به گزارش نبض بازار- افغانستان طی دهههای گذشته همواره کشوری واردکننده فولاد بوده است. حالا این کشور گام بلندی برای تولید برداشته است. در روزهای اخیر چهارمین کارخانه ذوب آهن هرات افتتاح شد است. این کارخانه ۷ میلیون دلاری با انگیزه ایجاد اشتغال برای افغانستانیهایی که به این کشور بازگشتهاند احداث شده است. دولت افغانستان اعلام کرده که در تلاش برای ورودی به بازارهای صادراتی فولاد از طریق رشد تولید است.
ظرفیت تولید داخلی
افغانستان تنها در بازهای کوتاه، آن هم در دوران استقرار حزب دموکراتیک خلق افغانستان، توانست صنایعی اجاره از شوروی را کسب کند. پس از آن این کشور به علت جنگهای پی در پی و افزایش ریسک سرمایهگذاری، موفقیتهای چشمگیری در حوزه صنعت نداشت. اگرچه حضور هلندیها در صنعت آب این کشور سابقه طولانی دارد و در حوزه آبی، دستاوردهایی دارند، اما در دیگر صنایع، نام افغانستان همواره در پایین جدول به چشم میخورد. حالا افغانستانیها به سراغ جذب سرمایهگذار و ایجاد اشتغال رفتهاند. این دغدغه تا پیش از تحولات اخیر هم چندان وجود نداشت و صنعت افغانستان در حد ساخت چرخبال در حیاط خانهها بود. حالا با بازگشت افغانستانیها به کشورشان، دولت طالبان ناچار به ایجاد اشتغال شده است.
برآوردها نشان میدهد که در حال حاضر حدود ۴۰ تا ۴۵ کارخانه فولاد در افغانستان فعالیت میکنند. برخی از این واحدها مانند «خان استیل» و «صدات هفیانی» ظرفیت تولیدی بالایی دارند و توانستهاند بیش از هزار تن فولاد تولید کنند. بر اساس گزارش اتحادیه تولیدکنندگان فولاد، مجموع سرمایهگذاری انجامشده در این صنعت تا سال ۲۰۲۴ به حدود ۵۰۰ میلیون دلار رسیده است؛ رقمی که نشان میدهد بخش خصوصی افغانستان باوجود تمامی محدودیتها، علاقه زیادی به این صنعت دارد.
نیاز داخلی و واردات
مصرف سالانه فولاد در افغانستان چیزی حدود ۱. ۵ میلیون تن برآورد میشود. این رقم بیشتر در بخش ساختوساز شهری، پروژههای زیربنایی و صنایع کوچک استفاده میشود. تا چند سال پیش، بیش از ۹۵ درصد این نیاز از راه واردات از ایران، پاکستان و چین تأمین میشد. اکنون با افزایش ظرفیت داخلی، سهم تولید ملی رو به رشد است و دولت مدعی شده که در برخی محصولات نظیر میلگرد به خودکفایی رسیدهاند. با این حال هنوز فولاد سنگین و ورقهای صنعتی در داخل تولید نمیشود و کشور همچنان به واردات وابسته است.
فولادیهای بزرگ افغانستان
یکی از کارخانههای شاخص، «خان استیل» در کابل است که از سال ۲۰۱۷ به تولید انبوه رسید و امروز بیش از ۱۰۰۰ کارگر را به طور مستقیم به کار گرفته است. این کارخانه با دو خط نورد میتواند روزانه تا ۱۰۰۰ تن میلگرد و تیرآهن تولید کند.
در هرات نیز «ودان استیل» از سال ۲۰۲۲ فعالیت خود را آغاز کرده و ظرفیت مشابهی دارد. «فقیری استیل» و «هفیانی استیل» نیز از نمونههای بزرگ دیگرند که هر کدام میلیونها دلار سرمایهگذاری جذب کردهاند. مجموع این پروژهها نهتنها نیاز بخش بزرگی از بازار داخلی را پوشش میدهد، بلکه زمینه اشتغال چندین هزار نفر را نیز فراهم کرده است.
منابع معدنی
مزیت مهم افغانستان در حوزه فولاد، وجود ذخایر بزرگ سنگآهن است. معدن «حَجِگَک» در ولایت بامیان به تنهایی بین ۱. ۸ تا ۲ میلیارد تن سنگآهن با عیار متوسط ۶۰ تا ۶۲ درصد در خود دارد. این ذخیره یکی از بزرگترین معادن آهن کشفشده در آسیای میانه است. اگر دولت طالبان بتواند زمینه استخراج صنعتی و انتقال مواد خام به کارخانههای فولاد را فراهم کند، این کشور از واردات شمش و قراضه بینیاز خواهد شد و صنعت فولاد افغانستان میتواند جهشی چشمگیر تجربه کند. در حال حاضر نیز طالبان صادرات قراضه را ممنوع اعلام کرده است.