیدن قیمت خرید مصرف‌کننده به نرخ مصوب ادامه دارد.
سام مردانی معاون تولیدات دامی جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری نیز به خبرنگار ایرنا افزود: هم‌اکنون بیش از ۱۵۰ هزار قطعه مرغ با وزن بیش از ۳۰۰ تن مازاد در استان وجود دارد که ذخیره‌سازی مرغ مازاد و انجماد آن در دستور کار قرار گرفته است.
این تصمیم پس از آن گرفته شد که جمعی از مرغداران چهارمحال و بختیاری اواخر فروردین نسبت به وضعیت موجود بازار مرغ، کمبود نهاده‌های دامی، ممنوعیت خروج مرغ از استان و پایین بودن قیمت مرغ نسبت به سایر استان‌ها و همچنین نبود خرید تضمینی مرغ توسط شرکت پشتیبانی امور دام با حضور در مقابل استانداری خواستار رسیدگی به مشکلات خود و رفع این نگرانی‌ها شدند.
در این طرح روزانه بین ۹۰ تا ۹۵ تن مرغ در کشتارگاه‌های استان چهارمحال و بختیاری کشتار می‌شود که ۱۵ تا ۲۰ تن از این میزان منجمد و ذخیره‌سازی خواهد شد؛ این در حالی است که پیش از این مرغ مازاد واحد‌های مرغداری از خارج استان و به استان‌هایی که کمبود مرغ داشتند، ارسال می‌شد که در این مقطع به دلیل بالا بودن تولید مرغ در سطح کشور، امکان خروج مرغ از استان وجود ندارد و مرغ از استان خارج نمی‌شود.
در استان قم نیز مازاد تولید وجود دارد؛ در این ارتباط محمد رضا حاجی رضا رییس سازمان جهاد کشاورزی قم در گفتگو با ایرنا از اجرای طرح‌های حمایتی از تولیدکنندگان و مدیریت دغدغه مازاد تولید آنان خبر داد و گفت: به همین‌منظور طی روزهای گذشته ۲ کار اساسی به منظور حمایت از تولیدکنندگان گوشت مرغ در استان صورت گرفت، نخست آنکه اجازه صادرات مرغ مازاد نیاز مردم قم به سایر استان‌های کشور داده شد و همچنین شرکت پشتیبانی امور دام بر مبنای وظیفه تنظیم‌گری خود موظف شد، مرغ مازاد نیاز بازار تولیدکنندگان را با قیمت مصوب خریداری کند.
حسن عنایتی رییس سازمان جهاد کشاورزی مازندران نیز در گفتگو با خبرنگار ایرنا از خرید روزانه ۱۵۰ تا ۲۰۰ تن مرغ مازاد بر مصرف از سوی دولت خبر داد و با اشاره به کاهش قیمت مرغ برای مصرف کنندگان به افزایش ۲۰ درصدی جوجه ریزی طی ماه‌های بهمن و اسفند سال گذشته گفت که به همین دلیل شاهد مازاد بر مصرف و عرضه بیشتر مرغ در این ایام هستیم.
همچنین حسین ایراندوست معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی اصفهان از مازاد تولید گوشت مرغ در این استان خبر داد به گونه‌ای که بازار توان جذب آن را ندارد.
در اغلب استان‌ها افزایش عرضه مرغ گرم، کاهش قیمت را به دنبال داشته به طوری که حتی نرخ‌ها از قیمت مصوب نیز کمتر شده است؛ در این ارتباط مسوول قرارگاه امنیت غذایی جهاد کشاورزی ارومیه قیمت هر کیلوگرم مرغ گرم در بازار این شهرستان را بین ۲۴۰ تا ۲۸۰ هزار ریال عنوان کرد یعنی عرضه گوشت مرغ کمتر از قیمت مصوب (۳۱۰ هزار ریال در ازای هر کیلوگرم) صورت می‌گیرد. البته به گفته رییس سازمان جهادکشاورزی آذربایجان غربی خرید و ذخیره سازی گوشت مرغ منجمد به میزان ۵۰۰ تُن در این استان آغاز شده است.
در چنین شرایطی برخی استان‌ها عرضه مرغ منجمد را متوقف کرده اند؛ برای نمونه صمد رنجبری مدیر توسعه بازرگانی جهاد کشاورزی استان فارس به خبرنگار ایرنا در شیراز گفت: توزیع مرغ منجمد در سطح این استان متوقف و کار خرید تضمینی گوشت مرغ مازاد نیاز بازار در فارس آغاز شده است و این آمادگی وجود دارد که هر میزان مرغ مازاد تولیدکنندگان فارس با نرخ مصوب خریداری شود.
علت اصلی تکافوی مسئولان جهادکشاورزی در استان‌ها برای خرید مرغ مازاد از تولیدکنندگان، رفع نگرانی مرغداران است که معتقدند کاهش قیمت‌ها به کمتر از نرخ مصوب سبب زیان آن‌ها می‌شود؛ در این ارتباط منوچهر رحمانی مدیر توسعه بازرگانی جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی به ایرنا می‌گوید: توزیع زیاد مرغ قبل از عید و بعد از عید در قالب طرح ضیافت موجب کاهش قیمت در برخی مواقع حتی زیر قیمت دولتی و مصوب تنظیم بازار شده است. باید قیمت مرغ واقعی باشد تا تولید کننده هم ضرر نکند.
علیرضا صادق مدیر امور طیور سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی نیز در این پیوند به تولیدکنندگان اطمینان داده است که هیچ محدودیتی در زمینه خرید این ماده پروتئینی وجود ندارد.
در استان گلستان که یکی از قطب‌های صنعت طیور در کشور به شمار می‌رود نیز مازاد عرضه وجود دارد؛ شاید یکی از دلایل آن کاهش فعالیت رستوران ها، تالار‌ها و مراکز گردشگری در ماه مبارک رمضان باشد که سبب کاهش تقاضای خرید می‌شود، اما به گفته سعید حسن پور مدیر توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی گلستان برای رفع این مشکا هزار تن گوشت مرغ مازاد از پرورش دهندگان این استان طی ۲ هفته اخیر خریداری شده است که این روند تا روند رسیدن بازار به تعادل در عرضه و تقاضا ادامه خواهد داشت.
در این ارتباط مرکز ایرنا در استان لرستان در گزارشی به بررسی وضعیت عرضه گوشت مرغ و نوسان قیمت‌ها پرداخته است. بر اساس این گزارش، مشکل کمبود گوشت مرغ که در ماه‌های اخیر وجود داشته، اکنون برطرف شده است. وفور مرغ و ایجاد تعادل در قیمت آن در لرستان هرچند رضایت نسبی عموم مردم را در پی داشته، اما تاحدودی مرغداران را نگران کرده است و انتظار می‌رود خرید این کالا توسط دولت، به صورت گسترده تری در استان در دستور کار قرار گیرد تا بخش تولید نیز متضرر نشود.
به گفته محمدرضا کمالوندی رییس اتحادیه مرغداران لرستان، در حال حاضر نیز افزایش تولید در استان‌های همجوار و عدم خروج مرغ از استان از جمله مهمترین دلایل وفور این کالای پروتئینی در استان است.
وی ادامه داد: هرچند ثبات در بازار و امنیت غذایی برای مردم حاصل شده است، اما در صورت ادامه این روند، وضعیت به ضرر مرغداران خواهد بود بنابراین باید اقدامات حمایتی دولت از بخش خصوصی صورت گیرد تا علاوه بر تنظیم بازار و تامین مرغ مصرفی مردم، مرغداران نیز متضرر نشوند.
ضرورت حذف دلالان و تکمیل زنجیره تولید مرغ
تلاطم و نوسان دوره‌ای بازار مرغ در سال‌های اخیر بار‌ها تکرار شده که افزایش قیمت و کمبود مرغ از تبعات آن است. به طور معمول پس از افزایش شدید قیمت ها، مرغ داران تشویق می‌شوند تا با جوجه ریزی گسترده به کسب سود بپردازند؛ به دلیل اینکه جوجه ریزی‌ها بدون برنامه ریزی مشخصی است، پس از چندماه بازار به اشباع رسیده و به دلیل عرضه زیاد، قیمت مرغ کاهش می‌یابد.
پس از کاهش قیمت ها، انگیزه مرغ داران برای جوجه ریزی کاهش می‌یابد که نتیجه آن، کاهش عرضه و افزایش قیمت‌ها در ماه‌های بعد است. این چرخه معیوب، بار‌ها تکرار شده و زیان زیادی را به تولیدکنندگان و مصرف کنندگان تحمیل کرده است که برای قطع آن، راهکار‌هایی مانند برنامه ریزی بلند مدت برای جوجه ریزی، تکمیل زنجیره تولید مرغ و حذف دلالان ارایه شده است.
با این اوصاف به نظر می‌رسد بازار محصولات پروتئینی بویژه مرغ نیازمند یک تدوین و اجرای برنامه‌ریزی دقیق و منسجم برای جوجه‌ریزی در مرغدا‌های استان‌ها و حذف دلالان از زنجیره تولید مرغ است تا گسترش چتر نظارت بر چرخه جوجه ریزی و عرضه محصول، تولیدکننده و مصرف کننده ضرر نکنند.
خرید تضمینی مرغ در زمان وجود مازاد عرضه، نظارت بر عرضه مستقیم مرغ از کشتارگاه‌ها به بازار و فراهم آوردن زیرساخت‌ها برای تولید ارزان توسط مرغداری‌ها، از جمله راهکار‌های دیگری است که کارشناسان برای جلوگیری از التهاب بازار پیشنهاد می‌دهند.