به گزارش نبض بازار، چند وقت پیش انتشار خبر فساد ۳ میلیارد دلاری در مجموعه چای دبش، مانند یک بمب در فضای رسانه‌ای کشورصدا کرد. پرونده‌ای که نام ساداتی نژاد وزیر سابق جهادکشاورزی با آن گره خورده است. وی در فروردین امسال از دولت سیزدهم خداحافظی کرد، اما رفتن ناگهانی او و ارقام سنگین پرونده فساد چای دبش، نام وزیر سابق را هنوز در صدر اخبار و ذهن افکار عمومی زنده نگه داشته است. هرچند هنوز هیچ خبری از جزئیات پرونده دبش منتشر نشده، اما همزمانی تخصیص‌ها با دوره وزیر سابق، این دو را خواه‌ناخواه به هم مرتبط می‌کند. نام ساداتی نژاد در پرونده نهاده‌های دامی هم بر سر زبان‌ها افتاده است. امروز شاید از عجایب باشد که هم خبر تایید صلاحیت وزیر سابق برای حضور در انتخابات مجلس دوازدهم اعلام می‌شود و هم اینکه خبرنگار یک خبرگزاری اصولگرا از صدور رای اولیه پرونده «نهاده‌های دامی» از طرف شعبه اول دادگاه ویژه جرائم اقتصادی خبر داده که وزیر سابق جهادکشاورزی در آن محکوم شده و برخی متهمان پرونده به ۲ تا ۵ سال زندان محکوم شده و دیگر حکم انفصال دائم از خدمات دولتی گرفته اند.
وزیرسابق جهاد کشاورزی کیست؟
جواد ساداتی‌نژاد، ۵۱ ساله از اهالی سفیدشهر کاشان، اصولگرا است واز سال ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۰در دولت محمود احمدی‌نژاد رئیس دانشگاه کاشان شد و طرح بورسیه به دختران محجبه اروپایی را در این دانشگاه بنیان گذاشت. در دولت دوم احمدی‌نژاد به معاونت حقوقی و امور مجلس وزارت علوم، تحقیقات و فناوری رسید، اما در نهایت قصد رفتن به مجلس کرد و بعد از آنکه نماینده اصلاح‌طلب کاشان و آران و بیدگل برای مجلس نهم ردصلاحیت شد، این وزیرِ اصولگرا بود که با ۶۸ هزار رای به جای او وارد بهارستان و مجلس دهم شد.
در سال ۱۳۹۶ از حامیان ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاست‌جمهوری بود و هرچند در کلیپی از رفتن حسن روحانی گفت، اما روحانی سکان دولت دوازدهم را نیز برعهده گرفت و وزیر سابق جهاد کشاورزی، مخالفتش را با او به درون مجلس برد و از طراحان استیضاح محمد جوادظریف، وزیرخارجه دولت روحانی و حتی علی لاریجانی، رئیس مجلس دهم بود. او باز هم بدون رقیب با ۸۸ هزار رای به مجلس یازدهم راه یافت و به کمیسیون کشاورزی رفت، اما این شروع تازه مدیریت او محسوب می‌شود چراکه با آمدن ابراهیم رئیسی به پاستور در سال ۱۴۰۰، به‌عنوان وزیر جهاد کشاورزی به مجلس معرفی شد.
او البته به جز اصولگرایان، حامیانی در زیرمجموعه این وزارتخانه داشت، به‌عنوان نمونه مدیرعامل اتحادیه سراسری تعاونی‌های کشاورزی دامداران کشور در بیانیه‌ای، او را قطعاً شایسته جایگاه وزارت جهاد کشاورزی دانست که در حوزه صنعت دامداری کشور تحول ایجاد خواهد کرد و یا نظام صنفی کشاورزی، مدیرعامل اتحادیه مرکزی دام سبک و همچنین رئیس هیئت‌مدیره اتحادیه به نمایندگی از مرغداران و پرورش‌دهندگان مرغ تخمگذار با صدور بیانیه‌ای از وزارت او حمایت کردند که اتفاقاً آقای وزیر در همین حوزه‌ها دارای پرونده فساد شد.
آقای وزیر سابق که سابقه حضور در کمیسیون کشاورزی مجلس را داشت برای رسیدن به جایگاه وزارت مشکل چندانی نداشت، اما در دفاع از خود خطابه‌های زیادی کرد و وعده‌هایی نیز داد: «ما تلاش داریم با ظرفیت اتحادیه‌ها، تشکل‌ها و تعاونی‌ها با رعایت حال مصرف‌کنندگان قیمت نهاده و قیمت نهایی بازار را تعیین کنیم و دست واسطه‌ها را حذف کنیم.» او البته حرف مهم دیگری نیز زد: «سوت‌زنی برای فساد را در وزارت جهاد راه‌اندازی خواهیم کرد.» سوتی که در نهایت نه برای فساد در وزارتخانه که برای شخص او نیز زده نشد. او که با ۲۵۳ رای موافق به وزارت رسیده بود، در نهایت فروردین امسال به ناگهان از کابینه کنار گذاشته شد.
حاشیه‌های انتصابات فامیلی ساداتی نژاد
در همان دوران وزارت وزیر سابق نیز شایعاتی از سوءمدیریت و فامیل‌بازی او و انتصاب دو بردارزن‌اش به گوش می‌رسید. شهریور سال گذشته محمد صفایی‌دلوئی، عضو کمیسیون اقتصادی از بازداشت برادر زن وزیر به دلیل مسائل مالی خبر داد که البته وزارتخانه آن را تکذیب کرد. صفایی گفته بود: «اخیراً خبر رسید که برخی معاونان مدتی بازداشت شدند و یک نفر هم که قصد افشاگری داشت، عزل شد و یکی با دکترای جغرافیا را به یونسکو فرستادند که مرتبط با تخصص ایشان نبود. یعنی به ایشان رانتی دادند که سکوت کند. ضمناً چندی پیش هم برادرخانم دیگر آقای وزیر به‌خاطر مسائل مالی بازداشت شد.»
وزیر سابق جهادکشاورزی در تیرماه سال گذشته نیز به مجلس فراخوانده شده بود، اما نمایندگان از پاسخ او درخصوص علت تخلفات گسترده مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران قانع نشدند و به او کارت زرد داده بودند.
البته پیش از آنکه وزیر سابق جهاد کشاورزی از کابینه بیرون برود، این نمایندگان بودند که به دنبال استیضاح او بودند. فروردین امسال محمد صفایی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفته بود: «سال گذشته یکی از مسئولان بلندپایه مجلس به وزیر جهادکشاورزی نامه می‌زند که دام را صادر نکنید؛ اما هیچ توجهی نشد بلکه صادر هم شد؛ آن هم انحصاری که الان شاهد افزایش ۱۰۰ درصدی قیمت گوشت هستیم. یا در مورد افزایش قیمت میوه‌های شب عید، وقتی سازمان تعاونی روستایی ۸۰ درصد بالای قیمت بازار میوه تامین می‌کند بعد نمی‌تواند آن‌ها را بفروشد هم به مردم خسارت می‌زند و هم باعث گرانی می‌شود.»
رفتن او از وزارت جهاد کشاورزی نیز با توجیهات جالبی از سوی دولت عنوان شد و پای جنگ روسیه و اوکراین به میان کشیده شد. علی بهادری‌جهرمی، سخنگوی دولت روز ۲۲ فروردین امسال درباره تغییر او گفته بود: «سال گذشته با توجه به شرایط جهانی در حوزه امنیت غذایی و مشکلاتی که در سطح جهان رخ داد، الحمدلله با مدیریت... وزیر جهادکشاورزی کشور از این ناحیه دچار مشکل نشد، اما با توجه به تورم جهانی و افزایش قیمت کالا‌ها در جهان، تصمیم بر این شد که در این حوزه نیز جابه‌جایی صورت گیرد.»
چند ماهی از او خبری نبود که خبر رسید دوباره عزم رفتن به مجلس را دارد و ثبت‌نام نیز کرد، اما ناگهان پرونده «فساد در چای دبش» به تیتر یک اخبار کشور تبدیل شد و وزیر سابق نامش در کنار چای دبش بر سر زبان‌ها افتاد. هرچند این موضوع نیز باعث نشد صلاحیت او برای نامزدی در مجلس تایید نشود.
ماجرای چای دبش و ردپای ساداتی نژاد
ماجرا از این قرار است که شرکت چای دبش ابتدا چای ایرانی را با قیمت هر کیلو دو تا سه دلار صادر می‌کرده و سپس همان چای ایرانی صادرشده را با مقداری چای خارجی ترکیب نموده و مجددا با قیمت هر کیلو ۱۶ تا ۱۷ دلار وارد کشور می‌کرده و از این طریق به سود هنگفتی دست یافته است. این شرکت همچنین بخش اعظمی از ارز ترجیحی را که به بهانه واردات چای خارجی و ماشین‌آلات حوزه چای از دولت اخذ کرده، در بازار آزاد به فروش رسانده است.
احمد علیرضابیگی، عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شورا‌ها در گفتگو با سایت دیده‌بان ایران درخصوص نقش آقای وزیر در ماجرای فساد چای دبش گفته بود: «تاکتیک دولت آقای رئیسی این بود که اگر وزیر در معرض استیضاح قرار می‌گرفت، ارزیابی می‌کردند که آیا موفق به گرفتن رای اعتماد می‌شود یا خیر؟ اگر به این جمع‌بندی می‌رسیدند که امکان موفقیت وزیر از استیضاح متصور نیست، از او می‌خواستند که استعفا دهد. آقای... آن زمان در معرض استیضاح بودند و سوالی که در مورد ایشان مطرح بود درخصوص فساد رخ‌داده در تعاون روستایی و خرید شب عید بود. آقای رئیسی که قطعاً از موضوعات پشت پرده باخبر بود، برداشت‌شان این بود که اگر این وزیر در جلسه استیضاح قرار گیرد، بسیاری از موضوعات برملا خواهد شد و این به نفع دولت نیست؛ به همین جهت برنامه‌ریزی کردند که خودش استعفا دهد.»
او همچنین در گفتگو با خبرآنلاین گفته: «موضوع چای دبش طبق گزارشی که بازرسی کل ارائه می‌دهد از سال ۹۸ آغاز شده و تا سال ۱۴۰۰ رقم قابل‌توجهی از ارز ترجیحی به آن اختصاص پیدا کرده است. در این موضوع یک روابط سازمان‌یافته توأم با فساد مشهود است. بر همین مبنا هم، دولت آقای رئیسی ترجیح داد برای مبارزه با فساد وزیر وقت کشاورزی را از مدار هیئت دولت حذف کند.»
محسنی‌اژه‌ای، رئیس قوه قضائیه در سخنرانی روز دانشجو به این پرونده اشاره کرد و گفت: «تخلف گروه دبش از سال ۹۸ شروع شد که در همان سال گروه دبش حدود ۲ میلیون دلار و در سال ۹۹، ۲۱ میلیون دلار گرفته است، اما در سال ۱۴۰۰، شصت درصد ارز واردات را به این گروه داده‌اند که حتماً خلاف است و در سال ۱۴۰۱ بیش از ۷۰ درصد ارز را این گروه گرفته است.»
براساس گزارش ایسنا، رئیس قوه قضائیه در خصوص ارتباط این دو پرونده با وزیر سابق کشاورزی گفت: «متاسفانه در هر دو مورد تخلفاتی رخ داده، بدون شک. اینکه میزان چقدر است و تخلف است یا جرم است، باید رسیدگی شود. این را واقعاً نمی‌توانم بگویم که چه مقدار آن تخلف است و چه مقدار آن جرم است و اگر جرم است از چه نوعی است؛ و مجازات این جرم چیست؟ این‌ها را قاضی باید تصمیم بگیرد. اما به محض اطلاع از این اتفاق آیا از کنار آن گذشتیم؟ این مهم است. دولت، قوه قضائیه و مجلس به‌هیچ‌وجه از کنار این اتفاق نگذشتند. افراد متخلف تحت تعقیب قرار گرفتند. کار به جایی رسید که به هر تقدیر وزیر ذیربط استعفا داد و دولت استعفا را پذیرفت. کار به جایی رسید که قائم‌مقام او برکنار شد و تحت تعقیب قضایی قرار گرفت. کار به جایی رسید که هم کسانی که در این راستا در دو سه قسمت و هم داخل وزارتخانه و هم خارج وزارتخانه و آن فردی که در شرکت خصوصی بود، همه تحت تعقیب قرار گرفتند.»
ساداتی نژاد از انتخابات مجلس کنار گرفت: رد صلاحیت یا انصراف!
درحالی‌که نام سیدجواد ساداتی‌نژاد، وزیر سابق جهادکشاورزی در پرونده‌های شرکت چای دبش و نهاده‌های دامی مطرح شده، چند وقت پیش خبر آمد وی برای انتخابات مجلس ثبت‌نام کرده و تایید صلاحیت شده است. سایت مدارا نوشت:صلاحیت سیدجواد ساداتی‌نژاد، وزیر سابق جهاد کشاورزی که این روزها نام او با پرونده فساد ۱۴۰هزار میلیاردی چای دبش گره خورده، توسط هیات اجرایی تایید شده است.
بعد از انتشار تایید صلاحیت ساداتی نژاد،روز گذشته خبرگزاری دولتی برنا نوشت: ساداتی‌نژاد از حضور در دوازدهمین دوره انتخابات مجلس انصراف داد. وی نماینده دوره های دهم و یازدهم مجلس شورای اسلامی بود که در مجلس یازدهم به دلیل حضور در کابینه دولت به عنوان وزیر کشاورزی از سمت نمایندگی استعفا داد.
حال چند سئوال در مورد وزیر جنجالی دولت سیزدهم همچنان مطرح است: چرا سخنی درباره او گفته نمی‌شود؟ آیا ساداتی نژاد پرونده‌ای در قوه قضائیه دارد؟ ماجرای تایید صلاحیت وی و همچنین اتهاماتی که به وی در مورد چای دبش زده می شود چیست؟ چرا دولت که مدعی مبارزه با فساد است تاکنون صحبتی در مورد وی نکرده است تا مشخص شود نقش وی در فساد چای دبش چیست؟