به گزارش نبض بازار، وقتی بحث تعطیلی کارخانههای فولاد به میان میآید همه تصور میکنند منظور از تعطیلی، فقدان برق و شدت گرفتن ناترازی است. اگرچه ناترازی هم اکنون مهمترین علت تعطیلی کارخانههای برق است، اما دلایل دیگری نیز برای تعطیلی کارخانهها و یا انتقال مالکیت آنها وجود دارد. این روزها رکود در بازار، چالش صادرات، کمبود انرژی، کمبود نیرو کار فعال و... باعث شده کارخانههای فولادی هر لحظه یک بحران داشته باشند. به مرور فعالین این عرصه نیز با نگاه به بازارهای دیگر، تمایل خود برای فعالیت در این حوزه را از دست میدهند. تعطیلی کارخانههای فولاد و یا انتقال مالکیت آنها، میزان تولید کشور را نیز کاهش داده و جایگاه جهانی ایران را تهدید میکند. تداوم این روند میتواند تأمین نیاز داخل را نیز با مشکل مواجه کرده و بحث واردات از چین را جدیتر کند.
فولادسازان کویری همواره تصور میکردند که با آب و برق و حمایت دولتی میتوانند در هر شرایطی به تولید بپردازند. برخی از آنها حالا با آب ۳ یورویی خلیج فارس تولید خود را ادامه میدهند، اما به نظر نمیرسد سودآوری سابق را داشته باشند. به مرور زمان خبر تعطیلی و یا آگهی سرمایهگذاری در این شرکتها نیز بیشتر دیده میشود. مشخصاً در استان سمنان و یزد نمونههایی از این موضوع دیده میشود، اما مسأله اساسی اینجاست که فرضا در صورت سرمایهگذاری، آن شرکت دوباره چه راهی برای ادامه فعالیت پیدا میکند؟ آیا تنها با پول میتوان تولید را پیش برد؟ کارخانههایی هم که دستگاههای آن به فروش میرسند رسما از چرخه تولید خارج شده و سرمایه اولیه آن به بازارهای دیگر تزریق میشود. رفتن سرمایههای فولادی به بازارهای موازی نیز چندان نمیتواند برای آن بازارها و صاحبان سرمایه ثمر بخش باشد.
طبق شنیدهها اخیراً صاحبان کارخانه فولادی در استان اصفهان با نام «فولاد کاوه آریا» در تلاش برای فروش مجموعهاند. این کارخانه واقع در شهرستان اردستان است که در سایتاش از خود با عنوان «بزرگترین تولیدکننده گلولههای رول فورج آسیاب در ایران و خاورمیانه» یاد کرده است. صحت این ادعا نیاز به بررسی در گزارش دیگری دارد، اما به فرض صحت این ادعا، فروش چنین کارخانهای نشانگر وضعیت اسفبار تولید در حوزه فولاد است. در اطراف این کارخانه مجموعههای دیگری از جمله فولاد اردستان، کارخانه دنیای فلز و چند کارگاه کوچک نیز در این حوزه دیده میشود که با این وضعیت باید منتظر اخباری منفی از آنها نیز باشیم. هرچند انگیزه فروش کارخانه فولاد کاوه آریا مشخص نیست و روابط عمومی و ریاست مجموعه نیز پاسخی ارائه نکردند، اما به مرور مشخص خواهد شد که چرا چنین کارخانهای به مرز فروش رسیده است. اردستان با چالشهای تامین آب و برق مواجه است که میتواند بر روی تصمیم صاحبان این کارخانه برای فروش اثرگذاشته باشد.
بعد از فولاد کاوه آریا به مجموعه دیگری میرسیم که تیزر سرمایهگذاری با عنوان پروژه استیل در خرداد ۱۴۰۴ منتشر کرده است. این فرصت سرمایهگذاری در استان سمنان و مربوط به یک کارخانه ذوب آهن با جواز تولید ۱۰۰ هزار تن شمش و ۲۰۰ هزار تن ورق و مقطع فولادی است. این حجم از جواز تولید هم مجدداً این سؤال را به وجود میآورد که چطور صاحبان قبلی با چنین شرایطی نتوانستند کارخانه را به صرفه و با بهره وری بالا هدایت کنند؟ در این تیزر ذکر شده که فروش ۱۰۰ درصدی سهام در دستور کار قرار دارد و ۲.۴ همت نیز برآورده قیمت کارخانه است. نکته قابل توجه در جزئیات این تیزر، وضعیت برق کارخانه است. پست اختصاصی برق و مجوز ۲۵ mw برق و ۲۵۰۰ m۳ گاز در ساعت نشان میدهد که شرایط انرژی کارخانه هم بد نیست. با چنین شرایطی یا دلایل شخصی و یا رکود بازار باعث چنین وضعیتی برای کارخانه شده است. در تماس با مسئول آگهیدهنده این پروژه به خبرنگار «نبض بازار» گفته شد: موضوعات خیلی پیچیدهتر از ناترازی در این اقدام مؤثر بوده است و مجموعهای از چالشها باعث این تصمیم شده است. نمیتوان یک دلیل را برای واگذاری نام برد.