به گزارش نبض بازار،آمارهای اقتصادی همواره با احتمال خطا همراه هستند و به همین دلیل، مفهومی به نام «فاصله اطمینان» در محاسبات آماری به کار گرفته می‌شود تا دامنه خطای احتمالی را نشان دهد.
این مفهوم در نماگر‌های اقتصادی، به‌ویژه نرخ بیکاری، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. نرخ بیکاری یکی از شاخص‌های کلیدی در ارزیابی وضعیت اقتصادی و تصمیم‌گیری‌های سیاست‌گذاران به شمار می‌رود. در این مقاله، به بررسی دقیق‌تر گزارش مرکز آمار از نرخ بیکاری بهار ۱۴۰۳ و مقایسه آن با سال گذشته پرداخته‌ایم.
نرخ بیکاری کل کشور در بهار ۱۴۰۳
مرکز آمار ایران در گزارش اخیر خود، نرخ بیکاری کل کشور در بهار ۱۴۰۳ را ۸.۲ درصد اعلام کرده است. اما این نرخ با فاصله اطمینان بین ۷.۴ درصد و ۸.۲ درصد همراه است. این به این معنی است که نرخ واقعی بیکاری می‌تواند بین ۷.۴ درصد تا ۸.۲ درصد متغیر باشد. این فاصله ۰.۷ واحد درصدی نشان‌دهنده میزان خطای احتمالی در محاسبات است که در مقایسه با سال گذشته، افزایش یافته است. در سال ۱۴۰۲، این فاصله تنها ۰.۵ واحد درصد بود.
اهمیت فاصله اطمینان در آمارهای اقتصادی
فاصله اطمینان به سیاست‌گذاران کمک می‌کند تا با در نظر گرفتن دامنه خطا، تصمیمات دقیق‌تری بگیرند. برای مثال، اگر نرخ بیکاری یک استان به طور رسمی ۱۰ درصد اعلام شود، ولی فاصله اطمینان آن بین ۸ تا ۱۲ درصد باشد، سیاست‌گذاران باید این اختلاف را در تصمیمات خود لحاظ کنند. این امر می‌تواند در برنامه‌ریزی‌های اقتصادی و تخصیص منابع بسیار مهم باشد.
تغییرات در نرخ بیکاری استان‌های مختلف
تفاوت‌های گسترده در نرخ بیکاری استان‌های مختلف نشان‌دهنده نیاز به بررسی‌های دقیق‌تر و منطقه‌ای است. برای مثال، استان‌هایی مانند کهگیلویه و بویراحمد و سیستان و بلوچستان نیز با اختلاف فاصله اطمینان بالای ۵ واحد درصد مواجه هستند. نرخ بیکاری کهگیلویه و بویراحمد ۶.۹ درصد اعلام شده، اما حد بالا و پایین آن به ترتیب ۱۱.۶ درصد و ۶.۳ درصد است. این اختلاف ۵.۳ واحد درصدی، این استان را به دومین استان از نظر خطای احتمالی بالا قرار داده است.
نرخ بیکاری استان کرمانشاه
نرخ بیکاری استان کرمانشاه به طور رسمی ۱۰.۲ درصد اعلام شده، اما مرکز آمار اشاره کرده که این نرخ ممکن است در کمترین حالت ۸.۹ درصد و در بالاترین حالت ۱۵.۲ درصد باشد. بنابراین، فاصله حداقل و حداکثر نرخ بیکاری احتمالی در استان به بالای ۶ واحد درصد می‌رسد.
خطای نرخ بیکاری کل کشور در بهار ۱۴۰۳
فاصله ۶.۳ واحدی بین حد بالا و پایین نرخ بیکاری در کرمانشاه
بالاترین اختلافی که بین حد بالا و پایین نرخ بیکاری در سال گذشته برآورد شده متعلق به استان کرمانشاه است. نرخ بیکاری این استان به طور رسمی ۱۰.۲ درصد اعلام شده است. با این حال، فاصله اطمینانی ارائه شده حاکی از آن است که ممکن است این نرخ در کمترین حالت ۸.۹ درصد و در بیش‌ترین حالت ۱۵.۲ درصد باشد؛ بنابراین فاصله حد بالا و پایین نرخ بیکاری در این استان ۶.۳ واحد درصد و بالاتر از سایر استانها است. این مشاهده در حالی رخ داده که در کل سال گذشته، بیش‌ترین فاصله بین حد‌های نرخ بیکاری تنها ۳ واحد درصد بوده است.
این مسئله از آن جهت حائز اهمیت است که همین حد بالا و پایین می‌تواند رتبه استانها از نظر نرخ بیکاری را جابجا کند و منجر به تصمیمات متفاوت سیاست‌گذاران شود.
استان‌های کهگیلویه و بویراحمد و سیستان و بلوچستان نیز جزو دو استان دیگری هستند که اختلاف فاصله اطمینان در آن‌ها به بالای ۵ واحد درصد رسیده است. برای مثال، نرخ بیکاری کهگیلویه و بویراحمد ۶.۹ درصد اعلام شده، اما حد بالا و پایین آن به ترتیب ۱۱.۶ درصد و ۶.۳ درصد اعلام شده است؛ بنابراین اختلاف بین این دو رقم به ۵.۳ واحد درصد رسیده و این استان را به دومین استان از نظر خطای احتمالی بالا قرار داده است.
مشخص نیست که چرا این فاصله اطمینان در برخی استانها به این اندازه اختلاف دارد و در برخی استان‌های دیگر اختلاف آن ناچیز و کمتر از ۳ واحد درصد است.
