مهمترین پیامدهای اجتماعی گرانی و تورم روزافزون چیست؟ مسائل اقتصادی چه تأثیری بر افزایش آسیبهای اجتماعی خواهد گذاشت؟ نبض بازار برای پاسخ به این سوالات با دکتر مصطفی اقلیما جامعه شناس گفتگو کرده که در ادامه میخوانید.
اقلیما در این زمینه معتقد است: امروز جامعه ایران به نقطهای رسیده که مطلوب نیست و در زمینههای مختلف با چالشهای جدی مواجه است. بدون تردید اگر جامعه به چنین نقطهای رسیده به دلیل عملکرد کسانی بوده که در گذشته در مسند کار بوده اند. ما باید بین آدم خوب و آدم متخصص تفکیک قائل شویم. بسیاری از کسانی که در گذشته در جامعه مدیر بوده اند آدمهای خوبی بوده اند، اما از تخصص کافی برخوردار نبوده اند. حضور همین افراد در مسند کار باعث شده که جامعه به این نقطه برسد. آقای رئیسی نیز دوباره به سراغ همین افراد رفته و به جای اینکه از افراد متخصص در امور مختلف استفاده کند از کسانی استفاده کرده که در گذشته امتحان خود را پس داده اند و اتفاقأ کارنامه موفقی نیز از خود برجای نگذاشته اند. یکی از مهمترین مسائلی که میتواند در بازگشت اعتماد اجتماعی موثر باشد افزایش تورم و گرانیها است. آقای رئیسی در مناظرههای انتخاباتی عنوان کردند مانع از افزایش گرانیها خواهند شد. این در حالی است که از زمانی که دولت سیزدهم روی کار آمده قیمتها همچنان در روند صعودی قرار داشته است. خود دولت قیمتها را بالا برده است. افرادی که چنین کاری را انجام میدهند نیز به دلیل عدم آگاهی و تخصص لازم است.
وی ادامه داد:بهترین و موثرترین کاری که دولت میتواند برای بازگشت اعتماد اجتماعی انجام دهد این است که قیمت کالاهای مورد نیاز مردم را کاهش بدهد. این در حالی است که وضعیت چنین نیست و قیمت کالاهای مورد نیاز مردم روز به روز در حال افزایش است. مدیرانی که در شرایط کنونی انتخاب شده اند افراد خوبی هستند، اما در اندازهای نیستند که بتوانند با ابرچالشها و ابربحرانهای کنونی جامعه ایران مبارزه کننده و آنها را حل کنند. مقام معظم رهبری همواره روی دو موضوع شایسته سالاری و پاسخگویی مدیران تأکید داشته اند. کسی که شایسته است پارتی بازی نمیکند و منافع فردی را به منافع مردم ترجیح نمیدهد. شرایط اقتصادی مردم تأثیرمستقیمی در تحولات اجتماعی یک جامعه خواهد داشت. این مسأله تنها مختص به ایران نیست و بلکه در همه کشورهای جهان وجود دارد. این در حالی است که هیچ کس حاضر نیست مسئولیت نابه سامانیهای اجتماعی و مشکلات اقتصادی مردم را برعهده بگیرد.
با شکم گرسنه نمیتوان مقاومت کرد
اقلیما خاطرنشان کرد: در این شرایط برخی عنوان میکنند که مردم باید مقاومت کنند. سوال اینجاست هنگامی که پدر خانواده نمیتواند شکم همسر و فرزندان خود را سیر کند چگونه باید مقاومت کند؟ دولت عنوان میکند که قصد دارد درآمدها را افزایش بدهد. با این وجود در واقع هنگامی که دولت درآمدها را افزایش میدهد در مقابل مالیاتها را نیز تا چندین برابر افزایش میدهد. مردم نمیتواند با وعده و قول زندگی خود را بچرخانند و شکم آنها با وعده مسئولان سیر نمیشود.
این جامعه شناس خاطرنشان کرد:در کشورهای جهان همه روسای جمهوری تلاش میکنند بیکاری را در جامعه کاهش بدهند. به همین دلیل نیز اگر در زمان یک رییس جمهور بیکاری در جامعه افزایش پیدا کند مردم دیگربه آن رییس جمهور رأی نمیدهند و فرد دیگری را انتخاب میکنند. از منظر جامعه شناختی در شرایط نامناسب اقتصادی فساد، فحشا و بزهکاری اجتماعی افزایش پیدا میکند. تا چه زمانی میتوان کشور را با شرایط کنونی مدیریت کرد؟ هرچه بیشتر به مردم وعده بدهیم و حل کردن مشکلات بنیادین را با تأخیر بیاندازیم به همان اندازه میزان نارضایتیها را افزایش داده ایم.