خودروهای وارداتی جانبازی بالاخره رسیدند. عماد جعفری، کارشناس خودرو، در این گفتوگو با «نبض بازار» به تأثیر واردات خودروهای جانبازی بر بازار خودروهای داخلی و مونتاژی اشاره میکند. او مدعی است که چینیها ناچار به ارائه خودرو با خدمات و شرایط خاص خواهند شد. جعفری درباره حجم و میزان ارز بری جانبازیها نیز توضیحاتی ارائه کرد که در ادامه مشروح آن را میخوانیم:
· خودروهای وارداتی به بازار ارائه شدند، این خودروها متعلق به کدام طرحاند و چرا تا این حد دیر ترخیص شدند؟
وارداتیهایی که از آنها صحبت میشود، متعلق به طرح جانبازی هستند. وارداتیهای پلاک شده هیچکدام متعلق به بخشهای دیگر نیستند. ابعاد واردات خودروهای جانبازی گسترده نیست، چون بروکراسی گستردهای برای ترخیص خودروها از گمرک داریم. اگر سری به گمرک بزنید، تعداد زیادی فولکس واگن، چانگان، بی.ام؛ و و آ. او. دی وجود دارد. مراحل ترخیص روند خاص خود را دارد. همین بروکراسی که سالها درگیر آن هستیم، این روند را کند کرده وگرنه بهمن ۱۴۰۳، سری به گمرک شهید رجایی زدیم و آنجا پر از ماشینهایی بود که باید ترخیص میشدند، اما الان تازه در حال ترخیص هستند.
· حجم مالی و برند خودروهای وارداتی چیست؟
خودروهای بالای ۲۰ هزار دلار و با سقف ۳۵ هزار یورو وارد شده است. تعدادی بی.ام. و، تعدادی بنز و تعدادی هم نیسان وارد شده است. این خودروها از خودروهای قبلی که اقتصادی بودند گرانتر محسوب میشود. واردات خودرو با هر قیمتی، همیشه اثر خود را بر بازار میگذارد. در گام نخست واردات تیوتا کرولایی که ۲.۲ میلیارد بود، به یکباره ۶ میلیارد آگهی میشد. در قدم اول هیچ تأثیری روی بازار نگذاشت و با سود بالایی آگهی شدند.
· چه تعداد خودرو جانبازی در روند واردات است و چه تأثیری بر بازار میگذارند؟
کل خودروهای جانبازی حدوداً ۲۶ هزار دستگاه است و هر شرکت سهم خاص خود را دارد. مثلاً هزار و هشتصد بنز قرار است ستاره ایران وارد کند. ۲۶ هزار دستگاه خودرو ۳۵ هزار یورویی میتواند کمر بازار وارداتیها را بشکند. قطعاً اگر این ماشینها وارد شوند، خودروهای وارداتی کار کرده و دست دومهای آلمانی و ژاپنی ارزان میشوند. قیمت خودروهای خارجی در حال حاضر نیز تا حد زیادی افت کرده است. مثلاً هوندای.ام. اس، در قیمت شرکتی خیلی بالاتر از قیمت بازار است. سوزوکی هم قیمت بازار و کارخانهاش نزدیک بهم شده است. این نشان میدهد عرضه و تقاضا در حال کنترل است. سرمایهگذار در این شرایط پول خود را در بازار خودرو نمیریزد، چون سودی ندارد. در این شرایط مصرفکننده واقعی وارد بازار میشود.
· خودروسازهای داخلی تا چه حد تحت تأثیر واردات جانبازی قرار میگیرند؟
محصولات ایران خودرو و سایپا هم نزدیک به بازار هستند. تنها ماشین پرسودشان هایماست که در صورت پرداخت ۲ میلیارد، نزدیک ۱۶۰ میلیون سود میکنید. این اتفاق در شرایطی رخ میدهد که شما نقدی خرید کنید، اگر خودرو را بلندمدت دریافت کنید دیگر صرفه اقتصادی ندارد. برای مصرفکننده واقعی پرداخت قسطی خودرو به صرفه است. با این شرایط به مرور زمان مردم ماشینهای وارداتی را هم قسطی میخرند. بازار خودرو در ایران در حال مصرفی شدن است. مصرفکننده با توجه به شرایط بهتر شرکتها، ماشین خود را انتخاب میکنند.
· مونتاژیها از چه طریق میتوانند با قیمت خودروهای وارداتی رقابت کنند؟
در بحث واردات قیمتها مشخص است. قیمت خودرو و هزینههای دولت و سود گمرکی یک مقدار مشخصی است و قیمت نهایی آن هم مقدار مشخصی محاسبه میشود. شرکتهایی که در ایران خودروهایشان را در ایران مونتاژ میکنند و خودروهایشان به ۳، ۴ میلیارد رسیده و رقیب وارداتی دارند، باید قیمتشان را به شکلی در نظر بگیرند که تحت تأثیر خودروهای وارداتی قرار نگیرند. طرف باید انتخاب کند که ماشین ژاپنی بدون آپشن را بخرد یا چینی فول آپشن خریداری کند؟ در میان خودروهای وارداتی هم نمونههایی داریم که هم قیمت چینیها هستند. مثلاً سوزوکی یک میلیارد و ۶۵۰ میلیون است که در مقابل آن ماشین چینی هم داریم. قطعات و گستردگی خدمات پس از فروش دو امتیاز خودروهای چینی است که خودروهای وارداتی چندان این امتیاز را ندارند.
· بازار چینیها با واردات جانبازی کساد خواهد شد؟
قطعاً بازار چینیها با گسترش واردات با چالش مواجه میشود. خیلی از ماشینهای ژاپنی در راه ایران هستند و شما بین طراحی، امکانات و قیمت انتخاب میکنید. کار چینیها قطعاً سخت میشود و باید با شرایط بهتری کار کنند. دیگر خبری از انحصار و قیمتگذاری بالا نیست. من حق انتخاب دارم که دوست ندارم چری تیگو ۹ را ۴ میلیارد بخرم، بلکه در مقابل گرند ویتارا خریداری کنم. وقتی قیمت ماشین شما زیاد است و رقیب دارید، مثل بازار امارات باید بگویید شرایط فوقالعاده میگذارم، خدمات فوقالعاده میگذارم و امکانات زیادی را به مصرفکننده میدهید تا مشتری را جذب کنید.
· واردات تا کجا ادامه خواهد یافت؟
روند واردات بستگی به تصمیم دولت دارد. اگر دولت بخواهد هوشمندانه کار کند، باید اجازه دهد که واردات انجام شود و سقف دلاری هم برداشته شود. تمام نهادهای دولتی از واردات خودرو سود میبرند. امیدوارم دولت تصمیم درستی برای خودرو بگیرد.