به گزارش نبض بازار- هلدینگ صبا انرژی (نماد بورسی وصندوق) که بخش عمده‌ای از درآمد و دارایی خود را از سود سهام، سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و واحد‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری تأمین می‌کند، تصویری مبهم از سوددهی واقعی ارائه می‌دهد. بررسی داده‌های مالی نشان می‌دهد که از ابتدای سال مالی تا پایان مهر ۱۴۰۴، بیش از ۶۰ درصد دارایی‌ها و درآمد شرکت وابسته به بازار سرمایه بوده و فعالیت‌های عملیاتی و خدماتی نقش محدودی در سودآوری دارند. این وابستگی شدید به نوسانات بازار مالی، پایداری سود عملیاتی را تحت فشار قرار داده و ریسک واقعی سهامداران را افزایش می‌دهد. رشد ظاهری سود شرکت بیشتر ناشی از عملکرد بازار سهام است تا توان عملیاتی و تولید واقعی. در شرایطی که هلدینگ همزمان تحت فشار اهداف اشتغال‌زایی و بازدهی کوتاه‌مدت صندوق بازنشستگی قرار دارد، این وضعیت نشان می‌دهد که بدون اصلاح ساختاری و تمرکز بر بهره‌وری عملیاتی، پایداری درآمد و سود شرکت در آینده در معرض تهدید جدی است.

آمارها چه می‌گویند؟

صبا انرژی (نماد وصندوق) با تکیه بر هلدینگ وابسته به صندوق بازنشستگی کشوری، بخش اعظم دارایی‌ها و درآمد خود را از فعالیت‌های مالی و سرمایه‌گذاری به دست می‌آورد. بررسی داده‌های مالی نشان می‌دهد که از ابتدای سال مالی تا پایان مهر ۱۴۰۴:

در مقایسه با مهر ۱۴۰۳، درآمد سود سهام حدود ۴۵،۶۸۵،۹۶۷ میلیون ریال بود و ارزش سهام و صندوق‌ها حدود ۱۰۲،۶۹۶،۵۳۲ میلیون ریال. این مقایسه نشان می‌دهد که درآمد عملیاتی واقعی شرکت نسبتاً ثابت و محدود است و رشد سود بیشتر ناشی از بازار سرمایه و دارایی‌های مالی است تا عملیات واقعی شرکت.

رشد سود شرکت در طول سال عمدتاً به تغییرات قیمت سهام و صندوق‌های سرمایه‌گذاری وابسته است و نه افزایش تولید یا فروش واقعی محصولات و خدمات؛ بنابراین در دوره‌های رکود بازار سرمایه، سوددهی شرکت می‌تواند به شدت کاهش یابد. سهامداران عملاً در معرض نوسانات بازار مالی و عملکرد سرمایه‌گذاری هلدینگ قرار دارند و سود مورد انتظار آنها ارتباط کمی با توان تولید و بهره‌وری عملیاتی واقعی شرکت دارد. وقتی بیشترین درآمد شرکت از دارایی‌های مالی حاصل می‌شود، گزارش‌های مالی ممکن است تصویر اغراق‌آمیزی از سلامت و سوددهی شرکت ارائه دهند و پتانسیل ریسک عملیاتی واقعی را پنهان کنند.

تمرکز شرکت بر سرمایه‌گذاری‌های مالی به جای توسعه ظرفیت عملیاتی و افزایش بهره‌وری، می‌تواند به کاهش رشد بلندمدت و محدود شدن جریان نقدی عملیاتی منجر شود.

به طور خلاصه، رشد سود ظاهری صبا انرژی در مهر ۱۴۰۴ بیشتر بازتابی از عملکرد بازار سرمایه است تا توان عملیاتی شرکت. این موضوع یک هشدار جدی برای سهامداران و سرمایه‌گذاران محسوب می‌شود: سود و عملکرد گذشته شرکت پایه واقعی عملیاتی ندارد و در شرایط نوسان بازار، ریسک قابل توجهی ایجاد می‌کند.

نوسانات درآمدی و فشار بر سهامداران

سود حاصل از فروش سرمایه‌گذاری‌ها نیز تقریبا ثابت مانده است (۳۶۹،۶۲۸ تا ۳۸۵،۹۸۴ میلیون ریال) و نسبت به کل دارایی‌ها و درآمد‌ها بسیار ناچیز است. این وضعیت نشان می‌دهد که صبا انرژی به شدت به نوسانات بازار سرمایه وابسته است و هر کاهش یا رکود در بورس می‌تواند به سرعت بر ترازنامه و سودآوری شرکت تأثیر بگذارد.

عملکرد عملیاتی محدود و وابستگی به هلدینگ

در حالی که بخش عمده درآمد شرکت از سود سهام و سرمایه‌گذاری‌ها تأمین می‌شود، فعالیت‌های عملیاتی واقعی شرکت در تولید و ارائه خدمات انرژی نقش ثانویه دارند. این امر نشان می‌دهد که شرکت ممکن است در بلندمدت با چالش‌های پایداری درآمد و فشار برای پاسخگویی به سود مورد انتظار صندوق بازنشستگی مواجه شود.

صبا انرژی تلاش‌هایی برای بازطراحی معماری سازمانی و بهینه‌سازی شرکت‌های تابعه انجام داده، اما وابستگی هلدینگ به اهداف اشتغال‌زایی و سوددهی کوتاه‌مدت برای بازنشستگان، می‌تواند باعث تصمیم‌گیری‌های غیراقتصادی و افزایش هزینه‌های عملیاتی شود. علاوه بر این، تمرکز بر پروژه‌های اشتغال‌زایی به جای سرمایه‌گذاری در توسعه عملیاتی و افزایش بهره‌وری، ریسک کاهش بازدهی واقعی سهامداران را افزایش می‌دهد.

هشدار به سهامداران

با بررسی داده‌های سال ۱۴۰۳ و مهر ۱۴۰۴ مشخص می‌شود که بیش از ۶۰ درصد درآمد و دارایی هلدینگ از سهام و صندوق‌های سرمایه‌گذاری تأمین می‌شود. از سوی دیگر فعالیت‌های عملیاتی و سود واقعی شرکت محدود است و ثبات درآمد عملیاتی پایین است.

در نتیجه، سود اعلام شده صبا انرژی تصویری واقعی از عملکرد عملیاتی شرکت ارائه نمی‌دهد و سهامداران باید ریسک واقعی وابستگی به بازار سرمایه و محدودیت عملیات اجرایی را جدی بگیرند. بدون اصلاح ساختاری و تمرکز بر بهره‌وری واقعی، پایداری سود شرکت در سال‌های آتی در معرض تهدید جدی است.