به گزارش نبض بازار، بر اساس گفته های فعالان بخش کشاورزی، سالهاست که گندم یارانه‌ای به بخش صنف و صنعت همچون صنایع ماکارونی، شیرینی، شکلات و بیسکویت داده می‌شود که منافع آن به جیب تعداد معدودی از افراد می‌رود، درحالیکه تخصیص ارز به گندم و نان با هدف حمایت از مصرف کننده صورت می‌گیرد.
گفتنی است، با وجود چندنرخی بودن قیمت گندم و اختلاف چشمگیر نرخ خرید تضمینی با گندم یارانه‌ای و همچنین بازار آزاد شاهد سوء استفاده و توزیع خارج از شبکه، جایگزینی گندم به عنوان خوراک دام و طیور و قاچاق به آن سوی مرز‌ها هستیم که با تداوم شیوه فعلی تخصیص ارز به گندم و نان رانت و فساد در این حوزه همچنان ادامه خواهد داشت.
البته مطرح شدن تغییر شیوه حمایت از مصرف کنندگان گندم، آرد و نان به معنای حذف ارز ترجیحی نیست، بلکه یارانه‌ای در قالب ارز ترجیحی به مصرف کنندگان تخصیص داده می‌شود به طوریکه اعتباری به ازای سوئیچ هر کارت ملی (سرپرست و اعضای خانوار) پیش بینی شده است و در مقابل با اجرایی شدن این طرح دیگر شاهد خروج پنهان آرد یارانه‌ای در قالب صادرات ماکارونی، شیرینی و شکلات یا هدر رفت مقدار قابل توجهی نان یا افزایش واردات ناشی از تخصیص ارز ترجیحی نیستیم.
فروش آرد در نانوایی‌ها مجاز نیست!
گزارش‌ها حاکی از آن است که واحد‌های نانوایی هر کیلو آرد را با قیمت ۷ تا ۷ هزار و ۵۰۰ تومان به مشتری عرضه می‌کنند، درحالیکه جلالی مدیرکل هماهنگی و نظارت بر امور آرد و نان بازرگانی دولتی می‌گوید که هیچ واحدنانوایی مجاز به فروش آرد نیست.
جلالی دامه افزود: با توجه به هدر رفت چشمگیر نان، کاهش کیفیت نان تولیدی، کم فروشی و آگهی فروش مجوز واحد نانوایی در فضای مجازی، طبخ نان برای برخی واحد‌های دامداری و قاچاق آرد به آن سوی مرز‌ها سیاست تغییر تخصیص ارز هر چه سریع‌تر باید اتفاق بیفتد تا علاوه بر جلوگیری از خروج پنهان آرد یارانه ای، دورریز نان هم بواسطه ارتقای کیفیت افزایش یابد.
با تغییر شیوه حمایت از مصرف کننده بساط رانت و فساد جمع می‌شود
در این خصوص علیقلی ایمانی مدیرعامل بنیاد ملی گندمکاران گفت: با خرید و فروش مجوز در فضای مجازی این انگیزه ایجاد می‌شود که با قیمت‌های اعلامی افراد وسوسه شوند و از رانت در بحث آرد و گندم استفاده کنند.
وی اذعان کرد: هم اکنون چند نرخ در حوزه گندم داریم به طوریکه یک گندم یارانه دار ۶۶۵ تومان، گندم نیمه آزاد۹۰۰ تومان و گندم صنف و صنعت ۲ هزار و ۷۰۰ تومان است.
با داغ شدن بحث خرید و فروش مجوز در فضای مجازی بسیاری از خریداران تشویق به دریافت امتیازات می‌شوند، البته نه با این هدف که نان کیفی بپزند بلکه به دلیل سوء استفاده از رانت در بحث آرد و گندم و نان استفاده می‌کنند.
مدیرعامل بنیاد ملی گندمکاران افزود: واحد‌های نانوایی یک کیسه آرد یارانه‌ای ۴۰ کیلویی را حدود ۳۵ تا ۳۶ هزار تومان خریداری می‌کنند، درحالیکه در بازار آزاد با نرخ ۶۰۰ هزار تومان خرید و فروش می‌شود.
ایمانی خاطرنشان کرد: بنابر آمار سالانه ۳۰۰ هزار تن ماکارونی صادر می‌شود که با احتساب آرد یارانه دار تنها یک عده سود می‌برند. همچنین چه نظارتی بر قیمت شیرینی و شکلات صادراتی و عرضه در بازار داخل صورت می‌گیرد.
این در حالی است که سالهاست که به بخش صنف و صنعت آرد یارانه‌ای داده می‌شود، درحالیکه اگر ارز حاصل از صادرات ماکارونی به ارز ترجیحی تبدیل نشود، چه ضرورتی دارد که به بخش صنف و صنعت همچون ماکارانی و شیرینی و شکلات گندم یارانه‌ای داده شود.
وی آزاد سازی نرخ آرد و نان و پرداخت یارانه به مصرف کنندگان را تنها راه حل پایان دادن به رانت و سوء استفاده و افزایش کیفیت نان اعلام کرد.
ریشه خرید و فروش مجوز واحدنانوایی در فضای مجازی چیست؟
محمدجواد خاکزاد مشاور ارشد نظام صنفی کشاورزی گفت: خرید و فروش مجوز در فضای مجازی کار درستی نیست، اما علت اصلی فروش مجوز واحد نانوایی، دامداری و مرغداری مواد اولیه و نهاده یارانه دار است.
خاکزاد اذعان کرد: در شرایط کنونی دولت به سبب حمایت از اقشار آسیب پذیر، مواد اولیه ارزان قیمت در اختیار تولیدکننده قرار می‌دهد، درحالیکه مصرف کننده سودی عایدش نمی‌شود و تنها واسطه گران منتفع می‌شوند.
تغییر شیوه حمایت از مصرف کنندگان آرد و نان به سیاست‌های دولت بستگی دارد
مشاور ارشد نظام صنفی کشاورزی تصریح کرد: با توجه به تورم‌های اخیر، پرداخت یارانه به کالا‌های اساسی همچون نان و محصولات پروتئینی برای حمایت از اقشار آسیب پذیر یک ضرورت به شمار می‌رود که با این وجود پرداخت یارانه مستقیم به تولیدکننده یا مصرف کننده به سوء استفاده‌ها پایان می‌دهد.
وی در ادامه، خرید و فروش مجوز به معنای کاغذ در فضای مجازی را بیانگر فروش امضا‌های طلایی و رانت می‌داند، درحالیکه فروش مجوز واحد ساخته شده به افراد دارای صلاحیت ایرادی ندارد.
در پایان بسیاری از کارشناسان و دست اندرکاران حوزه آرد و نان براین باورند که مجوز واحد نانوایی با در نظرگرفتن صلاحیت حرفه‌ای فرد و مکان مشخص باید داده شود، در غیراین صورت مشکلاتی همچون خرید و فروش مجوز در فضای مجازی را به همراه دارد که علت اصلی مجوز فروشی‌ها در این‌حوزه ناشی از پرداخت یارانه به آرد است که با استمرار شیوه فعلی تخصیص ارز کماکان شاهد انحراف و توزیع خارج از شبکه، قاچاق گندم و آرد و جایگزینی گندم تولیدی به عنوان خوراک دام‌خواهیم بود.