به گزارش نبض بازار- فرونشست در اصفهان به مراحل نگرانکنندهای رسیده است. در نقاط متعددی از شهر شاهد فروچاله و ترک خوردن دیوارها و ستونها هستیم. برخی مدعیاند که روند فعلی باعث تخلیه اصفهان طی ده سال آینده میشود. برخی نیز مدعیاند که اگر قرار بر تخلیه باشد، تهران و کاشان در اولویت قرار دارند. در مجموع مشکل فرونشست اصفهان ناشی از کمبود آب است و حالا رفع این مشکل هم غیرممکن شده است.
به جهت بررسی موضوع فوق، گفتوگو کردیم با بهرام نادی، عضو کارگروه تخصصی فرونشست استان اصفهان، که در ادامه مشروح آن را میخوانیم:
· در چند روز اخیر نگرانیهای جدی در رابطه با فرونشست اصفهان مطرح شد. آیا اتفاق جدیدی رخ داده یا صرفاً چالشهای قدیمی در حال مطرح شدن است؟
نگرانیها در اصفهان صرفاً همان موضوعات قبلی است، اما الان مطرح شده است. هشدارهایی که پیشتر داده شده بود در حال وقوع است. ما صرفاً درباره اصفهان هم هشدار نداده بودیم، در تهران هم این نگرانی وجود دارد فقط فرونشست کمتر است. در اصفهان هر چقدر به سمت شمال میرویم وضعیت بحرانیتر میشود. جنوب شهر اصفهان مانند جلفا و توحید و صفه فرونشست کمتری از قسمت شمالی دارند. بحرانیترین وضعیت مربوط به مسجد سید، مسجد علیقلی آقا، مسجد جامع عباسی و مسجد جامع عتیق است. آثار فرونشست در این آثار بسیار دیده میشود. میدان نقش جهان هم تحت تأثیر فرونشست قرار گرفته است.
· فرونشست در نقش جهان چگونه خود را نشان میدهد؟
ستونها در نقش جهان ضعیف شدهاند، برخی از پایه ستونها نیز شکستهاند. شکل گنبدها در نقش جهان هم دیگر قوس کامل نیست. فرم نقش جهان با فرونشست در حال تغییر است. ریزش کاشیها و ترک خوردگی گنبد و دیوار هم دیده میشود.
· شنیده شد که مسجد سید اصفهان در حال دو نیم شدن است. این وضعیت به کجا رسید؟
مسجد سید هم به طور کامل از سمت دیوار در جنوب و شمال نصف شده است. در گنبد تنها ۲ الی ۳ متر انتهایی ترک نخورده است. همین الان بخشی از کاشیهای گنبد ریخته است.
· ریزش زمین در اصفهان در چند وقت اخیر زیاد شده است؛ علت این نوع از فرونشست چیست؟
ریزشها در اصفهان ناشی از عوامل ثانویه از جمله شکست لوله و... است. فروچاله ناگهانی است و به یکباره زمین فرو میریزد.
· ادعاهایی که مبنی بر خروج از اصفهان مطرح میشود تا چه حد درست است؟
ادعاهایی که درباره تخلیه اصفهان مطرح میکنند اصلاً وارد نیست. اگر بخواهیم نگران تخلیه باشیم، تهران هم باید چنین کاری را انجام دهد. در اصفهان مشکل کم آبی بیشتر از فرونشست مشکل ایجاد میکند. ممکن است اصفهان ده فروچاله داشته باشد، اما تهران یک عدد ولی در مجموع مشکل سر جای خود باقی است.
· در خیابان نشاط اصفهان در اثر فرونشست، مادهای ناشناخته از زمین بیرون زد که موجب نگرانی شهروندان شد. ماجرای این ماده چه بود؟
آنچه در خیابان نشاط رخ داد، مربوط به مترو بود. فروچالهای که در خیابان نشاط اتفاق افتاد و مادهای که از زمین بیرون آمد، مربوط به مترو بود.
· با این وجود آب اصفهان در کجا مصرف میشود؟
در اصفهان مراکز سرسبز هم یک چهارم شده است. شهر توسعه پیدا کرده و آب اصفهان به مناطق دیگر منتقل میشود. ۵۰ میلیون مترمکعب کاشان، ۶۰ میلیون برای بروجن و بخش قابل توجهی هم برای یزد میرود. در عین حال کشت بالادست هم زیاد شده است. بالادست سد در چهارمحال و بختیاری و اصفهان کشت قابل توجهی انجام میشود.
· به جز اصفهان، دیگر کلانشهرهای ایران در چه وضعیتی قرار دارند؟
تهران وضعیت بسیار بحرانی در تأمین آب دارد. من از جوامع دانشگاهی هم ندیدم محاسبه کنند که چقدر آب زیرزمینی باقی مانده است. کل آبی که تهران در سدها دارد، به اندازه تأمین یک پایتخت ۱۵ میلیونی دارد. ما باید مانند اصفهان، نگران تهران هم باشیم. دو سال قبل در همدان هم کامل آب قطع شد که باید باز هم نگران باشیم. در ارومیه هم عدم تعادل داریم. در شیراز فرونشست نداریم، اما کم آبی وجود دارد. در نزدیکی تخت جمشید ترکهای فرونشستی دیده میشود.
· راهکار مقابله با فرونشست چیست؟ آیا به طور کلی فرونشست قابل حل است یا صرفاً باید از آن مراقبت کرد؟
افزایش قیمت دلار قابل حل است؟ ممکن است کسی بگوید قابل حل است، اما اگر قابل حل است پس چرا ۴۶ سال است هر روز بدتر شده است؟ آب زیرزمینی هم اینطور است. از سال ۵۰ منابع آبی ما در حال کم شده است. سال ۶۱ به یکباره شاهد افت آب زیرزمینی شدید میشویم. مجلس قانونی تحت عنوان توزیع عادلانه آب تصویب کرد و ۱۵۰ هزار چاه غیرمجاز به یکباره مجاز میشود. با این وجود میتوان دیگر جلوی آن چاهها را گرفت؟ اگر فرونشست و کم آبی راهکاری دارد، پس چرا هیچ کاری تاکنون انجام نشده است؟ منطقیترین اقدام تقابلی با این وضعیت، جلوگیری از فرونشست با کنترل منابع آب زیرزمینی است. پایش فرونشست هم باید صورت بگیرد که اگر جایی به مشکل خورده، سریعاً رفع شود.