شاخص کل بازار در نهایت با افزایش 38 هزار و 92 واحدی (3.22درصد) نسبت به روز چهارشنبه،در ارتفاع 1 میلیون و 222 هزار و 70 واحد قرار گرفت.با گزارش لحظه به لحظه از تالار شیشه ای بورس با ما در نبض بازار همراه باشید. شاخص فرا بورس با رشد اندک 437 واحدی (2.43درصد) نسبت به روز چهارشنبه در ارتفاع 18 هزار و 447 واحدی قرار گرفت.شاخص کل هم وزن نیز با افزایش 7 هزار و 252 واحدی (0.63درصد) به ارتفاع 440 هزار و 383 واحد قرار گرفت.
سهام لیدر بانکی بر اساس آنچه انتظار می رفت پس از انجام معاملات پُرحجم در کف های قیمتی به تدریج به تعادلی نسبی رسید.
با چرخش از روند منفی در معاملات دیروز، بورس تهران چهارشنبه را صعودی آغاز کرد و شاخص کل با رشد بیش از 33 هزار واحدی (۲.۳ درصد) به ارتفاع خود افزوده است.این در حالی است که شاخص کل هم وزن با رشدی محدودتر با افزایش حدودا نیم درصدی همراه است. شاید کمتر کسی تصور میکرد که صف های فروش ۱۰ هزار میلیارد تومانی ابتدای هفته، امروز جای خود را به خریداران بدهد. اما در گزارش دوشنبه با طرح سناریوی برگشت سهام اشاره کردیم که وقتی شرایط بنیادی برای سهام مطلوب باشد، طمع برای خرید در قیمت های پایین تر یک خطای ذهنی محسوب میشود. در نتیجه بر خلاف تصور که بعضا تارگت های زیر یک میلیون واحد برای سهام داده میشد، اشاره شد که بورس میتواند خریداران در کمین قیمت های پایین تر را غافلگیر کند.
گزارشهای ۹ ماهه مطلوب شرکت های بنیادی در کنار مقاومت دلار در برابر ریزش های بیشتر به این فضا کمک کرد. پیشتر نیز اشاره شد که وقتی قیمت ها جذاب میشود، جریان پول وارد بازار میشود و آن زمان است که بهانهها برای چرخش روند نزولی یا صعودی آغاز میشود. بنابراین، دقیقا زمانی که اوج نا امیدی یا اوج خوشبینی را در بازارها مشاهده میکنیم باید منتظر غافلگیری بود. هرچند هنوز زود است که برای ادامه این روند قضاوت کنیم، اما اینکه فروشندگان هیجانی بزرگترین بازندگان این روز ها بودند امری واضح است.
فروردین ماه سال جاری بود که پای قالیباف اصل به سازمان بورس باز شد تا سکان هدایت این سازمان را بر عهده بگیرد، ماموریتی که بر خلاف سابقه ۱۰ سالهاش در شرکت بورس، چندان طولانی نبود.در روزهایی که صعود شارپی بازار سرمایه استارت خورده اما هنوز به اوج نرسیده بود، شاپور محمدی، رئیس سابق سازمان بورس و اوراق بهادار استعفای خود را تقدیم فرهاد دژپسند، وزیر امور اقتصاد و دارایی کرد تا قرعه فال برای مدیریت این سازمان به نام حسن قالیباف اصل، که سابقه مدیریت ۱۰ ساله شرکت بورس را در کارنامه خود داشت، بیافتد.از ۱۳ فروردین ماه تا روز گذشته ۳۰ دی ماه شاخص بورس روندی پر فراز و نشیب را پشت سر گذاشته است. به طوریکه در ابتدای حضور قالیباف این شاخص با رشد ۲۴۰ درصدی به دو میلیون واحد در اوایل مردادماه رسید اما ناگهان در مسیر اصلاح یا ریزش قرار گرفت و تا آبان ماه تا یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحد کاهش یافت. روند نزولی شاخص کل در آبان ماه تقریبا متوقف شد و توانست تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحد هم افزایش یابد اما دوباره ورق بورس برگشت تا شاخص طی دو هفته گذشته و برای نخستین مرتبه به کانال یک میلیون و ۱۰۰ هزار واحد عقب گرد کند.
در جریان معاملات روز چهارشنبه بازار سهام تقاضا به نماد های شاخصساز بازگشت و با وجود اینکه شاخص کل روندی نزولی پیدا کرد اما نماد های شاخص ساز روندی صعودی دارند.همانطور که پیش بینی میشد صف های فروش در جریان معاملات امروز شنبه در بازار سهام جمع شد و نماد های شاخص ساز به مدار مثبت بازگشتند، احتمالا معاملات فردا با تعادل بیشتر و گرایشات مثبت همراه باشد.صف های فروش در جریان معاملات امروز جمع شد و امیدواریم این روند پایدار باشد.به نظر میرسد چون شاخص هم وزن روند صعودی خود را پشت سر گذاشته احتمالا نماد های شاخص ساز روند صعودی بهتری خواهد داشت.هیچ بعید نیست که قیمت دلار به صورت مقطعی به زیر ۲۰ هزار تومان برسد و از طرفی اگر قیمت دلار کاهش داشته باشد گروه های بانکی و خودرویی در بازار سهام رشد خواهند داشت.
تقریباً از مرداد ماه و به واسطه ریزش بی سابقه بورس، سهامداران بورسی بخصوص تازه واردها که به دعوت دولت راهی بورس شده بودند در شوک رفتار دولت در قبال بورس هستند، مگر می شود دولت مردم را به بورس بخواند و بلافاصله بعد از آن بورس ۷۰ درصد بریزد؟ریزش سنگین بورس درحالی از مرداد ماه آغاز شده و همچنان ادامه دارد که جمع زیادی از سهامداران تازه وارد به دعوت دولت و شخص رئیس جمهور راهی بازار سرمایه شدند، به امید آنکه ارزش پولشان در اقتصاد تورمی حفظ شود اما در نهایت آنچه عاید بورسی ها و سهامداران آن شد پودر شدن سرمایه هایشان در ماه های اخیر بود.
ضرر 70 درصدی مردم در بورس درحالی است که رئیس جمهور به مردم گفته بود همه دارایی هایتان را به بورس بسپارید! این گفته حسن روحانی موجب شد تا جمعیت زیادی از مردم به امید حفظ ارزش پول خود وارد بازار سرمایه شوند ولی نکته مهم اینجاست که اتفاقا از روزی که به مردم گفته شد همه چیزتان را به بورس بسپارید سقوط آزاد بورس شروع شد و همچنان هم ادامه دارد.ریزش سنگین بورس موجب شده تا سهامداران در روز های اخیر با تجمع در مقابل سازمان بورس و مجلس، صدای اعتراض خود را به گوش مسئولان برسانند ولی تأسف بار اینجاست که اتفاقا در روزهای قرمز بورس، خبری از دولتمردان به خصوص رئیس جمهور و وزیر اقتصاد نیست! آنهم درحالی که آقایان بارها به مردم وعده حمایت از بورس را داده بودند. همین سکوت باعث شده تا سهامداران در اعتراض به وضع موجود بگویند که دولت فقط می خواست کسری بودجه خود را تأمین کند و حال که خیالش بابت انتخابات امریکا راحت شده، بورس را رها کرده و در فکر مذاکره و فروش نفت و .... است.
وضعیت قرمز بورس موجب شد تا در هفته های اخیر جهانگیری و روحانی جلساتی را بورسی ها داشته باشند و اتفاقا هر دو مسئولان را از اعلام نظرات غیرکارشناسی در بورس بر حذر دانستند و تأکید کردند که دولت مخالف دخالتهای دستوری در بورس است و ... !قبلاً هم حسن روحانی در خصوص بازار سرمایه و سپردن تمام امور مردم به بورس در زمان ریزش بورس (در 26 مردادماه در جلسه ستاد اقتصادی) گفته بود: کارشناسانان بازار سرمایه، نوسانات تصحیح کننده در بورس را امری عادی و طبیعی می دانند اما در عین حال باید از ناهماهنگی در اظهار نظرها و اقدامات اجتناب نمود.با این وجود اما ظاهراً آقای روحانی و تیم اقتصادیشان در دولت هیچ اعتقادی به حرف های خود ندارند و مصداق بارز آن هم ناهماهنگیهای وزرا در مورد عرضه پالایش یکم، قیمت گذاری دستوری فولاد، نرخ ارز و ... است.
به عقیده کارشناسان دلیل اصلی افت بازار سهام ریزش قیمت دلار و انتظار بازار برای افت بیشتر قیمت دلار است و این موضوع در حالی است که بازار سهام با دلار زیر ۲۰ هزار تومان معامله میشود و قیمت دلار درحالحاضر حدود ۲۲ هزار تومان است و کارشناسان عقیده دارند با شرایط تورمی و افزایش حجم نقدینگی قیمت دلار از ۲۰ هزار تومان پایینتر نخواهد رفت.به عقیده کارشناسان اعتماد برخی بازیگران بزرگ بعد از سخنان رئیسجمهوری در رابطه با دلار ۱۵ هزار تومانی نسبت به بازار سهام از بین رفته و همین بیاعتمادی مانع از ورود پول هوشمند به بازار سهام میشود.از طرفی صندوق های دولتی همچنان افت قیمت دارند و قیمت هر واحد از پالایشی یکم به ۵ هزار و ۲۰۰ تومان و هر واحد دارا یکم به ۱۰ هزار و ۱۶۲ تومان رسیده است و افت قیمتی شدیدی برای این صندوقها محسوب میشود.
بورس ۹۹ در حالی شاهد رویداد شگفت آور دو فاز خرسی در کمتر از چند ماه بوده است که به جرات میتوان ریشه این نوسانهای فرسایشی را در سیاست به ظاهر حمایتی اما فاجعهبار «دامنه نوسان» جستوجو کرد که شبیه دوستی خاله خرسه همچون مادر این دو فاز خرسی عمل کرده است. محدودیتی صفساز که نه تنها مجال خروج به سهامدارانی را که مایل به ماندن در این بازار نیستند نمیدهد، بلکه در زمانهای مساعد نیز ورود به بازار را با محدودیت مواجه میکند.بورس ۹۹ در حالی شاهد رویداد شگفتآور دو فاز خرسی در کمتر از چند ماه بوده است که به جرات میتوان ریشه این نوسانهای فرسایشی را در سیاست به ظاهر حمایتی اما فاجعهبار «دامنه نوسان» جست و جو کرد که شبیه دوستی خاله خرسه همچون مادر این دو فاز خرسی عمل کرده است. محدودیتی صفساز که نه تنها مجال خروج به سهامدارانی را که مایل به ماندن در این بازار نیستند نمیدهد، بلکه در زمانهای مساعد نیز ورود به بازار را با محدودیت مواجه میکند.
این روز ها اوضاع بورس چندان خوب نیست. در حالی که متغیرهای بنیادی چندان تغییر نکردهاند طی یک هفتهای که گذشت تمامی نما گرهای سهام عملکردی منفی را به ثبت رساندند.این روزها حال و روز بازار سرمایه چندان هم خوب نیست. بررسی قیمت بسیاری از نمادها حکایت از آن دارد که بر خلاف شاخص کل آنها حتی از کف به ثبت رسیده تا ۲۰ آبان ماه سالجاری نیز افت قیمت بیشتری داشتهاند. این در حالی است که در طول این مدت شاخص کل به عنوان میانگین وزنی نوسان قیمت در تمامی نماد ها توانسته کاهش کمتری را به نمایش بگذارد. همان طور که گفته شد بازار سرمایه در هفته گذشته روز های پر التهابی را پشتسر گذاشت.
رکود حاکم و عدم وجود چشمانداز مثبت بر بازار های رقیب و وضعیت مناسب قیمت های جهانی نشان از ظرفیت مطلوب بازار برای رشد دارد.بازار سهام در شرایطی به سر میبرد که ابهامات و چالش های بسیاری از قبیل مشخص نبودن نرخ دلار در بودجه، کسری بودجه و قیمت گذاری محصولات مختلف پیش روی فعالان قرار دارد. در کل هم برنامه اقتصادی دولت برای سال آینده به هیچ عنوان قابل پیش بینی نیست.اگر به این فضای پرابهام چالش های سیاسی مختلف بینالمللی پیش رو را اضافه کنید، میتوان درک کرد چرا بازار سرمایه با این نوسانات و هیجانات شدید روبهرو شده است. بعد از اصلاح شاخص و ریزش شدید طی ماه های اخیر شاهد جبران بخشی از ریزش بودیم ولی با توجه به شرایط ذکر شده کنونی و ضعف تقاضا در بازار مخصوصاً در نماد های بزرگ و اصلی باعث خروج نقدینگی فعلی به سمت نماد شرکت های کوچک و نزدیک شدن بازار به ماه های پایانی و نیاز بیشتر حقوقی ها به تامین نقدینگی موجب فشار بیشتر عرضه ها شده است.
بورس تهران بعد از ۳ ماه ریزش شدید، از نیمه دوم آبان ماه دوباره صعودی شد. هنگامی صعود مجدد بورس شروع شد که نسبت قیمت به درآمد آیندهنگر (P/E forward) در بورس به طور میانگین به عدد ۹.۵ رسیده بود. حالا بعد از افتهای اخیر این عدد به ۹.۳ رسیده است. آخری باری که p/e بازار در چنین محدودهای قرار داشت در رالی صعودی ابتدای سال و در اردیبهشت ماه بود. یعنی زمانی که بورس هنوز به یک میلیون واحد هم نرسیده بود. اما آن زمان بورس تا بیش از ۲ برابر رشد کرد و از مرز ۲ میلیون واحدی هم گذشت.حال به نظر میرسد به واسطه رشد قیمت دلار و جهش بازارهای جهانی، بازار سهام دوباره به سطوح جذابی رسیده است. در این میان میتوان به نمادهای بزرگ و عموما کامودیتیمحور بورس اشاره کرد که با قرار گرفتن در محدوده قیمت به درآمد ۹ جذابیت بیشتری هم دارند.
در زمان ریزش ۳ ماهه بورس بسیاری از سیاست گذاران مدام به مردم وعده هایی مبنی بر رشد دوباره بازار یا رسیدن شاخص به کف میدادند. اما این وعدهها در نهایت نتوانست از افت بیش از ۴۰ درصدی شاخص جلوگیری کند و بسیاری از سهامدارانی که به خاطر این صحبت ها در بازار مانده بودند زیانهای سنگینی را متحمل شدند. این اتفاقات آسیب جدی به اعتماد سهامداران به بازار سهام و سیاستگذاران زد.به طوری که بعد از شروع رشد مجدد بازار هم شاهد دست به ماشه بودن بورسبازان و فروش آنها با کوچک ترین سیگنال های منفی بودیم.حال در چنین شرایطی و هنگامی که بورس تازه مسیر صعودی خود را شروع کرده شاهد تداوم سیاستهای عجیب و رانتساز هستیم. سیاست هایی از قبیل شیوه نامه وزارت صمت برای قیمتگذاری فولاد. شیوهنامهای که منجر به انتقال هزاران میلیارد تومان پول از جیب سهامداران به کام رانت جویان شده است. تداوم اجرای چنین شیوه نامهای و پافشاری وزارت صمت به افزایش رانت، میتواند یکی از مهمترین ریسک های بازار سهام در ادامه مسیر باشد.