به گزارش نبض بازار- برخی از طرفداران خصوصیسازی ایران خودرو مدعیاند که پس از خصوصیسازی تولید این شرکت افزایش یافت. اگرچه تولید ایران خودرو از سایپا پیشی گرفته، اما زمزمههایی مبنی بر اخلال در مسیر ارائه قطعه به سایپا شنیده میشود. ناترازی انرژی تابستان اخیر نیز باعث عقب افتادن سایپا از ایران خودرو شده است. ایران خودرو با پیش فروشهای اخیر نیز توانست جمعیت قابل توجهی را دنبال خود بکشد و به دولت نشان داد که مردم با وجود افزایش قیمت، کماکان درب این کارخانه جمع میشوند. همین صحنهسازی میتواند در آمارهای تولید و فروش به ایران خودرو کمک کند و این شرکت را از زیر بار انتقادات مربوط به تحول فنی و تولیدی خارج کند.
به جهت بررسی موضوع فوق، گفتوگو کردیم با رحیمی نژاد، کارشناس خودرو، که در ادامه مشروح آن را میخوانیم:
· ایران خودرو مدعی رشد تولید است؛ این ادعا تا چه حد درست است و چرا ایران خودرو تا این حد سراغ رشد تولید رفته است؟
کاهش تولید سایپا درست است. در مجموع کاهش تولید خودرو را در سال ۱۴۰۴ داشتهایم. در مورد تولید خودرو هم کسی نمیتواند دروغ بگوید. به علت رشد قیمت خودرو، افزایش تولید ایران خودرو رقم خورده است. این ادعا همیشه وجود داشته که ادعای کسری خودرو، دروغ بوده است. الان که میزان و قیمت شروع بالا رفته، انگیزه ایران خودرو هم برای تولید بیشتر شده است. قبلاً که قیمت پایینتر بود، افزایش تولید خیلی جذابیتی نداشت. الان که خیلی گران فروشی رونق گرفته، طبیعتا سود هر خودرو برای ایران خودرو بیشتر شده است. شما در نظر بگیرید یک خودرو در کارخانه ۸۰۰ تا ۱ میلیارد به فروش میرسد. با دلار دولتی و آزاد به صورت نصف-نصف، هر خودرو بیش از ۱۰ تا ۱۴ هزار دلار فروخته میشود. در گذشته سابقه نداشت ایران خودرو تا این حد گران بفروشد. در گذشته قیمت خودروهای این کارخانه ۸ هزار دلار بود.
· زیان انباشه ایران خودرو چقدر طول میکشد که به پایان برسد؟
زمان طولانی لازم است که زیان انباشه تمام شود. اگر به همین شکل گران فروشی را ادامه دهند، نزدیک ۲ سال طول میکشد تا زیان انباشه کامل تمام شود. با این حساب پول زیان انباشه ایران خودرو را مردم میپردازند. مشتریها پول بیشتر میدهند و زیان انباشته ایران خودرو را جبران میکنند.
· راهکار ایران خودرو برای جبران زیان تا این لحظه چه بوده است؟
امروز که ایران خودرو دنبال افزایش قیمت بوده، به علت وفا کردن به قول آنها مبنی بر کاهش زیان بوده است. کروزیها گفتند ایران خودرو را به ما بدهید، ما درستاش میکنیم. این یعنی زیان انباشه را برطرف میکنیم. کروز تنها راهکاراش برای کاهش زیان انباشه هم گران فروشی است. امروز اگر مدیریت این شرکت در کروز نبود، احتمالاً قیمت خودروهای ۱ میلیارد ایران خودرو، ۶۰۰ میلیون بود. این اتفاق توان مدیریتی نیست بلکه گران فروشی است. زیان انباشته با بهبود مدیریت و رفع ایرادات جبران نشده بلکه گران فروشی این بحران را ایجاد کرده است.
· حضور کروز در ایران خودرو چقدر بر رشد تولید مؤثر بوده است؟
این موضوع یکی ازدلایلی است که تولید بیشتر میشود. ایران خودرو هرچه بیشتر تولید کند، کروز هم بیشتر قطعه میفروشد. سود کروز در ایران خودرو نیست بلکه در شرکت خودش است. مسلماً کروزیها سعی میکنند تولید را افزایش دهند. منافع این شرکت در ایران خودرو، در راستای افزایش تولید است. اگرچه در بلندمدت ایران خودرو به سمت مونتاژ کاری بیشتر میشود. اگر سهام کروز در ایران خودرو به محدوده ۵۰ درصد برسد، با شیب خیلی بیشتری به سمت عمق تولید کمتر و مونتاژ بیشتر میرود، چون سود بیشتری دارد. امروز کروز در ایران خودرو تصمیم گیر است، اما مالکیت حداکثری ندارد؛ بنابراین سود شرکت کروز از سود ایران خودرو مهمتر است. اگر سهم کروز بیشتر شود، رفتار آنها هم تغییر میکند. در آن صورت دست کروز بیشتر برای افزایش قیمت باز است.
· قیمت تمام شده خودروهای ایران خودرو چقدر است؟
هیچکس از قیمت تمام شده خودرو برای کارخانهها خبر ندارد. اعدادی وجود دارد، اما کسی باور نمیکند.
· آیا دولت میتواند مدیریت ایران خودرو را از کروز بگیرد؟
قصه تعیین تکلیف این مسائل در کشور ما مبهم است. به یکباره یک دیوانی رایی میدهد و از فضای پیشبینی بیرون میآییم. دیوان عدالت به صورت پیشبینی نشده رایهایی میدهد که صحنه عوض میشود.
· این ادعا تا چه حد درست است که سایپا به علت اخلال کروز در توزیع قطعه به این شرکت دچار کاهش تولید شده است؟
علت اصلی کاهش تولید سایپا، سپردن مدیریت ایران خودرو به کروز است. به صورت طبیعی هرکسی در این موقعیت بنشیند، به قطعه را به شرکت خود میدهد و به رقیب قطعه نمیفروشد. پیشبینی شده بود که اگر کروز در ایران خودرو مالک شود، سایپا با کاهش تولید مواجه میشود. یک سری از قطعات نیز از طریق دیگر تأمین نمیشوند. متأسفانه پیشبینیهای بدبینانه در مورد واگذاری ایران خودرو، در حال وقوع است.