به گزارش سرویس پلاس نبض بازار، کرفس گیاهی علفی از خانواده گیاه شناسی است که شامل جعفری، هویج، شوید و رازیانه نیز میشود. گیاهانی که برای ریشه کشت میشوند، معروف به کرفس، گونهای متمایز از گیاهانی هستند که برای ساقه هایشان کشت میشوند، ما در مورد کرفس در این مقاله صحبت میکنیم. گیاه کرفس ساقههای بلند و فیبری تولید میکند که ترد، آبدار و معطر، با طعم علف، شیرین و تند است.
این سبزی بهاصطلاح «معطر» مانند پیاز و هویج در نظر گرفته میشود و بهطور گسترده در غذاهای کلاسیک بهعنوان یکی از سه جزء میپویکس (همراه با پیاز و هویج) استفاده میشود. به طور مشابه، کرفس نیز با پیاز و فلفل دلمهای ترکیب میشود تا "ثلاث مقدس" غذاهای کاجون را تشکیل دهد.
این مخلوطها عموماً تفت داده شده یا تفت داده میشوند و پایه طعم بیشمار سسها، سوپها، آبگوشتها، خورشها و غذاهای دیگر را تشکیل میدهند. کرفس همچنین یک عنصر رایج در سوپ ها، دلمه ها، چاشنی ها، سالادها، سالادها، غذاهای گوشتی سرخ شده و بریان شده و سرخ کردنیها است. دانه کرفس را میتوان علاوه بر ساقه و ریشه آن خشک کرد و به عنوان ادویه به دو صورت کامل و آسیاب شده استفاده کرد؛ و برگها را میتوان به عنوان یک سبزی معطر در بسیاری از غذاها و همچنین خشک و به عنوان چاشنی استفاده کرد.
۱۵ فواید و خواص کرفس
۱. خواص کرفس برای کمک به کاهش خطرات سرطان
کرفس سرشار از آنتی اکسیدانهایی است که به مبارزه با رادیکالهای آزاد محرک سرطان کمک میکند. حاوی دو فلاونوئید زیست فعال - آپیژنین و لوتئولین - است که ممکن است سلولهای سرطانی را در بدن از بین ببرد. آپیژنین یک عامل پیشگیری کننده از شیمی درمانی است و خواص ضد سرطانی آن رادیکالهای آزاد را در بدن از بین میبرد و باعث مرگ سلولهای سرطانی میشود. همچنین باعث افزایش اتوفاژی میشود، فرآیندی که از طریق آن بدن سلولهای ناکارآمد را که به پیشگیری از بیماری کمک میکند، حذف میکند.
خاصیت ضد سرطانی لوتئولین فرآیند تکثیر سلولی را مهار میکند. این فلاونوئیدهای موجود در کرفس پتانسیل درمان سرطان پانکراس و سینه را دارند. همچنین گفته میشود کرفس دارای پلی استیلنهای زیست فعال است. این ترکیبات محافظ شیمی درمانی پتانسیل جلوگیری از تشکیلات سرطانی متعدد را دارند.
۲. خواص کرفس برای کاهش التهاب
کرفس مملو از آنتی اکسیدانهای گیاهی است که دارای خواص ضد التهابی است. این سبزی همچنین منبع مهمی از فلاونولها است. مطالعه دیگری که توسط دانشگاه ایالتی اوهایو انجام شد نشان داد که آب کرفس برای لاغری یا عصاره کرفس نیز فعالیت پروتئینهای خاصی را که با التهاب مرتبط هستند کاهش میدهد. گفته میشود که عصاره دانه کرفس دارای خواص ضد التهابی است.
کرفس همچنین حاوی ترکیبی به نام لوتئولین است که میتواند از التهاب در سلولهای مغز جلوگیری کند. مطالعهای که توسط دانشگاه ملک سعود (ریاض) روی موشها انجام شد، نشان داد که کرفس میتواند از رشد هلیکوباکتر پیلوری، باکتری که باعث التهاب مخاط معده میشود، جلوگیری کند.
۳. خواص کرفس برای تنظیم فشار خون
کرفس حاوی یک ماده شیمیایی گیاهی به نام فتالید است که دیواره سرخرگها را شل میکند و جریان خون را افزایش میدهد. همچنین ماهیچههای صاف رگهای خونی را منبسط میکند و به کاهش فشار خون کمک میکند. یک مطالعه ایرانی که روی موشها انجام شد، خواص ضد فشار خون کرفس را به همان فیتوشیمیایی نسبت داد. کرفس همچنین سرشار از نیترات است که ممکن است به کاهش فشار خون کمک کند. بررسیهای دیگر در مورد مشخصات فیتوشیمیایی عصاره دانه کرفس نیز نشان میدهد که ممکن است سطح فشار خون را کاهش دهد.
در طب سنتی چینی، کرفس اغلب به عنوان یک غذای "خنک" نامیده میشد که میتواند فشار خون را کاهش دهد. مطالعه دیگری نشان داد که آب کرفس تازه مخلوط با سرکه به زنان باردار در آفریقای جنوبی داده میشود تا فشار خون بالا را کاهش دهند.
۴. خواص کرفس برای سلامت قلب و عروق را بهبود بخشد
کرفس معمولا به عنوان یک عامل ضد فشار خون در طب سنتی تجویز میشود. میتواند به حفظ سلامت قلب و عروق کمک کند. مطالعهای که در ایران انجام شد نشان داد که عصاره برگ کرفس میتواند پارامترهای قلبی عروقی متعددی مانند کلسترول، تری گلیسیرید و کلسترول بد را بهبود بخشد. کرفس سرشار از پلی فنول است که دارای فواید ضد التهابی و قلبی عروقی است. با این حال، تحقیقات بیشتری برای درک این مزیت کرفس در انسان مورد نیاز است.
۵. نوروژنز را تقویت کند و از از دست دادن حافظه جلوگیری کند
کرفس ممکن است خطر از دست دادن حافظه را کاهش دهد. بین فلاونوئید موجود در کرفس و کاهش میزان کاهش حافظه مرتبط با افزایش سن ارتباط وجود دارد. لوتئولین التهاب مغز را آرام میکند و ممکن است در درمان اختلالات التهابی عصبی کمک کند. بنابراین، ممکن است به کاهش خطر تخریب عصبی نیز کمک کند. اعتقاد بر این است که آپیژنین، یک فلاونوئید زیست فعال موجود در کرفس، به رشد و توسعه سلولهای عصبی کمک میکند. با این حال، این عامل هنوز در انسان ثابت نشده است. آپیژنین همچنین ممکن است به سلامت نورونها کمک کند. با این حال، تحقیقات در این زمینه نامشخص است.
۶. خواص کرفس برای کمک به هضم
باز هم تحقیقات در این زمینه محدود است. با این حال، شواهد حکایتی نشان میدهد که کرفس ممکن است سلامت دستگاه گوارش را تقویت کند. فیبر طبیعی موجود در کرفس آن را به یک ماده غذایی مهم برای سیستم گوارش تبدیل میکند. فیبر محلول در کرفس توسط باکتریهای روده بزرگ تخمیر میشود. این فرآیند تخمیر اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه تولید میکند که یکی از آنها (بوتیرات) سلامت دستگاه گوارش را ارتقا میدهد. کرفس همچنین حاوی فیبر نامحلول است و ممکن است حرکات روده را تقویت کند.
۷. به کاهش وزن کمک کند
کرفس کالری کمی دارد و حاوی فیبر است که باعث میشود برای مدت طولانی تری احساس سیری کنید. محتوای فیبر نامحلول کرفس میتواند سیری را افزایش دهد و به کاهش وزن کمک کند. محتوای بالای آب کرفس ممکن است به کاهش وزن نیز کمک کند. همچنین متابولیسم لیپید را تنظیم میکند. همچنین میتوان آن را با سبزیجات دیگری که چگالی انرژی بیشتری دارند مصرف کرد. شواهد حکایتی حاکی از آن است که کرفس، غنی از آب است، ممکن است تراکم انرژی سایر موادی را که با آنها جفت میشود کاهش دهد. این ممکن است باعث کاهش وزن شود.
۸. خواص کرفس برای کمک به درمان دیابت
تحقیقات در این زمینه محدود است. کرفس حاوی آنتی اکسیدانهایی به نام فلاون است که به دلیل نقش آنها در کاهش سطح قند خون مورد مطالعه قرار گرفته است. برخی از کارشناسان معتقدند ویتامین K موجود در کرفس ممکن است خواص ضد دیابتی داشته باشد. ممکن است التهاب و حساسیت به انسولین مرتبط را کاهش دهد، که ممکن است منجر به بهبود متابولیسم گلوکز شود. با این حال، هیچ مدرک علمی در مورد مشابه وجود ندارد. شواهد حکایتی نشان میدهد که مصرف کرفس ممکن است خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را کاهش دهد. دیابت همچنین ممکن است توسط هلیکوباکتر پیلوری، باکتری که باعث مشکلات گوارشی میشود، تشدید شود.
از آنجایی که کرفس توانایی مبارزه با این باکتری را دارد، ممکن است در این زمینه نیز مفید باشد. با این حال، تحقیقات بیشتری برای اثبات این اثر مورد نیاز است. مطالعهای که در ایران انجام شد نشان داد که عصاره دانه کرفس میتواند دیابت را در موشها کنترل کند. بنابراین، برای اثبات همین موضوع، تحقیق روی انسانها لازم است.
۹. خواص کرفس برای تقویت ایمنی
کرفس حاوی ویتامین C است. این ماده مغذی ممکن است ایمنی را تقویت کند. آنتی اکسیدانهای موجود در کرفس نیز میتوانند در بهبود ایمنی شما نقش داشته باشند. مشخص شده است که سلولهای متعدد سیستم ایمنی برای عملکرد بهینه و پیشگیری از بیماری به ویتامین C وابسته هستند. همچنین مشخص شده است که مکمل ویتامین C باعث افزایش غلظت ایمونوگلوبولینها در خون میشود که ترکیبات کلیدی سیستم ایمنی هستند. با این حال، برای درک این مزیت کرفس به تحقیقات بیشتری نیاز است.
۱۰. خواص کرفس برای درمان سنگ کلیه
اسانس کرفس حاوی لوتئولین و سایر ترکیبات ضروری است که میتواند در درمان سنگ کلیه استفاده شود (۳۲). علاوه بر این، یکی از فلاونوئیدهای اصلی کرفس - آپیژنین - میتواند کریستالهای کلسیم موجود در سنگ کلیه را تجزیه کند (۳۳). با این حال، تحقیقات طولانی مدت بیشتری برای درک این مزیت کرفس در انسان مورد نیاز است.
۱۱. خواص کرفس برای بهبود سلامت مفاصل
دانه کرفس و عصارههای مربوط به آن دارای خواص ضد آرتریت هستند که ممکن است در درمان درد مفاصل و نقرس مفید باشد. درد مفاصل معمولاً به دلیل تجمع اسید اوریک ایجاد میشود. یک نظریه نشان میدهد که خواص ادرارآور کرفس ممکن است به دفع اسید اوریک برای درمان بالقوه درد مفاصل کمک کند. روغن دانه کرفس منبع خوبی از سدانولید است. این ترکیب میتواند برای درمان مسائل التهابی مانند نقرس و روماتیسم استفاده شود.
۱۲. علائم یائسگی را تسکین میدهد
برخی از ترکیبات گیاهی به نام فیتواستروژن ممکن است به تعادل سطوح هورمونی کمک کند. غذاهای غنی از فیتواستروژن پتانسیل تسکین علائم یائسگی را در زنان دارند. کرفس حاوی فیتواستروژن است و میتواند در این زمینه مفید باشد. با این حال، شواهد علمی ملموس تری در این زمینه مورد نیاز است.
۱۳. خواص کرفس برای کمک به درمان ویتیلیگو
ویتیلیگو وضعیتی است که در آن پوست رنگدانه خود را در نواحی خاصی از دست میدهد و باعث ایجاد لکههای سفید میشود. طبق مطالعهای که در لهستان انجام شد، فورانوکومارین موجود در کرفس ممکن است به درمان ویتیلیگو کمک کند. اعتقاد بر این است که یافتههای مشابهی در Atharva Veda، کتاب مقدس هندی در مورد طب آیورودا ثبت شده است.
به طور کلی، پوست را آبرسانی میکند و ممکن است از زمانهای قدیم برای درمان ویتیلیگو استفاده شده باشد. با این حال، تحقیقات علمی بیشتری برای درک این مزیت کرفس مورد نیاز است. اکنون که همه چیز را در مورد فواید سلامتی کرفس میدانیم، بیایید نگاهی به مشخصات تغذیهای آن بیندازیم.
۱۴. خواص کرفس برای کبد
کبد یکی از بخشهای مهم و حساس در بدن است؛ که بنا به دلایل مختلف نظیر آشامیدن مکرر آب سرد، خوردن غذایی چرب و ... دچار اختلالات متعدد نظیر کبد چرب و سیروز کبدی میشود. در اینخصوص با خوردن کرفس میتوان کلیه و کبد را سمزدایی نمود و بدین نحو کبد چرب را درمان کرد. بدین صورت که میتوانید از کرفس در موادغذایی مختلف استفاده کنید و یا آب کرفس را گرفته و همراه با کمی سرکه ترکیب کرده و سپس میل کیند.
کرفس حاوی مقدار قابل توجهی آنتی اکسیدن، ویتامین و موادمعدنی است. به همین سبب ترکیب آن با لیموترش یک نوشیدنی سرشار از ویتامین C و اکسیدان برای بهبود فعالیت کبد بهوجود میآورد. استفاده مستمر از این نوشیدنی و سایر موادغذایی حاوی کرفس موجب سمزدایی کبد شده و از این طریق مشکلات و بیماریهای مرتبط با کبد کاهش یافته و از بین میرود. البته اگر مصرف کرفس برای شما ایجاد حساسیت میکند و با عوارض شدید همراه است، توصیه میکنیم نسبت به اینکه "چه کسانی نباید کرفس بخورند" اطلاعات بدست بیاورید. تا ضمن جلوگیری از مصرف این نوع سبزیجات، روشهای دیگری را برای درمان بیماریهای کبدی در پیش بگیرید.
۱۵. خواص کرفس برای استخوان
دردهای مفاصل و پوکی استخوان از جمله بیماریهای شایع در بین افراد میانسال و سالمند است. این مشکل بنا به دلایل مختلف نظیر شرایط کار، نوع آب و هوا و همچنین میزان فعالیت روزانه رخ میدهد. برای درمان این نوع بیماریهای مزمن مصرف مواد خوراکی و سبزیجات حاوی ویتامین و مواد معدنی تأثیر بسزایی دارد. تا ضمن بهبود التهاب استخوانها و مفاصل شاهد کاهش درد در این نواحی باشید. در این راستا کرفس بهعنوان یکی از بهترین و مؤثرترین سبزیجات حاوی میزان زیادی لوتئولین، فلاونوئید و آنتی اکسیدان است. بدین جهت بهعنوان یک ضد التهاب مؤثر برای کاهش درد مفاصل، استخوان و همچنین جلوگیری از سرطان مورد استفاده قرار میگیرد.
عوارض و مضرات کرفس
کرفس میتواند باعث واکنش شدید آلرژیک در برخی افراد شود.
علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
کندوها
ورم
مشکل در تنفس
گر کسی بعد از خوردن کرفس دچار مشکل تنفسی شود، به مراقبتهای فوری پزشکی نیاز دارد. برخی افراد واکنشی به نام آنافیلاکسی را تجربه میکنند که میتواند کشنده باشد. هر کسی که به کرفس حساسیت دارد باید برچسب مواد غذایی را به دقت بررسی کند، زیرا حتی آثار کوچک میتواند باعث واکنش شود.
همچنین زنان باردار باید از مصرف مکملهای دانه کرفس خودداری کنند، زیرا میتوانند باعث تحریک رحم شوند.
آب کرفس برای لاغری
کرفس میتواند ترکیبی ترد و خوشمزه برای بسیاری از غذاها باشد و دانهها و عصارههای آن ممکن است طیف وسیعی از فواید سلامتی را ارائه دهند. همچنین میتواند یک میان وعده مفید و کم کالری درست کند. شایان ذکر است که طب سنتی و اکثر تحقیقات بیشتر بر روی عصاره کرفس متمرکز شده است تا مصرف چوب کرفس، با این حال، شواهدی وجود دارد که نشان میدهد مصرف انواع میوهها و سبزیجات تازه میتواند از بسیاری جهات برای سلامتی فرد مفید باشد.