به گزارش نبض بازار، بازار ارز در هفته اول خرداد ماه ۱۴۰۴، در حالی فعالیت خود را آغاز کرد که انتظارات تورمی و ابهامات سیاسی و اقتصادی داخلی و خارجی، همچنان سایه خود را بر آن افکنده بود. در این بازه زمانی کوتاه از سوم تا هفتم خرداد، نوسانات اندکی در نرخ دلار مشاهده شد که نشاندهنده خواب بازار و ورود آن به فاز احتیاط بود.
البته در این هفته دلار اندکی نوسان افزایشی داشت، اما مسیر حرکت خود را در کانال ۸۲ هزار تومان حفظ کرد و نوسانات آن محدود به این کانال بود.
در ابتدای هفته اخبار امیدبخش از دور پنجم مذاکرات بازار را آرام کرد و در انتهای هفته هم بازار شاهد سفر رئیس جمهور ایران به عمان بود. سفری که به نظر میرسید مهمترین دستور جلسه آن، صحبت پیرامون مذاکرات هستهای و شروط طرفین برای رسیدن به یک توافق بود.
این عوامل قیمت دلار را در این هفته مهار کرد. اگرچه دیروز، چهارشنبه هفتم خرداد ماه قیمت دلار اندکی افزایش داشت.
اما آیا قیمت دلار در خرداد ماه ثابت میماند؟ مشاهدات میدانی نشان میدهد که بازار فعلا در فاز سکون و احتیاط است. خریداران و فروشندگان سرمایهای از بازار خارج شدهاند و برای حرکت بعدی خود منتظر سیگنال سیاسی مذاکرات هستند. تنها معاملات موجود در بازار، معاملات مصرفی است که میزان آن محدود است. با این حساب به نظر میرسد تا زمانی که سیگنال جدی از مذاکرات شنیده نشود، دلار از محدوده فعلی خارج نمیشود و نقطه امن خود را ترک نمیکند.
بر این اساس، طبق روال ماههای گذشته، در بازار ایران مهمترین فاکتور تعیین قیمت دلار، روند سیاسی مذاکرات و اخبار هستهای است که میرسد.
بر این اساس میتوان گفت تا مشخص شدن نتیجه مذاکرات، پیش بینی قیمت دلار کار دشواری است و وابسته به نتیجه مذاکرات است. به همین دلیل بازار ارز فعلا گوش به زنگ اخباری است که از آمریکا و عمان شنیده میشود. آن هم اخباری که کاملا متناقض است و پیش بینی نتیجه مذاکرات را بسیار دشوار میکند.
اما در بلندمدت میتوان قیمت دلار را پیش بینی کرد و گفت بر اساس فاکتورهایی مانند صادرات نفت، تورم و نقدینگی قیمت دلار مسیر صعودی دارد. حتی بسیاری از کارشناسان معتقدند قیمت دلار حتی در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات به زیر کانال ۷۰ هزار تومان بر نمیگردد و در همین محدوده میماند.
چندین عامل کلیدی در نوسانات و روند صعودی دلار در هفته اول خرداد ماه نقش داشتهاند که در ادامه به آنها میپردازیم:
• انتظارات تورمی و کاهش ارزش پول ملی: یکی از قویترین محرکهای بازار ارز در ایران، انتظارات تورمی فزاینده است. با توجه به نرخ بالای تورم در ماههای اخیر و عدم چشمانداز روشن برای کاهش سریع آن، بسیاری از سرمایهگذاران و مردم عادی، دلار را به عنوان پناهگاهی امن در برابر کاهش ارزش پول ملی میبینند. این انتظارات، تقاضا برای دلار را به طور مستمر افزایش داده و به رشد قیمت دامن میزند.
• کسری بودجه دولت و تأمین آن: نگرانیها پیرامون کسری بودجه دولت و نحوه تأمین آن، همواره یکی از عوامل مهم در بازار ارز است. افزایش نقدینگی ناشی از تأمین کسری بودجه از طریق چاپ پول یا استقراض از بانک مرکزی، میتواند به افزایش پایه پولی و در نتیجه رشد تورم و نرخ ارز منجر شود. اخبار و تحلیلهای مربوط به این موضوع، به سرعت در بازار منعکس میشود.
• سیاستهای ارزی بانک مرکزی: نحوه مداخله بانک مرکزی در بازار، اعم از عرضه ارز در بازار متشکل یا بازار آزاد، نقش مهمی در کنترل نوسانات دارد. اگرچه بانک مرکزی تلاشهایی برای ثباتبخشی به بازار انجام میدهد، اما در هفته اول خرداد به نظر میرسید عرضه نتوانسته پاسخگوی تقاضای فزاینده ناشی از انتظارات باشد.
• تحولات منطقهای و بینالمللی: هرگونه تنش ژئوپلیتیکی در منطقه یا اخبار مرتبط با تحریمها و مذاکرات هستهای، به سرعت بر بازار ارز اثر میگذارد. در این هفته، احتمالاً خبر خاصی که بتواند آرامش طولانیمدت به بازار بدهد، منتشر نشده است و این عدم قطعیت، خود به عاملی برای رشد دلار تبدیل شده است.
• عرضه و تقاضای فصلی و سفتهبازی: در برخی از فصول سال، به دلیل نیازهای وارداتی یا سفرهای خارجی، تقاضا برای ارز افزایش مییابد. اگرچه خرداد ماه اوج این تقاضا نیست، اما شروع تدریجی سفرهای تابستانی و نیازهای ارزی مرتبط با آن میتواند تأثیرگذار باشد. علاوه بر این، فعالیتهای سفتهبازانه و انتشار شایعات نیز همواره در بازار ارز ایران نقش دارند و میتوانند در کوتاهمدت نوسانات زیادی را به بازار تحمیل کنند.
با در نظر گرفتن عوامل مؤثر و نظرات کارشناسان، پیشبینی برای ادامه خرداد ماه ۱۴۰۴ نیازمند احتیاط است، اما میتوان روندهای احتمالی را ترسیم کرد:
• ادامه نوسانات با گرایش صعودی: با توجه به عدم حل و فصل کامل مشکلات ساختاری اقتصاد و تداوم انتظارات تورمی، احتمالاً روند کلی دلار در هفتههای آتی خرداد ماه نیز صعودی خواهد بود. این صعود ممکن است با نوسانات مقطعی و اصلاحهای قیمتی همراه باشد، اما انتظار یک کاهش پایدار و چشمگیر، مگر با تغییرات اساسی در سیاستهای اقتصادی، بعید به نظر میرسد.
• نقش پررنگ تحولات سیاسی و بینالمللی: هرگونه خبر مثبت یا منفی در مورد مذاکرات بینالمللی یا تحولات منطقهای (مثلاً توافق احتمالی در برجام یا تشدید تنشها) میتواند به شدت بر قیمت دلار تأثیر بگذارد. اخبار مثبت میتواند باعث کاهش موقت، و اخبار منفی باعث افزایش جهشی قیمت شود.
• تأثیر سیاستهای بانک مرکزی: میزان و کیفیت مداخله بانک مرکزی در بازار، عرضه ارز و همچنین کنترل نقدینگی، میتواند سرعت و شیب صعود را تحت تأثیر قرار دهد. در صورت افزایش عرضه مؤثر و ایجاد اعتماد در بازار، ممکن است شاهد کند شدن روند صعودی باشیم.
• ورود نقدینگی جدید: با نزدیک شدن به پایان ماه و پرداخت حقوق و دستمزدها، بخشی از این نقدینگی میتواند وارد بازار ارز شود و فشار تقاضا را افزایش دهد.
در مجموع، بازار دلار در هفتههای پیش رو همچنان تحت تأثیر عوامل کلان اقتصادی و سیاسی خواهد بود. تا زمانی که راهکارهای بلندمدت برای مهار تورم و ایجاد ثبات اقتصادی به کار گرفته نشود، دلار همچنان به عنوان یک دارایی برای حفظ ارزش پول در برابر تورم، مورد توجه قرار خواهد گرفت و روند آن به سمت بالا گرایش خواهد داشت.