به گزارش نبض بازار؛ جامعه ایران با پدیده‌های پیچیده‌ای مانند شاغلان فقیر و افراد چند شغله مواجه شده که زندگی اجتماعی آن‌ها را تحت تأثیر قرار داده است. این در حالی است که به نظر می‌رسد ریشه مشکلات اجتماعی را در ایران امروز باید در اقتصاد کشور جست وجو کرد. «نبض بازار» برای تحلیل و بررسی این موضوع با دکتر مجید ابهری رفتارشناس اجتماعی گفتگو کرده که در ادامه می‌خوانید.
ابهری در این زمینه معتقد است: ازنظر رفتارشناسی اقتصادی خط فقر سطح توانمندی اقتصادی افراد در تأمین نیاز‌های اولیه است. به همین دلیل نمی‌توان مبلغ دقیقی برای خط فقر تعیین کرد. در ایران قیمت کالا‌های موردنیاز مردم به‌صورت ساعتی تغییر می‌کند و از سوی دیگر حداقل معاش در کشور ما مشخص نیست. شرایط اقتصادی و وضعیت معیشتی مردم به شکلی است که به‌راحتی می‌توان به وخامت اوضاع پی برد و خط فقر را بر اساس واقعیت‌ها مشخص کرد. با گرانی گوشت، مرغ، تخم‌مرغ، شیر و... شرایط به شکلی شده که یک کارگر، کارمند یا بازنشسته با مشکلات جدی در تأمین مایحتاج زندگی خود مواجه شده است. اگر به حداکثر و حداقل حقوق قشر آسیب‌پذیر جامعه دقت کنیم متوجه می‌شویم که نمی‌توان به‌راحتی یک رقم را به‌عنوان خط فقر مشخص کرد.
جامعه ایران در باتلاق فقر فرورفته است
وی ادامه داد: فقر یک مقیاس چندبعدی است که بر اساس شرایط فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی یک جامعه تعریف می‌شود. خط فقر یک مرزبندی فرضی بین توانستن نتوانستن در تأمین نیاز‌های اساسی واصلی است و در جوامع مختلف همراه با مفاهیم دیگری مطرح می‌گردد. در کشور ما به علت شدت و ضعف وضعیت اقتصادی ناشی از عوارض جنگ تحمیلی و سال‌ها تحریم‌های ظالمانه و غیرانسانی، به مرزبندی فرضی خط فقر محور دیگری به نام خط فقر مطلق نیز افزوده گردیده است. در جوامع دیگر معمولاً سه لایه اقتصادی ضعیف، متوسط و خوب موردبحث و بررسی قرار می‌گیرد که متأسفانه به خاطر رخداد‌ها و شرایط یادشده در کشور ما، فقط دوطبقه غنی و فقیر وجود داشته و تقریباً اکثر نظریه‌پردازان جامعه‌شناسی اقتصادی، این طبقه‌بندی نظری را پذیرفته‌اند. در واقع جامعه ایران در باتلاق فقر فرو رفته و روز به روز به تعداد فقرا افزوده می‌شود.
۷۰ درصد از آسیب‌های اجتماعی ناشی از گرانی است
این جامعه شناس تصریح کرد: بسیاری از آسیب‌های اجتماعی امروز جامعه ایران ناشی از گرانی و فقر است. اقشار بیکار، کم‌درآمد و بازنشسته تأثیرپذیری بیشتری را از گرانی و تورم لجام‌گسیخته در جامعه خواهند داشت. ۷۰ درصد از اضطراب‌ها در میان اقشار کم‌درآمد ناشی از گرانی است. وقتی نان‌آور خانواده توانایی تأمین نیاز‌های یک خانواده را ندارد، هنگام بازگشت به خانه دچار اضطراب و استرس می‌شوند. در پاسخگویی به همسر و فرزندان هم این استرس به سراغ آن‌ها می‌آید.
ابهری خاطرنشان کرد:فشار‌های روحی و روانی باعث بروز تنش‌های رفتاری می‌شود، این‌گونه افراد با کوچک‌ترین تنش اجتماعی از کوره دررفته و باخشم با شهروندان برخورد می‌کنند. نزاع‌هایی مانند بوق زدن و دعوا بر سر جای پارک ناشی از فشار‌های روحی و عصبی است و هیچ‌کسی دلیل خود را مطرح نمی‌کند. بر سر بهانه‌های کوچک همانند سوار و پیاده شدن از ماشین، انتظار برای سوارشدن در تاکسی درگیری لفظی و فیزیکی آغاز می‌شود. بسیاری از زوج‌ها به‌ویژه کسانی که تازه ازدواج‌کرده‌اند به فرزند آوری تمایل ندارند و خانواده‌های تک‌فرزند هم به فرزند آوری بیشتر فکر نمی‌کنند. وقتی اقلام بهداشتی یا شیر خشک نوزادان باقیمت گزاف عرضه می‌شوند، خانواده‌ها حتی اگر پدر و مادر هر دوشاغل باشند نمی‌توانند هزینه‌ها را تأمین کنند.