با روی کار آمدن دولت سیزدهم، اجرای این قانون که تاکنون سه بار موردتاکید مقام معظم رهبری قرار گرفته است در دستور کار جدی وزارت نفت قرار گرفت تا وضعیت طرح‌ها موردبررسی قرار گرفته و موانع پیش‌روی آنها برداشته شود.
8 طرح برگزیده ذیل قانون پتروپالایشگاه‌ها در جدول 1 آورده شده است:
جدول 1
خبرگزاری فارس در پرونده «8 طرح برگزیده پتروپالایشی» به جزئیات هر یک از طرح‌ها و وضعیت هر یک از آنها پرداخته است:
- آخرین وضعیت پروژه پتروپالایشگاه لاوان/ هشدار لغو امتیاز تنفس خوراک
- پیشنهاد تشکیل کارگروه ملی برای کمک به تامین مالی پتروپالایشگاه‌ها
- جزئیات ساخت پتروپالایشگاه 300 هزار بشکه‌ای نگین مکران
- طرح مروارید مکران، پیشتاز پروژه‌های برگزیده پتروپالایشگاهی
- جزئیات احداث پتروپالایشگاه انتخاب و تکمیل پروژه تا 6 سال آینده
- پیشرفت 26 درصدی پتروپالایشگاه 60 هزار بشکه‌ای جاوید قشم
- چالش‌های پیش روی پتروپالایشگاه پیشگامان سیراف/ برنامه تکمیل طرح در 1403
با توجه به اهمیت این طرح‌ها، در ادامه پرونده «8 طرح برگزیده پتروپالایشی» به بررسی آخرین طرح یعنی طرح پتروپالایشگاه ستاره سبز سیراف پرداخته می‌شود.
مدیران پتروپالایشگاه ستاره سبز سیراف با وجود پیگیری‌های خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس حاضر به پاسخگویی درباره اقدامات گروه گسترش نفت و گاز پارسیان درباره این طرح نشدند.
*جزئیات طرح پتروپالایشگاه ستاره سبز سیراف
همزمان با شروع تکمیل فازهای پارس جنوبی در خردادماه سال ١٣٩۴ عملیات اجرایی طرح فراگیر پالایشی سیراف، با هدف پرهیز از خام فروشی ماده ارزشمند میعانات گازی، برداشت حداکثری گاز از میدان مشترک پارس جنوبی و البته خنثی کردن تحریم میعانات گازی آغاز شد.
این مجموعه پالایشی ابتدا قرار بود با انتخاب 8 سرمایه‌گذار به صورت یک مجتمع پالایشی با ٨ واحد به ظرفیت۶٠ هزار بشکه در روز آغاز شود. اما با گذر زمان به دلیل وجود مشکلاتی از جمله ایرادات اساسی در طرح اولیه وزارت نفت، ناتوانی در تامین مالی و نیز اختلاف سرمایه‌گذاران با هم، این طرح دستخوش تغییراتی در ظرفیت پالایشی طرح، ترکیب سرمایه‌گذاران و تغییر زنجیره ارزش نهایی خود شد.
از ابتدای سال 1397 تغییراتی در ساختار طرح سیراف با افزوده شدن سهامداران جدید، حذف یا ادغام بعضی از پالایشگاه‌ها و همچنین اضافه شدن طرح‌های پتروپالایشی انجام شد. در نهایت طرح های باقیمانده در سیراف تا ظرفیت 300 هزار بشکه در روز کاهش پیدا کردند.
پتروپالایشگاه ستاره سبز سیراف، شرکت‌های توسعه پالایشی پیشگامان سیراف، آدیش جنوبی و شرکت جاوید انرژی پرتو طرح هایی بودند که نهایتاً مقرر شد با زیرساخت‌های مشترک روند احداث خود را شروع کنند. همه این شرکت‌ها به جز آدیش جنوبی از طرف وزارت نفت شرایط دریافت تنفس خوراک را دریافت کرده‌اند.
در این میان طرح پتروپالایشگاه ستاره سبز سیراف قرار است با ظرفیت 120 هزار بشکه در روز در منطقه ویژه انرژی پارس در زمینی به مساحت 117 هکتار (63 هکتار پالایشگاه و 54 هکتار پتروشیمی) احداث شود. این پروژه در آخرین طراحی‌های فرایندی الگوی پتروپالایشی به خود گرفته است و قرار است محصولاتی از قبیل گازمایع، نفتای سبک، گازوئیل، سوخت جت، بنزن، زایلن و تولوئن را با خوراک میعانات گازی تحویلی از پارس جنوبی تولید کند.
سایر مشخصات این پروژه به شرح جدول 2 است.
جدول 2
*عقب‌ماندگی طرح ستاره سبز از سایر طرح‌های مجتمع پالایشی سیراف
تا پیش از سال 1399 دو ابهام پیش روی این طرح از نظر تامین خوراک میعانات گازی مورد نیاز با توجه به افت فشار در میادین گازی و همچنین رویکرد دولت جدید در قبال آنها، پیشرفت این پروژه بسیار اندک بوده است.
با روی کار آمدن دولت جدید، وزارت نفت ضمن حمایت از طرح‌های میعانات گازی سیراف، برای آن‌های ضرب الاجل تکمیل و بهره‌برداری نهایتاً 36 ماهه تعیین شده و اختیار تأمین زیرساخت‌های موردنیاز به صورت جمعی یا فردی به خود آنها واگذار شده است.
طرح ستاره سبز سیراف تا آبان 1400 دارای پیشرف فیزیکی 5 درصد بوده که نسبت به سایر طرح‌های پالایشی منطقه سیراف کمترین پیشرفت فیزیکی را داشته است. بیشترین پیشرفت این پروژه در بعد مهندسی بوده و در بعد تدارکات، ساخت و اجرا و راه‌اندازی پیشرفت بسیار اندکی حاصل شده است.
در حال حاضر با توجه به تأمین شدن لایسنس اغلب واحدهای فرآیندی این پروژه، مهم‌ترین چالش پیش روی آن تأمین منابع مالی موردنیاز است. در این خصوص ضروری است اولاً شرکت سرمایه‌گذار این پروژه یعنی شرکت نفت و گاز پارسیان نسبت به تأمین مالی منابع تحت عنوان آورده سهامدار اقدام کند و پس از آن از مزیت قانون پتروپالایشگاه‌ها استفاده کرده و نسبت به واگذاری 30 درصد از سهام طرح در بازار سرمایه و تامین مالی اقدام کند.
وزارت نفت نیز می‌تواند ضمن نظارت به انجام فرایندهای یادشده طبق موعد مقرر براساس آیین‌نامه قانون پتروپالایشگاه‌ها حمایت‌ها و مانع‌زدایی لازم را برای تسهیل این فرایندها انجام دهد. علاوه بر این می‌توان از فرصت‌های فاینانس یا سرمایه‌گذاری کشورهای دیگر مثل چین و روسیه نیز به منظور کمک به تامین مالی طرح‌ها استفاده کرد.
یکی از اقدامات مثبت وزارت نفت دولت سیزدهم، برگزاری جلسات فصلی با طرح‌های برگزیده تروپالایشگاهی به منظور رصد پیشرفت آن‌هاست. این جلسه تا کنون دو بار اواخر آذر و اسفند سال گذشته برگزار شده است. اما واقعیت این است که با توجه به اهمیت فوق العاده و پیچیدگی فرایند تکمیل طرح‌های پالایشی نفت خام و میعانات گازی ضروری است این جلسات حداقل ماهانه برگزار شود تا طرح‌ها سرعت بیشتری به خود بگیرند.