به گزارش نبض بازار- وقتی خودروهای چینی از جمله کراس اوورها وارد بازار شدند، در آغاز آنچنان توسط جامعه جدی گرفته نشدند. به مرور زمان و با کاهش کیفیت خودروهای داخلی و افزایش قیمتهای آنها، چینیها نیز مورد توجه قرار گرفتند. چینیها از نعمت ضعف واردات در ایران بهره میبرند و به خوبی میدانند که با هر سازشان در ایران رقصیده میشود. هرچند خودروهای داخلی سعی در رقابت با چینیها دارند و از نظر قیمت و کیفیت به دنبال یکدیگراند، اما در نهایت آنچه دست مردم را میگیرد، خودروهایی کم کیفیت و با قیمت بالاست.
چینیها از کی تا حالا لوکس شدهاند؟
خودروهای چینی در سالهای اخیر از محبوبیت قابل توجهی در بازار ایران بهرهمند شدهاند که محصول فقدان واردات و کاهش کیفیت خودروهای داخلی است. چینیها هیچ وقت به علت توانمندی خاص و یا امکانات مترادف با خودروهای مدرن جهان در ایران محبوب نشدند، بلکه عدم دستیابی به مدلهای معروف دنیا باعث ایجاد چنین بستری از رانت ناخواسته برای خودروهای چینی شد. در آغاز قرار بود چینیها با قیمت پایین و خدمات ارزشمندی در بازار ارائه شوند که مخاطب ایرانی نسبت به خرید آن تحریک شود، اما وقتی چینیها متوجه شدند که ایرانیها راهی جز خرید از چین ندارند، شمشیر را از رو بستند و کم کیفیتترین خودروهایشان را با بدترین نوع خدمات در بازار ارائه کردند. این روند به آنجا منتهی شد که مخاطبین ایرانی خودروهای چینی را در رده نیمه لوکسها قرار دادند و قیمت برخی از مدلهای چینی مانند تیگو ۸، با خرید یک واحد آپارتمان برابر شد.
در این بین برخی از خودروهای داخلی نیز تلاش کردند که جهشی به سوی چینیزده و از نظر قیمت و کیفیت با آنها رقابت کنند. رسیدن قیمت دنا و شاهین و تارا و ریرا به یک میلیارد تومان و بیش از آن، آغاز رقابت قیمتی با چینیها بود. هرچند در این بین مخاطب ایرانی در لحظه انتخاب، شاید یک میلیارد تومان را با خیال آسودهتری برای چینیها هزینه کند. اگرچه نگرانی از بابت قطعات و گرانی آن باعث شده ایرانیها نیز در مقاطعی از چینیها جلو بزنند، اما کماکان فاصله میان این دو سبک خودرو دیده میشود.
قطعات داخلیها مگر آمریکاییست؟
فقدان قطعات خودروهای چینی به یک چالش اساسی در بازار این خودروها تبدیل شده و انگیزه افراد برای ورود به این سبک بازارها را کاسته است. از سوی دیگر تداوم این روند میتواند خطرات جدی نیز برای بازار خودرو و جامعه مخاطب آن به دنبال داشته باشد. قیمت این خودرو آنقدر کم نیست که مخاطب قید آن را بزند و با قطعه و شرایطی با آن رانندگی کند. از سوی دیگر این خودروها به مرحله اسقاط هم نرسیده و هیچ راه گریزی از آن هاست. با این وجود خودروهای ایرانی هم دست کمی از چینیها ندارند. یکی از نکات مهمی که در منصرف کردن افراد برای خرید چینیها مطرح میشود، موضوع کیفیت قطعات است. این در حالیست که قطعات خودروهای داخلی هم دربخشهای مهمی، تولید چین است. در نتیجه خودرو داخلی صرفاً از امتیاز تعدد قطعات و قیمت پایینتر نسبت به چینیها بهرهمند است، اما در از نظر کیفیت، تجهیزات خودرو داخلی از آمریکا و اروپا نمیآید.
رقابت تنها در مسیر قیمت
دنا پلاس و شاهین مهمترین تجربههای دو خودروساز بزرگ در ایران بودهاند. دو تجربهای که با قیمت بالا و کیفیت پایین، تبدیل به کالاهایی برای تبادل میان سوداگران بازار و طبقه متوسط و بالا جامعه شدهاند. اگر mvm x۵ و تیگو ۹ را برترینهای چینی در مسیر ایران در نظر بگیریم، ریرا، دناپلاس و شاهین، هم ترازهای آنها هستند. سه خودرویی که جز آخرین و مدرنترینهای ایران خودرو و سایپا بر روی جدول ردهبندی کیفیتی قرار دارند، اما در واقعیت فاصله قابل توجهی تا مدرنترینهای چینی دارند. در نتیجه رقابت خودروهای داخلی با خودروهای چینی تنها از نظر قیمت پیش رفته و از نظر کیفیت، چندان جهشی از سوی خودروسازان ایرانی مشاهده نشده است. عدهای تصور کردهاند که با رساندن قیمت خودروهای داخلی به بیش از ۱ و ۱.۵ میلیارد، میتوانند وارد چرخه رقابت با چینیها شوند.