به گزارش نبض بازار- تردید دولت بابت خصوصیسازی سایپا، ناشی از خصوصیسازی ایران خودرو و تجربه تلخ آن است. در حالیکه قرار بود در صورت باز شدن واردات، خصوصیسازی انجام شود، اما با مخالفت مجمع تشخیص مبنی بر کاهش تعرفه، رسما واردات به نتیجه خاصی نرسید و تنها خصوصیسازی بدون رقیب انجام شد. حالا خودروساز میداند که رقیب خارجی ندارد و دست او برای هرنوع قیمتگذاری و رفتاری با جامعه باز است.
به جهت بررسی موضوع فوق، گفتوگو کردیم با مصطفی پوردهقان اردکان، نماینده مجلس و عضو کمیسیون صنایع، که در ادامه مشروح آن را میخوانیم:
· تجربه خصوصیسازی ایران خودرو نشان داد ک دولت چندان از این روند راضی نیست و تجربه منفی خود در این حوزه را برای اصلاح خصوصیسازی سایپا به کار گرفته است. مجلس چه نگاهی به این صحنه دارد؟
ما برای تنظیم بازار خودرو دو فرمول را در قانون برنامه هفتم نسخه کردیم. دولت موظف است این دو نسخه را به صورت همزمان پیگیری کند. نخست باز شدن فرآیند واردات خودرو با کاهش تعرفه و افزایش ارز تخصیصی، دوم نیز واگذاری سهام دولت جهت چابک شدن صنعت خودرو بود. حالا نوبت دولت است که مجری باشد. نهادهای بالادستی مانند مجمع تشخیص مصلحت هم در این بین نظر میدهند و با کاهش تعرفه واردات مخالفت کردند. در بحث جدا شدن قیمتگذاری دستوری از دولت و واگذاری سهام، دستورها پیش رفت. واگذاری ایران خودرو به بخش خصوصی نیز با ساز و کاری عجیب انجام شد و ما در کمیسیون به صورت قضایی این ماجرای عجیب ار بررسی کردیم. اعمال نظارت ماده ۲۳۴ در صحن علنی کردیم. نتیجه این کارها بدتر شدن بازار خودرو شد. از یک سو جلو واردات را گرفتند و از این سمت هم سهام را واگذار کردند. حالا با یک دولتی مواجهیم که حتی قدرت اعمال نفوذ در بازار خودرو را هم ندارد. نتیجه این نوع رفتار باعث گران شد چندصد میلیونی خودرو در چند ماه اخیر شده است.
· آیا دولت از خصوصیسازی ترسیده است؟
نتیجه خصوصیسازی ایران خودرو باعث شد دولت با احتیاط جلو برود و سهام خود را به سادگی واگذار نکند. ما واگذاری سایپا را به سامان دهی واردات واگذار کردیم. تا زمانیکه اراده حاکیمت و دولت بر این نباشد که بازار خودرو باید به سمت واردات در جهت سامان دهی برود، اوضاع از این بدتر میشود. اخیراً ۵ میلیون نفر برا ۶۰ هزار خودرو ثبت نام کردهاند و همین نشان میدهد که چقدر وضعیت آشفته است.
· مونتاژکارهای چینی در این بین چه وضعیتی دارند؟
بانک مرکزی چندین میلیارد یورو به مونتاژکارها اختصاص داده است. مسأله اینجاست که با وجود تمامی حمایتها، قیمتهای عجیبی هم در خودروهای چینی میبینیم. ما در کمیسیون صنایع با وجود اینکه فشار جدی آوردیم تا وضعیت سامان دهی شود، در نهایت خواهان اصلاح بودجه در سال آینده هستیم. وزیر صمت باید بداند که اگر این روند ادامه پیدا کند ما از ابزار نظارتی استفاده خواهیم کرد.
· آیا خودروسازها در این فرآیند به مجلس فشاری هم وارد کردهاند تا از ابزار نظارتی خود برای شفافسازی خصوصیسازی دست بکشد؟
اینکه من خودروساز را مقصر اصلی بدانم، الزاماً درست نیست. شما یک فرد را مدیر مجموعهای میگذارید تا سود به دست آورد و طبیعتا بازی خوبی هم برای کسب سود کردهاند. برای یک مدیر بخش خصوصی چنین رفتاری طبیعی است، مقصر اصلی که باید دنبال آن باشیم خودمان هستیم. خودروساز یک شرکت خصوصی است که دنبال سود است. طبیعی است که از تمام لابیها نیز استفاده میکنند و فشار میآورند. ما معتقدیم مقام معظم رهبری و دکتر پزشکیان و مجلس از وضعیت خودرو ناراحتاند و ما باید ناراحتی را نشان دهیم که طرف مردم هستیم. نباید با کاهش تعرفههایی که مجلس مصوب کرد، مخالفت میشد. نباید جلو نظر مردم و نمایندگان ایستادگی کنیم تا واردات محدود شود. ما صورت مسأله را گاهی اوقات به اشتباه جلو میبریم و دو قطبی مسئول-خودروساز را دنبال میکنیم. این موضوع باعث میشود اصل ماجرا به کنار برود. شما وقتی خودروساز را بررسی کنید، در وضعیت زیان دهی شدید قرار دارد و درد و دلهایی دارد.
· نکته آخر
مسأله اینجاست که طرف مقابل ما خودروساز نیست، آن مسئولینی طرف ما هستند که از این بستر فعلی حمایت میکنند. اگر از این بستر حمایت نشود، مشکلات بازار خودرو به مرور اصلاح میشود. به طور طبیعی وقتی این بستر اصلاح شد، قیمتها پایین میآید و کیفیت بالا میرود. آن چیزیکه مدنظر ما در برنامه هفتم بود، کاهش پلهای تعرفههای واردات بود. مدنظر ما این بود که سال جاری ۶۰ درصد، سال آینده ۴۰ درصد و سال بعد ۲۰ درصد بشود. در این صورت خودروساز هم تکلیف خود را میدانست که باید با چه کسانی و به چه روشی رقابت کند.