به گزارش نبض بازار- در تابستان ۱۴۰۴، ۱۲.۵ میلیارد بنزین مصرف شده است. مصرفی معادل ۸۴ کیلومتر پیمایش به ازار هر خودرو که میتواند با استاندارد شدن میزان مصرف این خودروها، میزان پیمایش با این حجم بنزین نیز رشد کند. مصرف بنزین در خودروهای ایرانی آنقدر بالاست که میتوان ایران را جز پرمصرفترینها در جهان نامید. به طور کلی ایران سالانه معادل ۳۰۰ میلیون بشکه نفت، مصرف بنزین دارد، عددی معادل تمامی صادرات نفت ایران که کاهش آن میتواند کمک جدی به اقتصاد ایران باشد.
مصرف بالا یا پیمایش بالا؟
تابستان ۱۴۰۴ با وجود ناترازیها، گرانیها و دشواریهای جنگ و... به پایان رسید. این تابستان، اما چندان کم مصرف نبود. در تابستان ۱۴۰۴ هر خودرو به صورت متوسط، روزانه ۸۴ کیلومتر پیمایش داشته است. توزیع ۱۲.۵ میلیارد لیتر بنزین در تابستان امسال نشان از رشد پیمایش و مصرف در کشور میدهد. هرچند مصرف بالای بنزین در ایران الزاماً به معنای پیمایش بالا نیست، مصرف بالا در خودروهای غیراستاندارد نقش مؤثری در رشد مصرف بنزین در ایران دارد، مصرفی که حتی در خودروهای نو چینی به ۱۰ لیتر در صد کیلومتر میرسد.
مصرف بالاتر از کشورهای نفتی
در تابستان ۱۴۰۴، با در نظر گرفتن حدود ۲۰ میلیون خودروی سواری و میانگین مصرف ۸ لیتر بنزین در هر ۱۰۰ کیلومتر، خودروهای شخصی در مجموع ۱۵۶. ۳ میلیارد کیلومتر در این مدت حرکت کردهاند. این میزان مسافت به معنای آن است که سهم هر خودرو در تابستان نزدیک به ۷۸۰۰ کیلومتر بوده و در نتیجه، هر خودرو به طور میانگین روزانه ۸۴ کیلومتر مسافت را طی کرده است. از سوی دیگر، با احتساب اینکه هر بشکه نفت خام معادل ۱۵۹ لیتر است، مصرف ۱۲. ۵ میلیارد لیتر بنزین در تابستان برابر با حدود ۷۸. ۶ میلیون بشکه نفت خام بوده است. این رقم در مقیاس بینالمللی قابل توجه است. میزان مصرف بنزین ایران بر مبنای نفت، نشان میدهد که ایرانیها از صادرات بسیاری از کشورهای نفتی، بیشتر بنزین مصرف میکنند. به طور کلی ایرانیها در سال ۴۰ تا ۵۰ میلیارد لیتر بنزین مصرف میکنند.
بحران استاندارد خودرو
استاندارد مصرف بنزین در جهان بین ۵ تا ۷ لیتر در هر کیلومتر است. عددی منطقی که میتوان در سراسر جهان استاندارد آن را رعایت کرد. با این وجود خودروهایی که در ایران تولید و مونتاژ میشوند، مصرفی معادل ۸ تا ۱۲ لیتر در هر کیلومتر دارند. در مصرف شهری نیز این رقم تا ۱۴ الی ۱۵ لیتر افزایش مییابد. چنین ارقامی نشان میدهد که ایران یک کشور بسیار پرمصرف است و برای کاهش آن نیز چارهای جز تغییر ساختار مصرف ندارد. بهینهسازی از طریق کاهش پیمایش مشکل را حل نمیکند، بلکه باید خودروهای کم مصرف را جایگزین خودروهای فعلی کرد. در این صورت حتی افزایش پیمایش نیز نمیتواند رشد مصرف را به دنبال داشته باشد. نکته نگرانکننده اینجاست که حتی در خودروهای مونتاژی هم میزان مصرف در حدی بالاست که هم تراز خودروهای ایرانی شده و به نوعی هیچ شانسی جز خودروهای وارداتی برای کاهش مصرف وجود ندارد.
قیمت جهانی بنزین
قیمت جهانی بنزین بین ۱ تا ۱.۳ دلار در آمریکا و اروپا محاسبه میشود. به این معنا که ایران سالانه نزدیک ۵۰ میلیارد دلار مصرف بنزین دارد. رقمی نزدیک بخش بزرگی از بودجه ایران که تأمین آن در حال حاضر به کار دشواری تبدیل شده است. در شرایط تحریمی فعلی، میتوان با کنترل مصرف بنزین و بهینهسازی مصرف خودروها، هم میزان مصرف را کنترل کرد و در مقابل ناترازی ایستاد و هم به بازارهای صادراتی همسایه فکر کرد. از سوی دیگر جلوگیری از قاچاق سوخت هم فصل مهم دیگری در حوزه بنزین است که میتواند راهگشای اقتصادی سوخت در ایران باشد.