به گزارش نبض بازار، یکی از مواردی که در چند سال اخیر مورد توجه نهاد‌های مالی، سیاست گذاران و پژوهش گران در سطح جهان قرار گرفته، موضوع شمول مالی میباشد. این امر ناشی از نقش و جایگاه مهمی است که شمول مالی میتواند در رشد اقتصادی، کاهش فقر و نابرابری و بهبود رفاه جوامع ایفا کند. نتایج نشان می‌دهد که در ایران رابطه‌ای دو سویه میان رشد اقتصادی و شمول مالی برقرار است.
طی سال‌های اخیر، موضوع شمول مالی به صورت روزافزونی موردتوجه قرار گرفته و بهعنوان یک مسئله مهم اقتصادی اجتماعی در دستور کار سیاستی بسیاری از دولت‌ها و نهاد‌های بین المللی مطرح گردیده است. افزایش توجه به این موضوع بیشتر به دلیل درک بهتر از اهمیت و جایگاه آن در توسعه اقتصادی و نقش کلیدی آن در کاهش فقر و توسعه فراگیر و پایدار جوامع میباشد.
مفهوم شمول مالی به دسترسی کافی، بهموقع و مقرون به صرفه محصولات و خدمات مالی واستفاده فعالانه از آنها توسط همه اقشار جامعه اشاره دارد. در شرایطی که افراد با چالش‌هایی نظیرهزینه‌های مبادل‌های بالا و عدم امنیت در استفاده از خدمات مالی غیررسمی یا نقدی مواجه باشند.
شمول مالی میتواند با تسهیل دسترسی افراد به سیستم مالی رسمی، باعث غلبه بر این نوع مشکلات شود. همچنین، شواهد متعددی مبنی بر رابطه مستقیم میان دسترسی بیشتر افراد به محصولات وخدمات مالی و ایجاد کسب وکار‌های بیشتر وجود دارد. دسترسی بنگاه‌ها به اعتبارات رسمی نیز به نوآوری‌های بیشتر و بهبود بهرهوری منجر شده است. در مجموع، این منافع باعث ارتقاء توسعه انسانی و اجتماعی، رشد اقتصادی، ایجاد اشتغال و نیز کاهش فقر و نابرابری گردیده است.
در سطح کلان شمول مالی میتواند به ثبات بیشتر سیستم مالی کمک کند. شواهد متعددی از این اثرات، به ویژه در کشور‌های درحالتوسعه آسیایی مشاهده شده است. کاهش اتکا به منابع مالی خارجی در نتیجه پسانداز‌های بیشتر و کاهش نرخ برداشت از حساب در مواقع فشار به دلیل افزایش تعداد حساب‌های سپرده، از جمله اثرات بهبود شمول مالی افراد محسوب میشود. همچنین، شمول مالی بیشتر در سطح بنگاه‌های کوچک و متوسط) SMEها که به معنی اعطای اعتبارات به تعداد بیشتری از وامگیرندگان در مقایسه با اعطای تعداد کمی وام‌های کلان میباشد، باعث کاهش مطالبات معوق ودرنتیجه کاهش ریسک‌های سیستمی میشود.
اجرای موفق برنامه بین المللی فراگیری (شمول) مالی در بانک کشاورزی
بانک کشاورزی به عنوان یک بانک تخصصی و توسعه‌ای در حوزه کشاورزی، از سال ۱۳۸۱ یعنی بسیار پیشتر از آنکه بانک جهانی در سال ۲۰۱۴ برنامه توسعه شمول مالی financial inclusion را آغاز کند، پروژه تأمین مالی خرد با رویکرد بانکداری پیوندی را با حمایت و همکاری صندوق توسعه کشاورزی سازمان ملل متحد (ایفاد)، اجرا کرده و بالغ بر ۶ هزار میلیارد ریال تسهیلات خرد در قالب این پروژه به گروه‌های زنان و جوانان روستایی تحت آموزش‌های مدیریت مالی و به منظور ایجاد اشتغال پایدار و فقر زدایی پرداخت کرده است.
به گزارش روابط عمومی بانک کشاورزی، در همین رابطه وهب متقی نیا سرپرست و رئیس هیات مدیره این بانک طی سخنانی با تاکید بر پیشکسوتی بانک کشاورزی در اجرای برنامه بین المللی فراگیری (شمول) مالی، این طرح را یکی از بهترین راه‌حل‌ها برای کاهش فقر و فاصله طبقاتی و ایجاد اشتغال مولد و پایدار دانست و اظهار داشت: در این راستا، عملکرد موفق بانک کشاورزی در اجرای طرح تامین مالی خرد و برنامه بانکداری پیوندی و حمایت از ایجاد کسب و کار‌های پایدار در ۲ هزار روستای دورافتاده با پرداخت بالغ بر ۶ هزار میلیارد ریال تسهیلات خرد به بیش از ۹۰ هزار نفر در قالب ۵ هزار گروه خودیار روستایی، یکی از بزرگترین دستاورد‌های بانک کشاورزی با هدف توانمندسازی، فقرزدایی از روستا‌های کشور و بهبود معیشت روستائیان به شمار می‌رود که در راستای توسعه فراگیری مالی به انجام رسیده و با توجه به تخصیص ۱۰ هزار میلیارد ریال خط اعتباری جدید برای این پروژه، اقدامات لازم برای توسعه این طرح در حال انجام است.
وی افزود: بانک کشاورزی همچنین در راستای توسعه شمول مالی، تقویت خدمات بانکداری دیجیتالی را با هدف فراهم ساختن امکان دسترسی سریع و یکسان عموم مردم به ابزار‌ها و خدمات مالی و ایجاد فرصت یکسان برای بهره مندی از خدمات بانکی، در دستور کار و اولویت برنامه‌های خود دارد. تکمیل سبد خدمات بانکی برای افزایش پاسخگویی به نیاز‌های متنوع مشتریان، طراحی اپلیکیشن‌های خدمات بانکی به منظور ارائه خدمات غیرحضوری، شخصی سازی خدمات بانکی دیجیتالی متناسب با نیاز‌های مشتریان، توسعه و تکمیل خدمات بانکداری باز، تسریع و تسهیل ارائه خدمات اعتباری و تسهیلاتی، حمایت مالی از اقشار کم درآمد با پرداخت تسهیلات کم بهره اشتغالزایی در چارچوب مقررات بانکی، تخصیص اعتبارات استانی با اولویت دهی به استان‌های کمتر برخوردار، حمایت مالی از رشد تولید با هدف توسعه پایدار بخش کشاورزی و بهبود معیشت کشاورزان و روستائیان و همکاری با فین تک‌ها و شرکت‌های دانش بنیان، از جمله برنامه‌هایی است که بانک کشاورزی در راستای توسعه شمول مالی به انجام می‌رساند.
متقی نیا در ادامه با اشاره به این که طرح تشکیل گروه‌های خودیار و برنامه بانکداری پیوندی، یک پروژه جهانی است که صندوق بین المللی توسعه کشاورزی برای ریشه کن کردن فقر در جهان ایجاد کرده و در ۷۵ کشور در حال اجرا است، تصریح کرد: این طرح با حمایت مالی و اعتباری بانک کشاورزی و مشارکت فعال ۱۹۱ شعبه این بانک و با همکاری صندوق بین الملل توسعه کشاورزی سازمان ملل متحد (IFAD)، سازمان بهزیستی، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و موسسات و بنیاد‌های خیریه به عنوان تامین کنندگان هزینه‌های تشکیل، آموزش و توانمندسازی گروه‌های خودیار و با مدیریت اجرایی موسسه تاک در ۲۳ استان کشور در حال اجرا است.