دریاچه اُوان در استان قزوین و در منطقه معروف الموت در جوار روستاهای اوان و وربن قرار دارد.
دریاچه اوان ۸۹اُمین اثر طبیعی است که توسط سازمان میراث فرهنگی در ۲۰ بهمن ۱۳۸۹ در فهرست میراث طبیعی ایران قرار گرفت.
دریاچه زیبای اُوان در نیمه شمالی الموت، در دامنه کوه خشچال، در فاصله ۷۵ کیلومتری قزوین و در میان چهار روستای اوان، وربن، زواردشت و زرآباد شهر قزوین قرار دارد.
این دریاچه که بیش از هفتاد هزار متر مربع مساحت دارد، در ارتفاع هزار و هشتصد و پانزده متری از سطح دریا واقع شدهاست. طول آن در طویلترین قسمت ۳۲۵ متر و عرض آن ۲۷۵ متر میباشد.
تنها از آب چشمههای کوچک زیرزمینی موجود در بستر دریاچه تغذیه میشود و بخش ناچیزی از آن هنگام بارندگی تأمین میشود اما به صورت سطحی و خیلی کم. عمیقترین بخش آن که توسط یک تیم غواصی در ۱۸ مرداد ماه سال ۹۲ با استفاده از دو دستگاه دایو کامپیوتر سوانتو اندازهگیری شدهاست ۶٫۸ متر با دمای آب ۲۳ درجه سانتیگراد و میدان دید در زیر آب کمتر از یک متر میباشد که در جنوب شرقی آن واقع شدهاست البته برخی از مردم محلی عمقهای متفاوتی را برای این دریاچه عنوان نمودهاند که تیم غواصی چنین چیزی را تأیید نکرد. بستر دریاچه مملو از لجن و رسوبات تهنشین شده میباشد که حالت چسبندگی بسیاری دارد. از سرریز آب دریاچه نیز رود کوچکی تشکیل میشود که آب آن مورد استفاده کشاورزان روستاهای کوشک و آیین است. در تابستان این دریاچه محل ماهیگیری، آبتنی و قایقرانی و در پاییز، مأمن پرندگان مهاجر مانند قو، غاز، مرغابی و در زمستان با توجه به برودت هوا و یخ زدن سطح آن قابل اسکی سواری است.
دریاچهٔ اُوان احتمالاً ۵۰۰ سال پیش بر اثر لغزش به وجود آمده که این لغزش در حال حاضر غیرفعال است. اعتقادی وجود دارد مبنی بر اینکه این دریاچه بازماندهٔ دریاچه بزرگی در قدیم است.
غیر از گونههای درختی دستکاشت نظیر بید، چنار، تبریزی، سیب، آلبالو، گیلاس، سنجد، فندق و گردو، گیاهان علفی مانند گون، کنگر، شیرینبیان و گونههای مختلف دیگر از خانواده گرامینه و لگومینیوزه هم در حوزه آبخیز وربن وجود دارند. از گیاهان داخل دریاچه هم میتوان به نیبن در آب و گیاهان غوطه ور خوشاب و چنگال آبی اشاره کرد که محیط مناسبی را برای پرورش ماهیانی چون اردک ماهی به وجود میآورند.
از گونههای جانوری اطراف دریاچه میتوان به کل و بز کوهی – که به علت شکار بیرویه و تخریب زیستگاه آنان کاهش چشمگیری یافتهاند.پلنگ، خرس قهوهای، روباه، شغال، گرگ، گراز، شنگ (جانور)، سیاه گوش (گربه وحشی) انواع عقابها، دال، دلیجه، شاهین، جغد، کبک، فاخته، دارکوب، سبزقبا، زاغ و گنجشک خانگی، قورباغه، لاکپشت و خرچنگ اشاره کرد.
انواع ماهیهایی که در این دریاچه ساکن میباشند عبارتند از:
در نزدیکی این دریاچه، دریاچه دیگری به نام الوبوم وجود دارد که بیشتر مردم از آن بیخبرند.
برای لمس آرامش طبیعت می توان با کمی دور شدن از شهرهای بزرگ جاههای بکر و خوش آب و هوا را پیدا کرد و ساعاتی را در دل طبیعت با آرامش گذراند. طبیعت خود را با دریا، دریاچه، دشت، جنگل، بیابان، کویر، رودخانه، کوه، باغ و … به ما نشان می دهد و هر کس جایی را برای طبیعت گردی اش انتخاب می کند. دریاچه ها همیشه از پرطرفدارترین جاذبه های طبیعی بوده اند، جایی که آب و هوای مطبوع و چشم اندازهای زیبا فضایی آرامش بخش را به وجود آورده تا مدتی را در آن به دور از روزمرگی ها بگذرانیم. ایران پر از دریاچه های زیباست یکی از آن ها دریاچه اوان در استان قزوین است که می خواهیم درباره آن صحبت کنیم.
در دامنه کوه خشچال در منطقه الموت در ۷۵ کیلومتری قزوین یکی از زیباترین دریاچه های طبیعی ایران قرار دارد که چشم اندازهای تماشایی آن را از معروف ترین دریاچه های ایران کرده است. به راحتی می توانید برای تفریح و گردش و گذراندن روزی متفاوت خودتان را به این دریاچه برسانید چون جاده مناسبی دارد و در اطراف آن هم امکانات خوبی هست. بهترین زمان برای رفتن به این دریاچه فصل تابستان است چون بودن در ارتفاع ۱۸۵۰ متری از سطح دریا زمستان های سردی را برایش ساخته است، در زمستان سطح دریاچه یخ می زند و می توان بر رویش اسکی سواری کرد. در تابستان با آمدن به این دریاچه سفری لذت بخش را پیش رو دارید حس آب و هوای خنک و تماشای فضای سبز دیدنی به همراه تفریحاتی مثل قایق سواری، آبتنی، کوهنوردی خیلی ها را مشتاق رفتن به این دریاچه می کند.
در فصل پاییز پرندگان مهاجری مثل قو، غاز، مرغابی و … مدتی را در این دریاچه زیبا می گذارند. در اطراف دریاچه حیواناتی مثل کل، بز کوهی،پلنگ، خرس قهوه ای، گراز، شغال، سیاهگوش، شاهین، جغد، دارکوب، کبک، قورباغه، لاک پشت و … پیدا می شوند. این دریاچه زیستگاه ماهی هایی مثل قزل آلای رنگین کمان، اردک ماهی و کپور است ولی نمی توان در آن ماهی گیری کرد. در اطراف دریاچه پوشش گیاهی قابل توجهی هست و درختانی مثل بید، چنار، سیب، آلبالو، گیلاس و … فضایی زیبا را به وجود آورده اند که می توان در آنجا پیکنیک برپا کرد و یا کمپ زد. این دریاچه با مساحت ۷۰ هزار متر مربع، ۳۲۵ متر طول و ۲۷۵ متر عرض دارد و عمیق ترین قسمت آن ۶/۸ متر عمق دارد. جایی در نزدیکی دریاچه اوان، دریاچه دیگری به اسم الوبوم هست که افراد کمی از وجودش خبر دارند.
در جاده زیبای قزوین – الموت، دشت های سرسبز و گردنه های کوهستانی را پشت سر می گذارید از رجایی دشت رد می شوید و حدود ۳ ساعت پیش می روید تا به یک دو راهی برسید، راه را به سمت دریاچه اوان پیش می گیرید و پس از گذشتن از روستای زرآباد دریاچه را در روبروی خود می بینید.برای عضویت در کانال تلگرام نبض بازار کلیک کنید