انتخاب نوع درست اتصالات برای قطعات فلزی پروژه یکی از مهمترین تصمیمات مهندسان است که با امنیت پروژه ارتباط مستقیم دارد. در حالتکلی اتصالات به دودسته جوشی و دندهای تقسیمبندی میشوند که به شیوههای کاملا متفاوت اجرا میشوند. اتصالات جوشی روشی ثابت و دائمی برای وصل کردن قطعات فلزی هستند و اتصالات دندهای روشی انعطافپذیر و قابل دمونتاژ برای وصل کردن قطعات بهشمار میروند. در این مقاله از آهن آنلاین، بهصورت کامل تفاوت اتصالات جوشی و دندهای را بررسی میکنیم.
اتصالات جوشی چیست؟
پیوند جوشی بهروش جوشکاری انجام میشود؛ یعنی الکترود ذوب میشود و لبههای قطعات نیز تا دمای نزدیکبه دمای ذوب گرم میشود. نرمشدن لبهها و ترکیب آن با الکترود باعث ایجاد اتصال در محل موردنظر میشود. این پیوند بعد از سرد شدن کاملا محکم میشود و نوعی بست دائمی ایجاد میکند. با جوشکاری نیازی به سوراخ کردن قطعات فلزی نیست، در نتیجه آستانه تحمل تنش آنها کم نمیشود.
همچنین بهدلیل ساختار یکپارچه، بار وارد بر اسکلت فلزی، بهصورت یکنواخت توزیع میشود و پایداری بالایی دارد. اتصالات جوشی بهروشهای مختلف مانند جوشکاری لببهلب، گوشهای، شیاری، رویهم و سپری و صلیبی انجام میشود.
اتصالات دندهای چیست؟
این روش با استفاده از رزوه انجام میشود و به ابزارهای جانبی مانند پیچومهره و واشر نیاز دارد. البته بعضی از قطعات فلزی مانند لولهها از زمان تولید برای اتصال بهروش دندهای آماده میشوند؛ یعنی لبه آنها بهشکل رزوهای است تا در یکدیگر پیچ شوند.
اما در قطعاتی که امکان ساخت لبه رزوهای وجود ندارد، بدنه قطعه را سوراخکاری میکنند و با پیچومهره، قطعات مختلف را بههم وصل میکنند. این نوع اتصالات دینامیکی هستند؛ یعنی امکان تغییر و دمونتاژ در آنها وجود دارد. نوع پیچومهره و واشرهای مورداستفاده در این نوع پیوندها باتوجهبه نیاز سازه و میزان بار وارد بر مفصلها انتخاب میشود.
بررسی تفاوت های اتصالات جوشی و دندهای
هرکدام از روشهای اتصالات جوشی و دندهای، مزایا و معایب منحصربفردی دارند. اگر باتوجهبه این مزیتها و معایب، اتصال مناسب را انتخاب کنید، کیفیت مفصلهای سازه شما در بالاترین حد ممکن باقی میماند و تامدت زمان طولانی پاسخگوی نیاز سازه خواهد بود. در ادامه لیست تفاوتهای اتصالات جوشی و دندهای را ارائه میدهیم:
نکات مهم در انتخاب اتصالات جوشی و دندهای
انتخاب بین اتصالات جوشی و دندهای باید براساس کاربری سازه، شرایط بارگذاری، محدودیتهای اجرایی و استراتژی چرخه عمر پروژه انجام شود. پیوندهای جوشی و دندهای باتوجهبه کاربردها و ویژگیهای منحصربفردی که دارند، هردو جزو انواع اتصالات پرتقاضا در پروژهها محسوب میشوند؛ اما مهم است که شما باتوجهبه نکاتی که در ادامه توضیح میدهیم، روش اتصال مناسب برای پروژه خود را انتخاب کنید:
- اتصالات جوشی مقاومت بیشتری دربرابر بارهای یکنواخت دارند، اما اتصالات رزوهای دربرابر بارهای دینامیکی مقاومترند.
- جوشکاری زمانی مقاومت بالاتری دارد که کیفیت بالایی داشته باشد و کیفیت به نیروی کار ماهر، زمان کافی و تجهیزات مناسب نیاز دارد.
- در پروژههای دارای محدودیتهای زمانی، نیروی ماهر جوشکاری و محدودیتهای محیطی، جوشکاری قابل اجرا نیست و باید پیوندهای دندهای را جایگزین کرد.
- پیوندهای جوشی هزینه اولیه پایینتری دارند، اما درصورت طولانی شدن عمر پروژه، هزینههای کنترل کیفیت و بازبینی آنها بیشتر است. بستهای دندهای هزینه اولیه بیشتری دارند، اما هزینههای بازبینی و کنترل کیفیت آنها چندان زیاد نیست.
- پیوند جوشی را میتوان طوری اجرا کرد که در ظاهر سازه مشخص نباشد. اما پیچومهرههای بهکاررفته در بستهای دندهای همیشه در ظاهر کار دیده میشوند.
کدام یک برای پروژه شما مناسب است؟ اتصالات جوشی یا دندهای
اتصالات جوشی برای سازههای دائمی که کاربری و طول عمر آنها مشخص است و در آینده نیازیبه توسعه ندارند، مناسب است. اما در پروژههایی که فازبندی دارند و ممکن است در آینده نیاز به اصلاح و تغییرات داشته باشند، اتصالات دندهای کاربرد بیشتری دارد. همچنین نوع بارهای واردبر سازه نقش مهمی در انتخاب شما ایفا میکند. اگر قرار است سازه مورد نظر تحت بارهای لرزشی و دینامیکی قرار بگیرد، اتصالات باید رزوهای باشند تا هم امکان تقویت آنها وجود داشته باشد و هم تنشها را بهتر تحمل کنند. اما در سازههایی که بار اصلی استاتیکی است و قرار نیست بار پویای سنگین را تحمل کند، پیوند جوشی نیاز آن را برآورده خواهد کرد.