به گزارش سرویس انرژی نبض بازار، گاز طبیعی به عنوان سوخت اصلی در نیروگاه‌های حرارتی شناخته می‌شود و این نیروگاه‌ها به عنوان منبع اصلی تأمین برق کشور عمل می‌کنند. بیش از ۹۰ درصد برق مورد نیاز کشور از طریق این نیروگاه‌ها تأمین می‌شود و آن‌ها همواره تمایل دارند از گاز طبیعی به عنوان سوخت اصلی استفاده کنند. این امر به دلیل طراحی تجهیزات نیروگاه‌های حرارتی بر اساس گاز طبیعی است که موجب می‌شود با مصرف گاز، بالاترین بهره‌وری و کمترین میزان خرابی را داشته باشند. همچنین، سوخت گاز نسبت به سایر سوخت‌ها، پاک‌تر و کم‌آلاینده‌تر است و علاوه بر کاهش آلودگی هوا، خورندگی و استهلاک کمتری نیز در تأسیسات نیروگاهی ایجاد می‌کند.
اما در زمستان که "ناترازی گاز" مهمان نامبارک روز‌های سرد ایران شده است، موجب می‌شود برای پوشش حداکثری تقاضای خانگی، نیروگاه‌ها و صنایع در تخصیص گاز محدود شوند و سوخت مایع مهمان ناخوانده و اجباری نیروگاه‌ها شود.
از بین ۱۴۶ نیروگاه حرارتی، در شرایط کسری گاز، ۱۴ نیروگاه بخاری به مازوت به‌عنوان سوخت جایگزین وابسته‌اند و بقیه نیروگاه‌ها که بیش از ۱۳۰ نیروگاه می‌شود به گازوئیل به‌عنوان سوخت جایگزینی و دوم در شرایط عدم تخصیص گاز یا کسری گاز، برای تولید برق زمستانه وابسته‌اند.
دلیل اصلی خاموشی‌های پاییزه امسال هم کسری قابل‌توجه ذخایر گازوئیل نیروگاه‌ها است که به‌مراتب با آمار و ارقام به آن پرداخته شده است، اما کنار کسری ذخایر گازوئیل نیروگاه‌ها، عامل اصلی دیگری وجود دارد که شرایط کسری مخازن گازوئیل را تشدید کرده است و می‌توان گفت اثر آن کمتر از اثر عدم تخصیص به‌اندازه گازوئیل به نیروگاه‌ها نبوده است.
این مسئله که از آن می‌توان به‌عنوان "نارسایی گازی" نام برد، موجب شده است با تخصیص گاز کمتر از برنامه در ۶ ماهه نخست امسال و به‌تبع تأخیرات ایجادشده، در دوماهه مهر و آبان، نیروگاه‌ها مجبور به استفاده بیشتر از مخازنی شوند که پرشدگی مطلوبی برای ورود به فصل سرما نداشته‌اند.
یکی از مشکلات عمده در بخش تولید برق کشور در نیمه نخست سال جاری، کاهش تخصیص گاز طبیعی به نیروگاه‌ها بود. در نیمه نخست سال ۱۴۰۲ بالغ بر ۹۴ درصد سوخت نیروگاه‌ها با گاز طبیعی تأمین شد، اما در نیمه نخست سال جاری این سهم به ۸۶ درصد رسید، در واقع در نیمه نخست سال جاری ۱۴ درصد سوخت نیروگاه‌ها با سوخت معادل یعنی سوخت مایع (گازوئیل و مازوت) تأمین شد.
بررسی‌های تسنیم از علل کاهش تخصیص گاز طبیعی به نیروگاه‌ها به طولانی شدن دوره تعمیرات پالایشگاه‌های گازی رسید؛ محاسبات تجمیع مصرف سوخت نیروگاهی (گاز طبیعی، گازوئیل و مازوت) در نیمه نخست سال جاری نشان می‌دهد که در مجموع ۶ درصد گاز کمتری به نیروگاه‌ها نسبت به مدت مشابه سال قبل تخصیص داده شده که این میزان بالغ بر ۳ میلیارد و ۳۰۰ میلیون مترمکعب است.
این روند در مهرماه هم ادامه داشت به‌طوری که نسبت به زمان مشابه سال قبل، حدود ۱.۹ میلیارد مترمکعب گاز کمتری به نیروگاه‌ها تحویل شد و در نیمه نخست آبان‌ماه نیز حدود یک‌میلیارد مترمکعب گاز کمتری به نیروگاه‌ها نسبت به زمان مشابه سال قبل، تخصیص پیدا کرد که به‌دلیل ادامه تعمیرات دوره‌ای و اساسی پالایشگاه‌ها و معوق شدن تعمیراتی که باید در تابستان انجام می‌شد به‌ماه‌های مهر و آبان بود.
بالاخره در آبان‌ماه تعمیرات پالایشگاه‌ها به اتمام رسید. غلامعباس حسینی، سرپرست مجتمع گاز پارس جنوبی از اتمام تعمیرات پالایشگاه‌های گازی پارس جنوبی در آبان‌ماه خبر داد و گفت: "تعمیرات اساسی همه پالایشگاه‌های مجتمع در سال ۱۴۰۳ با برنامه‌ریزی دقیق و با تلاش و همت متخصصان و کارکنان این مجتمع از تاریخ چهارم اردیبهشت با پالایشگاه دوازدهم آغاز شد و هفتم آبان با تعمیرات اساسی پالایشگاه پنجم با موفقیت پایان یافت. "
منبع: تسنیم