علی محمدزمانی، عضو انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در گفت‌وگو با خبرنگار نبض بازار گفت: صنعت فولاد صنعتی آب‌بر و انرژی‌براست و از سویی صنعتی زیرساختی برای صنایع دیگر است و نمی‌توان میزان مصرف آب برای تولید فولاد را صرفا برای این صنعت در نظر گرفت. 60 درصد محصولات صنعتی براساس فولاد و محصولات فولادی در حال فعالیت هستند به این معنا که این 60 درصد، سهمی از تولید سایر صنایع کشور است.
عضو انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران افزود: در پاسخ به منتقدان مصرف آب صنایع باید گفت که صنایع مادر، تامین‌کننده مهم مواد اولیه برای سایر بخشهای تولیدی و صنعتی کشور هستند و اگر این مواد اولیه از سوی تولیدکنندگان داخلی تامین نشود نیاز به واردات آنها وجود خواهد داشت که با مشکلات ارزی و سایر موضوعات مواجه خواهد بود.
محمدزمانی تصریح کرد: بحران کمبود مواد اولیه تولید از جمله موضوعاتی است که با بحران کم‌آبی برابری می‌کند. بسیاری از صنایع از جمله صنایع فولادی در سال‌های اخیر با تغییر تکنولوژی‌های تولید به سمت بازیافت حرکت کرده‌اند و صنایع فولادی با کاهش قابل توجه مصرف آب همان آب استفاده شده را بازچرخانی می‌کنند.
عضو انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران ادامه داد: هیچ یک از واحدهای فولادی از جمله فولاد مبارکه و ذوب آهن اصفهان مصرف آب گذشته را ندارند و تمام آنها طرح‌های بازچرخانی در مصرف آب را مورد استفاده قرار داده و میزان مصرف آب آنها به شدت کاهش یافته است. در گزارشی که از صنعت فولاد اروپا منتشرشده است، نشان می‌دهد میزان کاهش مصرف آب در این صنایع چندین برابر کاهش نزولات آسمانی بوده است.
محمدزمانی خاطرنشان کرد: اگر در اروپا میزان بارش 10 درصد کاهش یافته در صنایع میزان مصرف آب حدود 50 تا 60 درصد کاهش یافته است و در ایران نیز بسیاری از واحدهای تولیدی و صنعتی کشور از سیستم بازچرخانی آب استفاده می‌کنند. انتقادهای کنونی به زمانی برمی‌گردد که در دهه 60 و 70 برای مصرف اب صنایع از آب‌های زیرزمینی استفاده می‌شد و بعد از مصرف بلافاصله جذب زمین می‌شد که خطرات آلوده‌سازی سفره‌های آب زیرزمینی را نیز به دنبال داشت.
صنایع با الزاماتی که وجود داشته به سمت بازچرخانی آب حرکت کرده‌اند
وی افزود: در طول سال‌ها صنایع با الزاماتی که وجود داشته به سمت بازچرخانی آب حرکت کرده‌اند و امروز می‌توان گفت که مصرف آب صنعت فولاد در پائین‌ترین حد، قابل کنترل است. نکته دیگر آنکه سایر بخشهای اقتصادی نیز باید در جهت کاهش مصرف اقدام کنند. اکنون بخش کشاورزی بزرگترین مصرف‌کننده آب در کشور است و حدود 90 درصد از آب قابل استفاده در کشور توسط این بخش به مصرف می‌رسد.
محدود کردن صنعت به معنای حذف اشتغال ناشی از این بخش است
محمدزمانی عنوان کرد: در مصارف شهری نیز باید راهکارهایی برای مدیریت بهینه مصرف وجود داشته باشد؛ اینها اقداماتی است که در همه جای جهان تجربه شده است. بخش مهمی از اشتغال موجود کشور در بخش صنعت است و نباید با هدف صرفه‌جویی در مصرف آب این بخش مهم اقتصادی کشور را تحت تاثیر قرار داد. محدودکردن بخش صنعت به معنای از بین رفتن اشتغال ناشی از صنایع است
عضو انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران درباره استانداردهای مصرف آب صنایع و راهکارهای بهبود مصرف آب در آنها اضافه کرد: استانداردهای مصرف آب در صنایع کشور از استانداردهای جهانی دور نیست و به ویژه آنکه در صنعت فولاد و شناختی از کشورهای پیشرو در این صنعت مانند چین و برخی کشورهای اروپا وجود دارد نشان می‌دهد که استانداردهای مصرف ما پایین‌تر از آنها نیست.
محمدزمانی با بیان اینکه تا دستیابی به برخی از تکنولوژی‌ها که هنوز در اروپا استفاده نشده است، راهی نیست، تصریح کرد: به طور مثال سیستم‌های خنک‌کننده هیبریدی که در اروپا ظرف چهار پنج سال اخیر برای تکمیل زنجیره بازچرخانی آب استفاده می‌شود تنها 5 درصد در صرفه‌جویی در مصرف آب تاثیرگذار است.
عضو انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران خاطرنشان کرد: سایر مصارف آب در کشور که بدون نظام کنترلی هستند باید نظارت شوند.
محمدزمانی درباره جانمایی صنایع و انتقادهایی که در این باره مطرح می‌شود، گفت: نگاه به این جانمایی‌ها بدون توجه به شرایطی که کشور در آن زمان داشته است، ممکن نیست. در دهه 1960 که قرارداد ذوب آهن اصفهان بسته شد، کره جنوبی حتی یک کیلوگرم فولاد تولید نمی‌کرد و حتی یک کارخانه فولاسازی نداشت. زمانی که قرارداد فولاد مبارکه بسته می‌شود چین و کره جنوبی تولید فولاد قابل توجهی نداشته است و توسعه صنعتی که در 30 سال گذشته به وجود آمده است، موجب شده است تا صنایع آب‌بردرحاشیه دریاها مستقر شوند.
وی افزود: درروسیه و آمریکا که دردهه 1930 و 1940 کار تولید فولاد را قبل از ما آغاز کرده‌اند این صنایع در کنار دریا مستقر نبوده‌اند و دانش روز آن زمان، استقرار صنایع آب‌بر در کنار دریا نبوده است و به تدریج به سمت جانمایی به سمت دریا رفته‌اند.
محمدزمانی خاطرنشان کرد: توسعه صنایع امروز در درون کشور قابل قبول نیست اما استقرار این صنایع در مرکز کشور اشتباه امروز نبوده و وقتی فولادخوزستان در خوزستان احداث می‌شود توجیه اقتصادی و نگاه به اقتصاد آب در این جانمایی جایی نداشته است.
جانمایی برخی از صنایع ناشی از تهدیدهای جنگ در دهه 60 بوده است
وی ادامه داد: در دهه 60 بحث جنگ و تهدیدهای ناشی از آن در مرزها موجب شد تا جانمایی صنایع نیز در استان‌هایی که دسترسی به آب صنایع در آنها وجود داشت، صورت نگیرد.نباید با عینک امروز گذشته را ارزیابی کرد.بسیاری از تصمیم‌هایی که در گذشته بنا به شرایط و اقتضائات زمان گرفته شده است را نمی‌توان با نگاه امروز ارزیابی کرد.
محمدزمانی تصریح کرد: در مور آینده نیز باید گفت که توسعه صنایع آب‌بر در مرکز کشور منطقی نیست و وزارت صمت نیز تنها به پروژه‌هایی اجازه توسعه می‌دهد که در ساحل مکران مستقر شوند و بیش از 10 میلیون تولید در سواحل مکران پیش‌بینی شده است.
نبض بازار